Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

Odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego

0
Podziel się:

Sąd Najwyższy stwierdził, że samochód nie jest obecnie przejawem luksusu, lecz stałym, codziennym elementem egzystencji, spełniającym różne funkcje życiowe.

Odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego
(Robbie Howell/CC/Flicr)

Uszkodzenie lub zniszczenie pojazdu mechanicznego, które powstało wskutek wypadku komunikacyjnego, powoduje powstanie szkody majątkowej w majątku poszkodowanego. Nie ulega wątpliwości, że w takiej sytuacji szkoda obejmuje wysokość kosztów naprawy pojazdu mechanicznego lub zakupu innego pojazdu. Jednak szkoda może również obejmować inne koszty i wydatki poszkodowanego związane z faktem zniszczenia lub uszkodzenia pojazdu mechanicznego.

Zgodnie z przeważającą obecnie linią orzecznictwa sądów powszechnych konieczność wynajęcia pojazdu zastępczego spowodowana utratą możliwości korzystania z pojazdu mechanicznego stanowi szkodę majątkową. Jeżeli więc poszkodowany ponosi koszty najmu samochodu zastępczego, które były konieczne, to mieszczą się one w pojęciu szkody podlegającej wyrównaniu przez zakład ubezpieczeniowy z tytułu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (OC) pojazdu, którym sprawca spowodował wypadek (np. wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z 9 listopada 2009 r., sygn. akt XII Ga 374/09; wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 30 września 2010 r., sygn. akt XXIII Ga 466/10).

Praktyka zakładów ubezpieczeniowych wskazuje jednak na odmienne traktowanie poszkodowanych w zależności od ich statusu (czy jest on przedsiębiorcą, czy osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej)
, a także od celu wykorzystywania pojazdu mechanicznego (do celów komercyjnych lub prywatnych).

W zakresie roszczeń przedsiębiorców o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego zakłady ubezpieczeń z reguły uznają ich zasadność dążąc do minimalizowania wydatków związanych
z likwidacją szkód. Zgodnie z art. 362 Kodeksu cywilnego, jeżeli poszkodowany przyczynił się do zwiększenia szkody to obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności. Nie budzi zatem wątpliwości, że w przypadku wykorzystywania pojazdu mechanicznego do celów zarobkowych koszt najmu pojazdu zastępczego traktowany jest jako wydatek zmierzający do ograniczenia wysokości szkody.

Należy zauważyć, że właśnie rezygnację z wynajęcia pojazdu zastępczego i zawieszenie prowadzonej działalności gospodarczej można by oceniać jako zachowanie się poszkodowanego prowadzące do powiększenia rozmiaru szkody. Nie sposób bowiem wykluczyć, że dochody utracone w wyniku zawieszenia działalności gospodarczej przewyższyłyby koszty wynajęcia pojazdu zastępczego (wyrok Sądu Najwyższego z 18 marca 2003 r., sygn. akt IV CKN 1916/00).

Odmiennie natomiast kształtowały się powypadkowe praktyki likwidacyjne zakładów ubezpieczeń wobec osób fizycznych, które nie wykorzystywały swoich pojazdów mechanicznych do prowadzenia działalności gospodarczej, lecz do innych celów. Wobec tej kategorii poszkodowanych zakłady ubezpieczeń często odmawiały spełnienia świadczenia odszkodowawczego z tytułu poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Niezwykle istotna dla prezentowanego zagadnienia jest uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r. (III CZP 5/11), zgodnie z którą: _ Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej _.

Roszczenie o zwrot poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej zostało powiązane z obiektywną potrzebą korzystania z innego pojazdu, wynikającą z braku innego, wolnego i nadającego się do wykorzystania pojazdu mechanicznego w mieniu poszkodowanego oraz autonomią woli poszkodowanego (zachowaniem się poszkodowanego), tj. wykorzystywaniem przedmiotu najmu do realizacji czynności życia codziennego w czasie remontu uszkodzonego pojazdu mechanicznego lub w okresie niezbędnym do zakupu innego samochodu. Z tych względów refundacji podlegają celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego.

Pojęcie _ celowe i ekonomicznie uzasadnione _ oznacza, że jeżeli poszkodowany wskutek wypadku komunikacyjnego utracił możliwość korzystania z auta, nie mając innego, wolnego i nadającego się do wykorzystania pojazdu, wynajmie pojazd zastępczy o zasadniczo podobnej klasie, według stawki czynszu najmu obowiązującej na lokalnym rynku. Będzie korzystał z pojazdu zastępczego w czasie naprawy własnego pojazdu lub w okresie niezbędnym do zakupu innego pojazdu. Koszty poniesione z powyższego tytułu będą mogły być kwalifikowane jako wydatki celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Sąd Najwyższy stwierdził również, że samochód nie jest obecnie przejawem luksusu, lecz stałym, codziennym elementem egzystencji, spełniającym różne funkcje życiowe. Zatem zakłady ubezpieczeń nie mogą odmawiać zwrotu poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej z tego powodu, że w miejscu zamieszkania poszkodowanego funkcjonuje komunikacja publiczna i w związku z tym na czas likwidacji szkody poszkodowany winien poruszać się tymi środkami transportu. Przywrócenie poszkodowanemu możliwości korzystania z pojazdu mechanicznego nie następuje przez korzystanie z komunikacji publicznej, lecz przez wynajęciesamochodu zastępczego na czas naprawy własnego auta lub na czas niezbędny do zakupu innego pojazdu.

Na zakończenie należy wskazać, że roszczenie o refundację kosztów najmu pojazdu zastępczego będzie nieuzasadnione, jeżeli poszkodowany dysponuje innym samochodem, gdy nie korzystał z uszkodzonego samochodu lub gdy samochód był używany okazjonalnie.

Czytaj więcej w Money.pl
Odszkodowanie za naprawione auto? Możliwe Z ubytkiem wartości handlowej auta mamy do czynienia, gdy po wypadku zostało prawidłowo naprawione, jednak mimo to jego wartość handlowa obniżyła się.
Kluczyk bez nadzoru? Problem z polisą Wymogów należytej staranności nie spełnia trzymanie przez właściciela kluczyków od ubezpieczonego auta, w godzinach pracy, w pomieszczeniu nie zamykanym.
Ubezpieczasz dom? Uważaj na tę klauzulę Wprowadzenie klauzuli niedoubezpieczenia narusza zasady równowagi praw na rzecz ubezpieczyciela kosztem konsumenta i godzi w dobre obyczaje.

Autor jest aplikantem radcowskim w Siwek Gaczyński & Partners Kancelarii Prawniczej

wiadomości
wiadmomości
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
Źródło:
Siwek Gaczyński - Kancelaria Prawnicza
KOMENTARZE
(0)