Od 8 stycznia jest łatwiej założyć spółkę

Umowa spółki partnerskiej nie wymaga formy aktu notarialnego, o*graniczenie odpowiedzialności wspólników* *- to przykłady zmian w kodeksie spółek handolwych, które obowiązują od 8 stycznia. *

Od dnia 8 stycznia 2009 r. zaczęła obowiązywać ustawa nowelizująca ustawę z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm., dalej jako k.s.h.). Wprowadziła ona szereg bardzo istotnych zmian, które swoje uzasadnienie znajdują w praktyce obrotu gospodarczego, oczekującej przede wszystkim potrzeby ułatwienia przedsiębiorcom prowadzenia działalności gospodarczej. Wspomniana nowelizacja została uchwalona przez Sejm RP 23.10.2008 r.

Jest to jedna z najistotniejszych zmian, jaką wprowadza wspomniana nowelizacja. Według obecnych przepisów do założenia spółki ograniczoną odpowiedzialnością wystarczy kapitał zakładowy w wysokości 5 tys. zł (dotychczas 50 tys. zł). Natomiast do założenia spółki akcyjnej wystarczy 100 tys. zł (dotychczas 500 tys. zł). Należy też zaznaczyć, że wysokość minimalnego kapitału zakładowego w spółce komandytowo-akcyjnej nie uległa zmianie i wynosi obecnie 50.000 zł.

• Dowiedz się więcej: Od 8 stycznia taniej założysz spółkę

Fakultatywne przekształcanie spółek cywilnych w spółki jawne

Do czasu wejścia w życie nowelizacji, k.s.h. przewidywał obowiązek przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną, gdy przychody netto spółki cywilnej w każdym z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągnęły wartość powodującą, zgodnie z przepisami o rachunkowości, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych. Obecnie, zgodnie z nowym brzmieniem art. 26 § 4 k.s.h., został zniesiony obowiązek przekształcenia spółek cywilnych, który obecnie ma charakter fakultatywny. Zniesiono również sankcje prawne, które były związane z niedopełnieniem dotychczasowego obowiązku przekształcenia.

• Dowiedz się więcej: Nie trzeba przekształcać spółek cywilnych w jawne

Umowa spółki partnerskiej w zwykłej formie pisemnej

Drugą wprowadzoną zmianą jest usunięcie wymogu formy aktu notarialnego dla umowy spółki partnerskiej. Według nowych przepisów (art. 92 k.s.h.) do ważności umowy spółki partnerskiej wystarczy zachowanie formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Kolejna zmiana polega na ograniczeniu odpowiedzialności wspólników w sytuacji wniesienia do zawieranej spółki jawnej przedsiębiorstwa przez jednoosobowego przedsiębiorcę. Dotychczasowe brzmienie art. 33 k.s.h. przewidywało nieograniczoną odpowiedzialność podmiotów zawierających umowę spółki jawnej z jednoosobowym przedsiębiorcą, który wniósł aportem do tej spółki swoje przedsiębiorstwo, za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu tego przedsiębiorstwa (przed dniem utworzenia spółki). Zgodnie z nowelizacją wspomniana odpowiedzialność została ograniczona do wartości wniesionego przedsiębiorstwa według stanu w chwili wniesienia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela.

• Dziedziczenie udziałów w spółce z o.o.

Dotychczasowy przepis art. 173 k.s.h. dotyczył wymogów formalnych, jakie powinny być spełnione przy składaniu spółce oświadczeń woli przez jedynego wspólnika (akcjonariusza). Według nowego brzmienia tego przepisu dla ważności oświadczenia woli wspólnika (akcjonariusza) wystarczy zachowanie formy pisemnej pod rygorem nieważności (chyba że będzie dotyczyło czynności, w wypadku których inne przepisy wymagają formy szczególnej). Tak więc ustawodawca zrezygnował, w odniesieniu do spraw przekraczających zakres zwykłych czynności spółki, z formy pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym (uchylono art. 173 § 2 i 3 oraz w art. 303 § 3 i 4 k.s.h.). Należy jednak zauważyć, iż wspomniana nowela nie objęła zmianami sytuacji, w których jedyny wspólnik jest jednocześnie jedynym członkiem zarządu. W takiej sytuacji dla ważności czynności prawnej nadal niezbędne jest zawarcie jej w formie aktu notarialnego.

Poprzez uzupełnienie dotychczasowych art. 193 i 348 k.s.h. (każdorazowo o § 4) ustawodawca doprecyzował terminy wypłaty dywidendy w spółkach kapitałowych, które to dotychczas powodowały liczne wątpliwości na gruncie prawa podatkowego. Według nowych przepisów o dniu wypłaty dywidendy ma decydować uchwała wspólników spółki z o.o. oraz walnego zgromadzenia spółki akcyjnej. Natomiast w razie braku podjęcia decyzji w tej kwestii, dywidenda będzie wypłacana w dniu określonym przez zarząd (sp. z o.o.) albo przez radę nadzorczą (sp. akcyjna).

Zwrot dopłat w krótszym terminie
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 179 § 2 k.s.h. zwrot dopłat może nastąpić po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia o zamierzonym zwrocie w piśmie przeznaczonym do ogłoszeń spółki (dotychczas termin ten wynosił trzy miesiące).

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 405 k.s.h. uchylono obowiązek ogłaszania uchwał podjętych na nieformalnie zwołanym walnym zgromadzeniu spółki akcyjnej. Dotychczas, kiedy cały kapitał zakładowy spółki akcyjnej był reprezentowany, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego odbycia walnego zgromadzenia lub wniesienia poszczególnych spraw do jego porządku obrad, wymagano ogłoszenia uchwał w terminie miesiąca.

Kolejną wprowadzoną zmianą jest nowelizacja art. 595 § 1 k.s.h. w przedmiocie zmniejszenia grzywny grożącej członkom zarządu spółek z o.o., akcyjnych, czy komandytowo-akcyjnych, którzy dopuszczają do tego, że pisma i zamówienia handlowe, a także strony internetowe spółek nie zawierają wymaganych danych. Obecnie członkowie zarządu podlegają grzywnie do 5.000 zł, a nie jak dotychczas 10.000 zł

Nowelizacja wprowadziła nowe brzmienie art. 4 § 1 pkt 4 lit. d) k.s.h. poprzez ograniczenie przesłanki uznania spółki za dominującą jedynie do członków zarządu. Tym samym, gdy więcej niż połowa członków rady nadzorczej danej spółki kapitałowej stanowi więcej niż połowę członków zarządu innej spółki kapitałowej (spółdzielni), to nie zachodzi między nimi stosunek dominacji (zależności).

W ostatnich miesiącach k.s.h. został poddany gruntownym zmianom. Mając na uwadze deklarowaną przez ustawodawcę potrzebę ułatwienia rozwoju przedsiębiorczości, należy uznać te zmiany za krok w dobrym kierunku. Jednak w przedstawionej nowelizacji znajduje się wiele kwestii dyskusyjnych, które wymagają niewątpliwie doprecyzowania. Na przykład należałoby wspomnieć o obniżeniu kapitału zakładowego w spółkach kapitałowych, które mogą powodować zmniejszenie ich wiarygodności oraz pogorszenie sytuacji wierzycieli tych spółek. Również brak konieczności przekształcenia formy prawnej prowadzonej działalności w spółce cywilnej może wpłynąć na bezpieczeństwo obrotu prawnego w przypadku prowadzenia przedsiębiorstwa na dużą skalę.

Autor jest specjalistą z zakresu prawa handlowego i arbitrażu