Przedsiębiorca na urlopie? Za wolne zapłaci sobie sam

Urlop wypoczynkowy, macierzyński czy tzw. chorobowe - o ile jasne jest, że dotyczą one osób zatrudnionych na umowę o pracę, o tyle nie jest oczywiste czy przysługują również osobom prowadzącym własną działalność gospodarczą. Na jakich zasadach urlop dotyczy przedsiębiorcy?

Coraz więcej osób rezygnuje z podejmowania tradycyjnych form zatrudnienia (głównie na podstawie stosunku pracy) i postanawia prowadzić własną działalność gospodarczą. Decyzja taka niesie za sobą daleko idące skutki w zakresie prawa do korzystania z urlopów.

Najbardziej oczywistą formą urlopu jest urlop wypoczynkowy pozwalający choćby na wyjazd na wakacje. Niestety osoba, która postanowi sama być swoim szefem musi się liczyć z tym, że nie będzie jej przysługiwał płatny urlop wypoczynkowy.

Potwierdza to nadal aktualny wyrok Sądu Najwyższego z 10 października 1980 r. mówiący: _ Prawo do urlopu przysługuje pracownikowi, a więc osobie świadczącej pracę na podstawie stosunku pracy bez względu na podstawę prawną jej powstania. Oznacza to, że podstawową przesłanką roszczenia o urlop jest istnienie stosunku pracy. _

W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej stosunek ten nie istnieje, zatem nie ma przesłanki pozwalającej nabyć prawo do urlopu. Przedsiębiorca może więc wziąć wolne od swoich codziennych obowiązków, lecz koszty wolnych dni poniesie sam.

Osoba prowadząca własną działalność gospodarczą ma natomiast prawo skorzystać w przypadku choroby ze zwolnienia lekarskiego i uzyskać zasiłek chorobowy. - Regulują to przepisy ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Aby jednak pójść na chorobowe właściciel firmy musi spełnić szereg warunków. Po pierwsze, wymagane jest by regularnie i terminowo opłacał składkę chorobową do ZUS. Po drugie, musi upłynąć okres wyczekiwania, który co do zasady przy ubezpieczeniu dobrowolnym trwa 90 dni. Dopiero po tym czasie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego przedsiębiorca może wnioskować o zasiłek. Ponadto konieczne jest również złożenie do ZUS w terminie 7 dni odpowiednich dokumentów tj. zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy (druk ZUS ZLA oraz formularz Z-3b) - tłumaczy Marta Kosakowska, aplikant adwokacki TGC Corporate Lawyers.

Zasiłek chorobowy przysługuje przez taki sam okres jak w przypadku osoby pracującej na etacie tj. maksymalnie 182 dni, a w przypadku gruźlicy oraz ciąży 270 dni.

Osoba prowadząca własny biznes nie ma też prawa do urlopu macierzyńskiego, jest on bowiem uprawnieniem przysługującym jedynie osobie pozostającej w stosunku pracy Podleganie przez przedsiębiorcę dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu na skutek uiszczania składek, daje mu jednak prawo do uzyskania zasiłku macierzyńskiego. Okres trwania takiego zasiłku jest równy okresowi urlopu macierzyńskiego przewidzianego przez Kodeks pracy (obejmuje okres urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego). Co ważne, w przypadku prawa do uzyskania zasiłku macierzyńskiego nie obowiązuje wspominany uprzednio 90 dniowy okres wyczekiwania.