Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych w Polsce występują dwa rodzaje spółek kapitałowych: z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjna. Istota spółki kapitałowej polega na tym, że zawiązujący ją wspólnicy, przez wniesienie wkładów, wyposażają ją w określony majątek, zwany kapitałem zakładowym. Majątek ten służy jako podstawa podjęcia i prowadzenia założonej przez wspólników działalności spółki, w szczególności zorganizowaniu przedsiębiorstwa i umożliwieniu rozpoczęcia działalności.
Wymagany przepisami ustawy minimalny kapitał zakładowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi 5 tys. zł i najczęściej jedynie z takim kapitałem zakładowym wiele tych spółek rozpoczyna swoją działalność. W praktyce jednak tak mały majątek nie jest wystarczający na pokrycie kosztów zorganizowania spółki, o ile osobno nie ponoszą ich wspólnicy, nie mówiąc o rozpoczęciu działalności gospodarczej.
Nie tylko z tej przyczyny wspólnicy często szukają sposobu dofinansowania spółki, a jednym ze sposobów jest podwyższenie kapitału zakładowego. Podwyższenie kapitału zakładowego spółki, ma tę przewagę nad innymi sposobami wprowadzenia majątku do spółki, że zostaje ujawnione w rejestrze przedsiębiorców w KRS, dodatkowo uwiarygadniając spółkę jako potencjalnego kontrahenta.
Podwyższenie kapitału zakładowego może nastąpić albo przez zmianę umowy spółki, albo na podstawie jej zapisów, bez zmiany umowy. W obu z przypadków albo zwiększa się liczbę udziałów zachowując ich wartość nominalną, albo podwyższa się wartość nominalną bez zmiany ich liczby. Podwyższony kapitał może pochodzić z zysku wypracowanego przez spółkę albo z wkładów wnoszonych przez wspólników na pokrycie nowych udziałów albo podwyższonej wartości udziałów. Niezależnie od wybranego sposobu podwyższenia kapitału zakładowego, operacja ta wywołuje skutek dopiero od wpisania kapitału zakładowego w podwyższonej wysokości do Krajowego Rejestru Sądowego - wpis ma charakter konstytutywny.
Z oczywistych względów spółka jest zainteresowana, aby wpis nastąpił jak najszybciej. Abstrahując od trwania postępowania rejestrowego, w przypadku obejmowania udziałów za wkłady wnoszone przez wspólników, zdarza się, że chwila rejestracji odsuwa się w czasie od momentu podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego, ze względu na nie wniesienie wkładów przez wspólników wkładów, za które objęto udziały. Przede wszystkim istotnym jest, że oświadczenie o objęciu udziałów ma charakter zobowiązujący, zatem samo jego złożenie przez wspólnika nie prowadzi do nabycia przedmiotu wkładu przez spółkę - niezbędne jest dodatkowe oświadczenie rozporządzające.
Ma to o tyle znaczenie, że jeżeli wkład jest niepieniężny, przeniesienie prawa własności do przedmiotu wkładu dla ważności może wymagać zachowania szczególnej formy tej czynności prawnej, np. w przypadku wnoszenia nieruchomości, przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Do wniosku o rejestrację podwyższonego kapitału należy dołączyć między innymi oświadczenie zarządu, że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego do podwyższonej wysokości zostały wniesione w całości. Zarząd ponosi odpowiedzialność za prawdziwość takiego oświadczenia, zatem nie może go złożyć jeżeli kapitał rzeczywiście nie został pokryty.
Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z najnowszą zmianą Kodeksu spółek handlowych, wprowadzoną nowelizacją, która weszła w życie 15 stycznia 2015 roku, przedmiotem wkładu na podwyższenie kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której umowę zawarto przy wykorzystaniu wzorca, (drogą elektroniczną) mogą być tylko wartości pieniężne.
Termin zgłoszenia wniosku o wpis podwyższenia kapitału zakładowego regulują dwie ustawy: o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz Kodeks spółek handlowych. Termin 7-dniowy wynikający z pierwszego z aktów nie jest obłożony żadną sankcją, zatem jego przekroczenie nie wywołuje w zasadzie żadnych konsekwencji.
Drugi z aktów wprowadza natomiast dwa terminy do zgłoszenia zmian: ogólny - 6-miesięczny oraz 7-dniowy dla spółek, których umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca. Terminy te są nieprzekraczalne w tym znaczeniu, że w przypadku jego nie dotrzymania, czynność podwyższenia kapitału zakładowego jest nieważna.
W praktyce może się zatem okazać, iż zwłaszcza termin 6-miesięczny, z pozoru dość długi, może nie być wystarczający na rzeczywiste wniesienie wkładów, ze względu chociażby na działanie czynników zewnętrznych - np. prowadzenia egzekucji wobec wspólnika i zajęcia w jej toku przedmiotu wkładu.
Wobec powyższego, ważnym jest aby odpowiednio wcześniej przygotować i zabezpieczyć wniesienie wkładów na pokrycie podwyższonego kapitału, co zwiększy pewność powodzenia tej operacji. Powyższe można osiągnąć przez wcześniejsze wprowadzenie przedmiotu wkładu do spółki pod innym tytułem prawnym, dobranym w uwzględnieniem sytuacji prawnej zarówno spółki jak i wspólnika, lub ustanowienie innego rodzaju zabezpieczeń.
Czytaj więcej w Money.pl | |
---|---|
Oczyszczą KRS z martwych firm. Zlikwidują... Ustawa ma też pozytywnie wpłynąć na funkcjonowanie sądów rejestrowych, zarówno w wymiarze finansowym jak i efektywności ich pracy. | |
20 miesięcy. Nawet tyle trwa likwidacja spółki! Jeżeli otwarcie likwidacji nastąpiło w ciągu roku kalendarzowego, to rok obrotowy co do zasady skończy się w ostatnim dniu tego roku, tj. 31 grudnia. | |
Prezes może zawierać umowy sam ze sobą? Przepisy nie są do końca jednoznaczne, ale rozwiązaniem problemu może być powołanie drugiego członka zarządu, który umowę podpisze. |
Autor jest aplikantem adwokackim w Celichowscy Służewska-Woźnicka Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych