Podstawową kwestią, jaką należy na początku rozstrzygnąć, jest podjęcie decyzji, czy autor chce zachować autorskie prawa majątkowe przy sobie czy też zamierza przekazać je wydawcy.
W przypadku chęci zachowania przy sobie autorskich praw majątkowych, czyli wyłącznego prawa do korzystania z utworu na wszystkich polach eksploatacji, należy zawrzeć z wydawcą umowę licencyjną, na mocy której wydawca uzyska jedynie czasowe prawo korzystania z utworu w celu jego wydania i rozpowszechnienia. W przypadku podjęcia decyzji o zbyciu majątkowych praw autorskich należy zawrzeć umowę wydawniczą. Umowa regulująca powyższe kwestię powinna zostać zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
Należy również wyraźnie w niej wskazać tzw. pola eksploatacji książki, sposoby korzystania z książki do których uprawniony jest wydawca (można tu wymienić prawo do zwielokrotnienia dzieła, prawo do wprowadzenia go do obrotu czy też rozpowszechnienia w Internecie). Należy również określić, na jaki okres przyznamy wydawcy powyższe uprawnienia.
Im bardziej szczegółowa umowa, tym lepiej
Jeżeli wiemy, czy i jakie prawa chcemy przekazać wydawcy, analizując treść umowy wydawniczej, czy też licencyjnej, powinniśmy szczególną uwagę poświęcić kwestiom oznaczenia autora działa - czy książkę chcemy wydać pod pseudonimem czy też pod nazwiskiem. Warto również określić w umowie, jaki tytuł będzie nosić książka oraz zasady zmiany tytułu, by zabezpieczyć się przed możliwymi przykrymi niespodziankami ze strony wydawcy. Nie bez znaczenia jest prawo do ostatecznej akceptacji formy graficznej książki oraz możliwość wyrażenia sprzeciwu wobec zamieszczanych w niej ilustracji.
| W umowie warto również uregulować takie kwestie jak dopuszczalność zamieszczania przez wydawcę reklam na okładce książki oraz ewentualnego dodatkowego wynagrodzenia autora z tego tytułu. Powinniśmy też określić nakład książki, prawa wydawcy lub jego braku do dodruku książki, określić czy umowa dotyczy jednokrotnego wydania książki czy również kolejnych wydań na tych samych bądź zmienionych warunkach. Należy również wyraźnie zobowiązać wydawcę do wydania książki w oznaczonym terminie i w określonym nakładzie. |
| --- |
Z uwagi na postęp technologiczny nie jest bezzasadne wyraźne zastrzeżenie w treści umowy, iż pod pojęciem wydania książki strony rozumieją jej wydanie w formie papierowej, zaś zamieszczenie treści książki w Internecie nie spełnia warunku jej publikacji. Oczywiście jedną z ważniejszych kwestii z punktu widzenia autora jest kwestia wynagrodzenia.
Wynagrodzenie to można określić jako procent od sprzedaży egzemplarzy książki bądź określić je z góry jako jednorazowe wynagrodzenie o określonej wysokości. Z punktu widzenia autora nie bez znaczenia jest również zagwarantowanie sobie w umowie prawa do ostatecznej akceptacji treści książki po korekcie redakcyjnej, czasem bowiem zmiany wprowadzone przez redaktora mogą znacząco zniekształcić zamierzony przez autora wydźwięk treści zawartych w książce.
ZOBACZ TAKŻE:
By uniknąć takich niemiłych niespodzianek wystarczy nałożyć na wydawcę obowiązek przedstawienia autorowi ostatecznej treści książki do akceptacji oraz nałożyć na wydawcę wymóg uzyskania pisemnej zgody autora na wprowadzenie zmian do treści książki. Korzystne jest również zawarcie w treści umowy wyraźnego oświadczenia wydawcy, iż przed zawarciem umowy albo po stworzeniu utworu przez autora, jeżeli umowa dotyczy dzieła przyszłego, zapoznał się z treścią książki, spełnia ona jego oczekiwania oraz warunki umowy.
O promocji słów kilka
Przewidujący autor powinien również zastrzec w umowie obowiązek wydawcy dystrybuowania książki w księgarniach na terenie całego kraju, w księgarniach internetowych oraz obowiązek promocji książki na tragach książki. Autor może również zadeklarować chęć udziału w spotkaniach autorskich z czytelnikami. Nie mniej istotne jest upoważnienie wydawcy do wykorzystywania fragmentów książki w celach jej promocji np. publicznego odczytywania w radiu, odczytywania podczas publicznych imprez promocyjnych, wyświetlania fragmentów. Można też wprowadzić wymóg każdorazowej akceptacji przez autora konkretnych form promocji i reklamy książki.
Napisać książkę nie jest łatwo, jednak okazuje się, iż zawrzeć korzystną i zabezpieczającą prawa autora umowę może być jeszcze trudniej z uwagi na szereg gaf, które mogą pojawić się w trakcie współpracy z wydawcą.
Autorka jest prawnikiem z zespołu prawa mediów i reklamy kancelarii Krawczyk i Wspólnicy