W związku z rozwojem rolnictwa przemysłowego, coraz częściej pojawiają się spory sądowe o zapłatę i w konsekwencji sprawy egzekucyjne przeciwko rolnikom. Związane jest to przede wszystkim z tym, że wielkie gospodarstwa rolne produkujących żywność na skalę masową, organizacyjnie działają jak zwykłe przedsiębiorstwa i przez to borykają z tego samego typu problemami. Powyższe powodują spory sądowe, które w efekcie często prowadzą również do wszczęcia i prowadzenia egzekucji sądowej z majątku gospodarstwa. Tak jak, co do zasady, egzekucja z nieruchomości, wchodzących w skład gospodarstwa, maszyn i innych urządzeń rolniczych oraz szeroko pojętych płodów rolnych nie odbiega zasadniczo od egzekucji prowadzonej ze składników majątkowych nie związanych z produkcją rolną, tak egzekucja z inwentarza żywego wiąże się z pewnymi problemami, nie spotykanymi powszechnie w obrocie.
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że zwierzęta mogą być przedmiotem egzekucji, którą prowadzi się w oparciu o przepisy o egzekucji z rzeczy ruchomych, w zakresie w jakim nie jest ona sprzeczna z przepisami o ochronie zwierząt. Wobec tego komornik może, podobnie w egzekucji z ruchomości, dokonać zajęcia zwierząt, za wyjątkiem wypadków ustawowo wyłączonych spod egzekucji, tzw. minimum egzystencjalnego.
Co do zasady celem egzekucji jest zaspokojenie interesu wierzyciela, ale z możliwie szerokim zachowaniem interesów dłużnika. W przypadku egzekucji ze zwierząt dopuszczalne jest uśmiercenie stada i sprzedaż tusz. Jednakże, abstrahując od przesłanek etycznych, żywe zwierzę przynoszące pożytki np. w postaci mleka, wełny lub jajek przedstawia dużo większą wartość rynkową, a jego sprzedaż przyczyni się do większego zaspokojenia wierzyciela przy jednoczesnej mniejszej uciążliwości dla dłużnika, który mimo egzekucji zachowa więcej sztuk żywego inwentarza.
Dokonanie zajęcia żywego zwierzęcia wiąże się z koniecznością oddania go pod dozór. Zgodnie z szeroko przyjętą w doktrynie definicją sprawowanie dozoru polega na dołożeniu starań aby zachować rzeczy w stanie niepogorszonym, a wiec takim aby ich wartość nie zmniejszyła się. W przypadku zwierząt zachowanie ich w dobrym stanie polega między innymi na karmieniu, który to obowiązek wynika również wprost z ustawy o ochronie zwierząt.
W praktyce, ze względu na konieczność zapewnienia odpowiednich warunków bytowania, zajęte zwierzęta najczęściej pozostawia się pod dozorem dłużnika. Jednakże nierzadko się zdarza, że dłużnik wobec którego prowadzona jest egzekucja nie reguluje swoich zobowiązań, z tego powodu, że po prostu nie ma na to wystarczających środków. Pamiętać należy, że mimo iż dozorca jest uprawniony i jednocześnie zobowiązany pobierać pożytki z rzeczy, a zatem i zwierząt, które w pierwszej kolejności może zaliczyć na poczet kosztów egzekucji takich jak koszt utrzymania zwierząt, przed prowadzeniem egzekucji dłużnik nie jako dozorca ale właściciel, pobierał pożytki, a mimo to nie regulował swych zobowiązań. Wobec tego oddanie dłużnikowi zwierząt pod dozór może powodować to, że dłużnik nie tylko nie będzie z pobranych pożytków umniejszał przedmiotu egzekucji, ale nawet nie będzie uzyskiwać wystarczających środków na zakupienie paszy.
Co zatem można zrobić, aby uwzględniając prymat interesu wierzyciela w uzyskaniu zaspokojenia, zachować również gospodarstwo dłużnika i wchodzące w jego skład stado zwierząt?
Mając na uwadze powyższe rozważania, przy dobrej woli obu stron postępowania egzekucyjnego możliwe jest podjęcie równoległych do egzekucji komorniczej działań prawnych polegających na zawarciu szeregu porozumień: umów sprzedaży składników gospodarstwa z zastrzeżeniem prawa odkupu lub odsprzedaży, których przedmiot zostaje następnie oddany w dzierżawę dłużnikowi na określonych warunkach.
Umowy takie powinny ustalać wzajemne stosunki stron w taki sposób, aby zapewnić spłatę zobowiązania dłużnika w rozsądnym terminie przy zachowaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa wierzyciela, który raz, że zyskuje konkretny składnik majątku na własność jako zabezpieczenie, a dwa większą kontrolę sposobu gospodarowania przez dłużnika, również jako dozorca zajętych w postępowaniu egzekucyjnym składników majątku. Jednocześnie przejściowe oddłużenie dłużnika, na mocy tych umów daje mu szansę na zrestrukturyzowanie swojego gospodarstwa w taki sposób, aby pomimo egzekucji zachować je w możliwie dużym zakresie.
| Czytaj więcej w Money.pl | |
|---|---|
| Robiąc to, w świetle prawa uznasz swój dług Uznanie długu nie może zostać cofnięte lub odwołane, m. in. w wypadku uświadomienia sobie przez dłużnika znaczenia i konsekwencji swojego wcześniejszego działania. | |
| Kiedy warto podpisać rozdzielność majątkową Zaletą zawarcia umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową jest przejrzystość stosunków między małżonkiem prowadzącym działalność gospodarczą a wierzycielami. | |
| Zmiana pracy nie chroni dłużnika przed... Jeżeli nowe miejsce pracy dłużnika jest znane staremu pracodawcy, powinien przesłać dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia nowemu pracodawcy. |
Autor jest aplikantem adwokackim w Celichowscy Służewska-Woźnicka Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych