Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

Jakie są kary dla firm za koncentrację na rynku

0
Podziel się:

W przypadku dokonania koncentracji bez wymaganej zgody, kara dla przedsiębiorcy może wynosić nawet do 10 proc. przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok jej nałożenia.

Jakie są kary dla firm za koncentrację na rynku

Uwaga na dowolnie dokonywane przez firmy połączenia w zakresie działalności gospodarczej. Na przedsiębiorcę naruszającego obowiązek zgłoszenia zamiaru koncentracji może bowiem zostać nałożona kara w wysokości nawet 50 milionów euro!

W ostatnim czasie doszło do wielu połączeń i przejęć w dość znaczących branżach biznesowych. Głośną koncentracją na rynku usług telekomunikacyjnych było przejęcie kontroli nad spółką Polkomtel - właścicielem sieci Plus przez Spartan Capital Holdings. Innym dość ważnym w perspektywie rozwoju polskiej energetyki połączeniem jest zgoda na koncentrację ExxonMobil i Hutton Energy, które będą wspólnie poszukiwać w Polsce gazu ziemnego ze złóż łupkowych. Prezes UOKiK wyraziła zgodę na utworzenie czterech wspólnych przedsiębiorców przez polskie spółki należące do tych grup kapitałowych.

Warunki oraz szczegółowe zasady dotyczące koncentracji określa Ustawa z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Art. 13 stanowi, iż zamiar koncentracji podlega zgłoszeniu Prezesowi Urzędu Konkurencji i Konsumentów, jeżeli:

  • łączny światowy obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 1 miliarda euro lub
  • łączny obrót na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50 milionów euro.

Czym jest koncentracja?

Ustawa stanowi wprost, że koncentracja może polegać przede wszystkim na:

  • połączeniu dwóch lub więcej samodzielnych przedsiębiorców;
  • przejęciu - przez nabycie lub objęcie akcji, innych papierów wartościowych, udziałów lub w jakikolwiek inny sposób - bezpośredniej lub pośredniej kontroli nad jednym lub więcej przedsiębiorcami przez jednego lub więcej przedsiębiorców. Zgodnie z kodeksem spółek handlowych bezpośrednia lub pośrednia kontrola może polegać na dysponowaniu większością głosów na zgromadzeniu wspólników lub walnym zgromadzeniu, uprawnieniu do powoływania lub odwoływania większości członków zarządu lub rady nadzorczej;
  • utworzeniu przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorcy - taki przypadek może mieć miejsce w omawianym na początku przykładzie dotyczącym spółek poszukujących w Polsce gazu łupkowego;
  • nabycia przez przedsiębiorcę części innej firmy, jeżeli obrót realizowany przez tę firmę w którymkolwiek z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie przekroczył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej równowartość 10 milionów euro.

Nie wszystkie działania związane z koncentracją muszą być zgłaszane Prezesowi UOKiK. Szczegółowy katalog wyłączeń od obowiązku zgłaszania jest zawarty w art. 14 ustawy. Należą do nich m.in.: nabycie wewnątrz grupy kapitałowej, koncentracja następująca w toku postępowania upadłościowego, z wyłączeniem przypadków, gdy zamierzający przejąć kontrolę jest konkurentem albo należy do grupy kapitałowej, do której należą konkurenci przedsiębiorcy przejmowanego.

Koncentracja dokonana przez spółkę zależną jest traktowana jako koncentracja dokonana przez spółkę dominującą. Uważać należy zatem na to, czy obrót przedsiębiorcy dominującego nie spełni warunków określonych powyżej.

Procedura

Zgłoszenia zamiaru koncentracji dokonują wyłącznie jej aktywni uczestnicy, to jest podmioty, które łączą się, przejmują kontrolę, nabywają mienie, tworzą nowego przedsiębiorcę. Przedsiębiorca przejmowany jest jedynie biernym uczestnikiem, bez praw strony.

Ustawa wprost mówi o _ zamiarze dokonania koncentracji _. Momentem zgłoszenia nie może być zatem chwila już po jej dokonaniu. I tak np. zamiar koncentracji, polegającej na utworzeniu wspólnego przedsiębiorcy, należy zgłosić najpóźniej przed dokonaniem wpisu do rejestru, ponieważ jest to moment, w którym powstaje nowy przedsiębiorca.

Oczywiście warto po prostu zaczekać do momentu wydania decyzji przez Prezesa UOKiK. Wniosek o wszczęcie postępowania antymonopolowego w sprawach koncentracji podlega opłacie w wysokości 5 tys. zł. Powinna być ona uiszczona przez zgłaszającego przedsiębiorcę.

Prezes może wyrazić w drodze decyzji zgodę na koncentrację, jeśli przedsiębiorca spełnia warunki określone powyżej lub też wydać tzw. decyzję warunkową. Taka zgoda może być wydana pod warunkiem:

  • zbycia całości lub części majątku jednego lub kilku przedsiębiorców,
  • wyzbycia się kontroli nad określonym przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami, w szczególności przez zbycie określonego pakietu akcji lub udziałów, lub odwołania z funkcji członka organu zarządzającego lub nadzorczego jednego lub kilku przedsiębiorców,
  • udzielenia licencji praw wyłącznych konkurentowi.

Przypadek określony w punkcie pierwszym zdarzył się, gdy Prezes UOKiK wydał zgodę na przejęcie przez spółkę Eurocash ośmiu spółek należących do grupy kapitałowej Emperia Holding. Transakcja musiała odbyć się pod określonymi warunkami - przejmująca spółka musiała sprzedać 12 hurtowni.

Gdy Prezes UOKiK stwierdzi, że w wyniku koncentracji konkurencja na rynku zostanie istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynku, zakazuje w drodze decyzji dokonania koncentracji. Może wydać również decyzję wyrażającą zgodę na dokonanie koncentracji, jeżeli w jej wyniku dojdzie do istotnego ograniczenia konkurencji.

W takiej sytuacji musi jednak zostać spełnionych szereg przesłanek. W szczególności może to nastąpić, gdy przyczyni się ona do rozwoju ekonomicznego lub postępu technicznego albo może ona wywrzeć pozytywny wpływ na gospodarkę narodową.

Kary za koncentrację

Każdy, kto nie dopełni ciążącego na nim obowiązku lub w inny sposób naruszy przepisy dotyczące koncentracji, musi liczyć się z poniesieniem konsekwencji określonych w ustawie. Mogą to być kary pieniężne nałożone na przedsiębiorców, kary pieniężne nakładane na osoby pełniące funkcję kierowniczą lub wchodzące w skład organu zarządzającego przedsiębiorcy. Mogą to być również konsekwencje niemające charakteru finansowego - możliwość uchylenia przez Prezesa UOKiK wydanej przez niego decyzji w przypadku, gdy została oparta na nierzetelnych informacjach udzielonych przez przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji lub gdy przedsiębiorca nie wykonuje nałożonego na niego warunku (art. 21 ustawy).

Ponadto jeżeli koncentracja została już dokonana, a przywrócenie konkurencji na rynku nie jest możliwe w inny sposób, Prezes UOKiK może nakazać przedsiębiorcy określone w art. 21 ustawy działanie. Jeżeli przedsiębiorca opóźnia się z jego wykonaniem, można nałożyć na niego karę pieniężną w celu przymuszenia.

W przypadku dokonania koncentracji przez przedsiębiorców bez uzyskania zgody Prezes Urzędu może w drodze decyzji, dokonać podziału przedsiębiorcy lub wystąpić do sądu o stwierdzenie nieważności umowy, lub podjąć inne środki prawne zmierzające do przywrócenia stanu poprzedniego. Kary pieniężne mogą być bardzo dotkliwe dla przedsiębiorcy i wynosić nawet do 10 proc. przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary w przypadku dokonania koncentracji bez wymaganej zgody.

Kara może również stanowić wartość nawet 50 milionów euro za choćby nieumyślne podanie nieprawdziwych danych w zgłoszeniu zamiaru koncentracji, nieudzielenie informacji żądanych przez Prezesa UOKiK bądź udzielenie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji. Skutki te zatem mogą być bardzo dotkliwe i warto zadbać o prawidłowy przebieg procedury przed Prezesem UOKiK.

Odwołanie od decyzji

Gdy przedsiębiorca nie zgadza się z decyzją Prezesa UOKiK, czy to dotyczącą odmowy wyrażenia zgody, czy też nałożonej kary, może wnieść odwołanie na podstawie przepisów art. 47928 – 47935 kodeksu postępowania cywilnego, który normuje postępowanie sądowe w sprawach odwołań od decyzji Prezesa UOKiK. Postępowanie takie toczy się według przepisów dotyczących postępowania w sprawach gospodarczych i prowadzone jest przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który w chwili obecnej jest wydziałem Sądu Okręgowego w Warszawie.

O działalności UOKiK czytaj w Money.pl
Ubezpieczeniowy gigant ukarany za zmowę Dotyczyła sprzedaży grupowych ubezpieczeń od następstw nieszczęśliwych wypadków. Kara to ponad 56 mln złotych.
UOKiK nie widzi przeszkód. Mogą kupić Dialog Obie firmy zajmują się świadczeniem usług telekomunikacyjnych, w tym m.in. stacjonarnego dostępu do szerokopasmowego internetu.
Mają zgodę UOKiK, będą dyktować ceny? Chodzi o przejęcie Górnośląskiego Zakładu Elektroenergetycznego. Wartość transakcji to 4,6 mld złotych.

Autor jest radcą prawnym w Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy, Oddział w Toruniu

Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
KOMENTARZE
(0)