Jak w czasie Euro nie narazić się pracodawcy?

Mieszkańcy miast, w których będą odbywać się mecze Euro 2012, zetkną się z pewnością z problemami związanymi z organizacją rozgrywek, a które będą mogły mieć przełożenie na ich pracę. Kilkadziesiąt szkół z miast gospodarzy będzie miało zawieszone zajęcia w czasie rozgrywania meczów. W części innych szkół będą w tym czasie skrócone lekcje. Prawdopodobne jest również to, iż zmieni się organizacja funkcjonowania w tym okresie przedszkoli i żłobków. Taką możliwość przewiduje § 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 6, poz. 69 ze zm.).

W konsekwencji w związku ze zmianą organizacji zajęć chociażby w szkołach i przedszkolach może wystąpić w tym czasie nagła konieczność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez pracownika. Czy taka okoliczność może stanowić uzasadniony powód nieobecności pracownika w pracy?

Przyczyny usprawiedliwiające nieobecność w pracy

Zwrócić uwagę należy na treść rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U Nr 60, poz. 281 ze zm.), w którym przeczytać możemy, iż przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są, po pierwsze zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie.

Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/123/m87163.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/polski;kibic;kontra;ukrainska;milicja;to;warto;wiedziec,106,0,1095274.html) *Spotkanie z ukraińską milicją? Masz prawo... * Jeżeli nie mamy przy sobie dokumentów ze zdjęciem, ukraińska milicja może zatrzymać nas na czas od 3 godzin do 3 dni. W przepisie § 3 wymienionego wyżej rozporządzenia czytamy zaś, że okolicznością usprawiedliwiającą nieobecność pracownika w pracy jest m.in. sytuacja nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do której uczęszcza dziecko pracownika w wieku do lat 8. W takim przypadku wystarczy, iż pracownik złoży oświadczenie pracodawcy o zaistnieniu powyżej okoliczności i że wiąże się ona jednocześnie z koniecznością sprawowania przez pracownika osobistej opieki nad dzieckiem.

Jednak na tle wyżej opisanej sytuacji może wystąpić problem interpretacyjny, co należy rozumieć pod pojęciem _ nieprzewidzianego zamknięcia _ żłobka lub szkoły, bowiem nie można w sposób jednoznaczny przesądzić, czy przykładowo informacja o przewidywanym zamknięciu szkoły podana na tydzień przed rozpoczęciem Euro 2012 nadal mieści się pod pojęciem _ nieprzewidywalności _.

Inne przyczyny

Po drugie przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są również inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające jego nieobecność w pracy.

Nie ulega wątpliwości, iż w związku z Euro 2012 muszą wystąpić utrudnienia komunikacyjne, zwłaszcza w dniu rozgrywania meczy. Okoliczność ta może spowodować, iż dojechanie do pracy na czas będzie niezwykle utrudnione. Niewątpliwie na pracowniku ciąży obowiązek przestrzegania czasu pracy, jak i właściwego sposobu jej wykonywania. Pracownik który spóźnia się do pracy nie wykonuje jej w sposób zgodny z umową o pracę i przepisami prawa pracy. Czy zatem w wyżej opisanej sytuacji mogą zostać wyciągnięte odpowiednie konsekwencje względem spóźnialskiego pracownika, któremu na drodze do pracy stanęli bawiący się kibice?

Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/139/m32907.jpg ) ] (http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/euro;2012;specjalne;pasy;na;granicy;z;ukraina,46,0,1090350.html) *W ten sposób na Euro ułatwią życie kierowcom * Zarówno kontrole graniczne, jak i celne będą prowadzone w jednym miejscu po stronie polskiej - tzw. one stop. Zgodnie z przepisem art. 1041 § 1 pkt 9 Kodeksu pracy regulamin pracy, określając prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników związane z porządkiem w zakładzie pracy, ustala również przyjęty u pracodawcy sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. Ponadto, aby pracodawca mógł uznać przyczynę nieobecności za usprawiedliwioną, pracownik powinien z własnej inicjatywy i bez nieuzasadnionej zwłoki powiadomić pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie trwania swej nieobecności w pracy.
Niewywiązanie się z tego obowiązku może stanowić uzasadnienie do wyciągnięcia wobec spóźnialskiego pracownika konsekwencji dyscyplinarnych w trybie art. 108 K.p. i następne, nakładając na niego odpowiednią karę porządkową.

Warto również wskazać na wyrok SN z 16 czerwca 2004 r. (I PK 639/03), w którym SN stwierdza, że brak usprawiedliwienia nieobecności w pracy wskutek winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa pracownika może stanowi ciężkie naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego i w konsekwencji doprowadzić do jego zwolnienia. Dotyczyć to może - w zależności od okoliczności konkretnego przypadku - nawet jednorazowej nieusprawiedliwionej nieobecności (zobacz: wyrok SN z 28 września 1981 r., I PRN 57/81).

Mając powyższe na uwadze, niewątpliwie spóźnienie spowodowane trudnościami komunikacyjnymi podczas Euro 2012, jako przyczyna zupełnie niezależna od pracownika, może stanowić okoliczność usprawiedliwiającą późniejsze przybycie do miejsca pracy. Jednakże pracownik winien poinformować o zaistniałej sytuacji pracodawcę, a ten, weryfikując to, może uznać podaną przyczynę za usprawiedliwioną.

Urlop na żądanie

Kolejna instytucja prawna, na którą mogą się powoływać pracownicy w czasie Euro 2012, jest uprawnienie do skorzystania z tzw. urlopu na żądanie. Zgodnie z przepisem art. 1672 K.p. pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.

Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/223/m214495.jpg ) ] (http://galerie.money.pl/ukraina-przed-euro-2012-tego-jeszcze-nie-widziales-g417833.html) *Ukraina przed Euro 2012. Tego jeszcze nie widziałeś * Nie tylko w Polsce budowa stadionów na mistrzostwa wzbudziła kontrowersje. Czytając powyższy przepis wydaję się, iż urlop na żądanie jest uprawnieniem pracownika niezależnym od woli pracodawcy. Trudno jest bowiem przyjąć, że na fakt udzielenia tego urlopu ma jakikolwiek wpływ pracodawca, skoro pracownik może zgłosić przedmiotowe żądanie w dniu jego rozpoczęcia. Zgodnie z wyrokiem SN z 15 listopada 2006 r. (I PK 128/06) wniosek o udzielenie urlopu na żądanie powinien być zgłoszony najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu, jednak do chwili przewidywanego rozpoczęcia pracy przez pracownika według obowiązującego go rozkładu czasu pracy.

Może jednak zaistnieć sytuacja, gdy we wskazanym przez pracownika terminie wystąpi spowodowana ważnymi przyczynami potrzeba jego obecności w zakładzie pracy. W takim wypadku rozpoczęcie i wykorzystywanie urlopu na żądanie, pomimo polecenia do stawienia się w pracy może być traktowane w kategoriach odmowy wykonania polecenia i nieobecność pracownika w pracy może być uznana za nieusprawiedliwioną.

Autor jest radcą prawnym w Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna