Wyrok SN - WA 1/07
Izba:Izba Wojskowa
Sygnatura: WA 1/07
Typ:Wyrok SN
Data wydania:2007-02-02

WYROK Z DNIA 2 LUTEGO 2007 R.
WA 1/07


Sporządzenie przez właściwego przełożonego wojskowego, wbrew
przepisom, za ten sam okres, drugiej opinii służbowej o podwładnym o in-
nej treści niż pierwsza, która uprawomocniła się, nie jest ani ,,przerobie-
niem" pierwszej (art. 270 § 1 k.k.), ani ,,poświadczeniem nieprawdy" w niej
(art. 271 § 1 k.k.). Może natomiast wypełniać znamiona czynu określonego
w art. 231 § 1 k.k., jeżeli stanowi umyślne działanie na szkodę interesu pu-
blicznego lub prywatnego.

Przewodniczący: sędzia SN J. Steckiewicz.
Sędziowie SN:J. B. Rychlicki (sprawozdawca), Z. Stefaniak.
Prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej: płk S. Wójcicki.

Sąd Najwyższy w sprawie kmdr. Reginalda J. i kpt. Mariana W. unie-
winnionych od popełnienia przestępstwa określonego w art. 270 § 1 k.k. i
innych, a wobec kmdr. Reginalda J. oskarżonego z art. 268 § 1 k.k. w zw. z
art. 12 k.k., po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na rozprawie w dniu 2 lute-
go 2007 r. apelacji, wniesionych przez pełnomocnika oskarżyciela posiłko-
wego oraz apelacji obrońcy oskarżonego kmdr. Reginalda J. od wyroku
Wojskowego Sądu Okręgowego w P. z dnia 12 września 2006 r.

u c h y l i ł zaskarżony wyrok w pkt III i sprawę oskarżonego Reginalda J.
w zakresie oskarżenia o przestępstwo określone w art. 268 § 1 k.k. w zw. z
art. 12 k.k. przekazał Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w P. do ponow-
nego rozpoznania, zaś w pozostałym zakresie utrzymał w mocy (...).

U Z A S A D N I E N I E

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego st. chor. sztab. Władysława
T., na podstawie art. 55 § 1 i 2 k.p.k. wniósł do Wojskowego Sądu Okręgo-
wego w Poznaniu akt oskarżenia przeciwko
A. kmdr. Reginaldowi J. o to, że:
,,1. w listopadzie 2001 r. w S., będąc dowódcą Jednostki Wojskowej,
przekroczył swoje uprawnienia funkcjonariusza publicznego przez to, że
działając wspólnie i w porozumieniu z por. Marianem W. przerobił prawo-
mocną opinię służbową żołnierza st. chor. sztab. Władysława T. za okres
20 października 2000 r. - 20 października 2001 r. w ten sposób, że zaak-
ceptował sporządzenie jej od nowa ze zmienioną treścią, a nadto poświad-
czył nieprawdę, co do okoliczności mających znaczenie prawne - wyraża-
jąc zgodę na zamieszczenie w jej treści nieprawdziwych danych, czym
działał na szkodę Władysława T., tj. o czyn z art. 270 § 1 k.k., art. 271 § 1
k.k. w zw. z art. 231 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,
2. od listopada 2001 r. do marca 2002 r. w S., jako dowódca Jed-
nostki Wojskowej, przekroczył swoje uprawnienia funkcjonariusza publicz-
nego przez to, że wszczął bezzasadne postępowania dyscyplinarne wobec
st. chor. sztab. Władysława T. i prowadził je z naruszeniem prawa, w celu
poniżenia oraz szykanowania podwładnego za realizowanie przez niego
konstytucyjnego prawa do wnoszenia skarg, tj. o czyn z art. 350 § 1 k.k. w
zw. z art. 231 § 1 k.k., art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k.,
3. od listopada 2001 r. do marca 2002 r. w S., jako dowódca Jed-
nostki Wojskowej, bezpodstawnie zatrzymywał korespondencję st. chor.
sztab. Władysława T. w postaci skarg kierowanych do zwierzchników, tj. o
czyn z art. 268 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.";
B. kpt. Marianowi W. o to, że: ,,w listopadzie 2001 r. w S., działając
wspólnie i w porozumieniu z Reginaldem J., jako dowódca kompanii trans-
portowej oraz bezpośredni przełożony st. chor. sztab. Władysława T. prze-
kroczył swoje uprawnienia funkcjonariusza publicznego w ten sposób, że
przerobił jego prawomocną opinię służbową w taki sposób, że sporządził ją
od nowa ze zmienioną treścią, a nadto poświadczył nieprawdę co do oko-
liczności mających znaczenie prawne przez zamieszczenie w jej treści nie-
prawdziwych danych, czym działał na szkodę Władysława T., tj. o czyn z
art. 270 § 1 k.k. i art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 231 § 1 k.k. i art. 11 § 2 k.k.".
Wojskowy Sąd Okręgowy w P. wyrokiem z dnia 12 września 2006 r.,
uniewinnił kpt. Mariana W. od popełnienia zarzucanego mu przestępstwa,
a kmdr. Reginalda J. od zarzutu popełnienia przestępstw opisanych w pkt 1
i 2 aktu oskarżenia. Tymże wyrokiem kmdr Reginald J. został uznany za
winnego tego, że w okresie od listopada 2001 r. do marca 2002 r. w S., ja-
ko dowódca Jednostki Wojskowej, bezpodstawnie zatrzymywał korespon-
dencje st. chor. sztab. Władysława T. w postaci skarg kierowanych do
zwierzchników oraz odwołanie od orzeczenia z dnia 17 grudnia 2002 r. o
wymierzeniu wymienionemu wyżej żołnierzowi zawodowemu w sprawie (...)
kary pieniężnej 2/30 uposażenia za nieprzestrzeganie regulaminu dyscy-
plinarnego i ogólnego SZRP - pkt 113, czyli za pominięcie drogi służbowej,
tj. popełnienia przestępstwa z art. 268 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na
podstawie art. 268 § 1 k.k. wymierzono mu karę 300 stawek dziennych
grzywny po 20 zł każda, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na
okres próby roku.
Apelacje od wyroku wnieśli pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego na
niekorzyść obu oskarżonych oraz obrońca oskarżonego kmdr. Reginalda J.
Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, zaskarżając wyrok w całości,
zarzucił:
,,I. obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie:
- art. 270 § 1 k.k. oraz art. 231 § 1 k.k. przez ich błędną wykładnię a
w konsekwencji niezastosowanie do działań obu oskarżonych,
II. obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść wyroku, a
mianowicie:
1) art. 424 § 1 k.p.k. przez:
- brak jasności wywodu i chaotyczność uzasadnienia,
- brak ustaleń faktycznych co do istnienia lub braku znamion przed-
miotowych przestępstwa z art. 271 § 1 k.k.,
- brak szczegółowych ustaleń faktycznych pozwalających na weryfi-
kację materiału dowodowego,
- brak odniesienia się do wielu przeprowadzonych istotnych dowo-
dów,
- brak odniesienia się do faktycznego uzasadnienia oskarżenia
przedstawionego Sądowi jako załącznik do protokołu,
co uniemożliwia skontrolowanie prawidłowości rozumowania Sądu.
2) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt 2 k.p.k. przez naruszenie swo-
bodnej oceny dowodów polegające na:
- bezkrytycznym daniu wiary oskarżonym i świadkom zainteresowa-
nym w sprawie bowiem współdziałającym z oskarżonymi we wskazanych w
oskarżeniu nieprawidłowościach w kwestiach istotnych dla winy w zakresie
czynów 1, 2 i 4 - a odmówieniu tej wiary dowodom przeciwnym zwłaszcza
zeznaniom Władysława T. i dowodom z dokumentów.
3) art. 4 k.p.k. i art. 410 k.p.k. przez nierozważenie istotnych okolicz-
ności, a mianowicie:
- istnienia ścisłego związku czasowego i przyczynowego między
wszystkimi zarzuconymi czynami,
- celowości wszczynania bezpodstawnych postępowań dyscyplinar-
nych i prowadzenie ich z rażącym naruszaniem prawa,
- celowości zatrzymywania korespondencji Władysława T.,
- celowości sfałszowania opinii okresowej, by zdyskredytować wiary-
godność Władysława T. przy skargach,
- podjęciu działań odwetowych w stosunku do Władysława T. za
skargi i wszczęcie niniejszego postępowania,
- podjęcie przez oskarżonego Reginalda J. i osoby z nim związane
działań wskazujących na podejrzenie fałszowania dowodów rzeczowych i
wpływu na dowody osobowe,
III. błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku,
polegający na:
- sprzecznym z materiałem dowodowym ustaleniu, że:
1) oskarżeni Reginald J. i Marian W. nie wiedzieli, że po uprawomoc-
nieniu opinii służbowej nie można wydać ponownej za ten sam okres, co
ich ekskulpuje,
2) postępowania dyscyplinarne nie były formą poniżania, szykano-
wania i odwetu w stosunku do Władysława T. za korzystanie z konstytucyj-
nego prawa wnoszenia skarg,
które to uchybienia w konsekwencji doprowadziły do błędnego ustalenia,
że oskarżeni nie mogą ponosić winy, mimo że zebrany materiał dowodowy
pozwala na ustalenie tej winy w sposób nie budzący wątpliwości.
IV. rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu Regi-
naldowi J. za czyn 3, polegającą na wymierzeniu rażąco łagodnej co do
rodzaju i wymiaru kary - i z warunkowym zawieszeniem jej wykonania."
Podnosząc powyższe zarzuty - na podstawie przepisu art. 437 § 1 i
2 k.p.k. wniósł o:
- zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej czynu 3, przez
wymierzenie oskarżonemu Reginaldowi J. surowszej kary,
- uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej czynów 1 i 2
oskarżonego Reginalda J. i czynu dotyczącego oskarżonego Mariana W. -
i przekazanie sprawy Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w P. do ponow-
nego rozpoznania.
Z kolei obrońca oskarżonego kmdr. Reginalda J. zarzucił:
,,I. mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia obrazę przepi-
sów postępowania, a to art. 14 § 1 k.p.k. (stanowiącą uchybienie określone
w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k.) i art. 6 k.p.k. oraz
art. 398 § 1 k.p.k., polegającą na naruszeniu zasady skargowości poprzez
przypisanie oskarżonemu kmdr. Reginaldowi J. nadto (gdyż oprócz czynów
opisanych w zarzucie 3 aktu oskarżenia) czynu mającego polegać na za-
trzymaniu odwołania st. chor. sztab. Władysława T. od orzeczenia dyscy-
plinarnego z dnia 17 grudnia 2001 r. o wymierzeniu temu żołnierzowi za-
wodowemu w sprawie (...) kary pieniężnej 2/30 uposażenia za nieprze-
strzeganie regulaminu dyscyplinarnego i ogólnego SZRP - pkt 113, czyli
za pominięcie drogi służbowej, która to obraza przepisów postępowania
pozbawiła ww. oskarżonego prawa do obrony w przytoczonym powyżej za-
kresie;
II. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzecze-
nia, który miał bezpośredni wpływ na jego treść, polegający na wyrażeniu
nietrafnego poglądu, że ww. oskarżony działał z winy umyślnej i w zamia-
rze bezpośrednim, mimo że z zebranych dowodów wynika, iż nie miał on
zamiaru popełnienia czynu zabronionego, co doprowadziło do obrazy
przepisów prawa materialnego (art. 268§ 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.) wsku-
tek ich niezasadnego zastosowania."
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy w tym zakresie Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpo-
znania, ewentualnie o zmianę tegoż wyroku przez uniewinnienie kmdra
Reginalda J. od przypisanego mu nieprawomocnie czynu - zakwalifikowa-
nego jako występek określony w art. 268 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego złożył też odpowiedź na ape-
lację obrońcy oskarżonego Reginalda J., wnosząc o oddalenie tej apelacji
jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy po wysłuchaniu pełnomocnika oskarżyciela posiłko-
wego i oskarżyciela posiłkowego, popierających apelację i odpowiedź na
apelację obrońcy oskarżonego Reginalda J., obrońcy oskarżonego Regi-
nalda J., popierającego apelację i wnoszącego o nieuwzględnienie apelacji
pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego oraz prokuratora Naczelnej Proku-
ratury Wojskowej, wnoszącego o nieuwzględnienie wniesionych apelacji i
utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku, rozważył.
Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego nie jest zasadna,
natomiast zasadna jest apelacja obrońcy oskarżonego Reginalda J. Zwa-
żywszy na treść wyroku Sądu odwoławczego, ocenę zasadności wniesio-
nego środka odwoławczego należało zacząć od apelacji obrońcy oskarżo-
nego Reginalda J. Na podstawie art. 436 k.p.k. Sąd odwoławczy ograniczył
rozpoznanie apelacji tylko co do zarzutu z pkt I.
Skarżący ma niewątpliwie rację, gdy w zarzucie w pkt 1 podnosi tzw.
bezwzględny powód odwoławczy, rażącą obrazę art. 14 § 1 k.p.k. (art.439
§ 1 pkt 9 k.p.k.), przez przypisanie oskarżonemu Reginaldowi J. określone-
go zachowania wyczerpującego znamiona przestępstwa określonego w art.
268 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., nieobjętego aktem oskarżenia (...).
Co do apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego.
Apelacja ta jest bezzasadna z następujących powodów. Zważywszy
na niespójność jej konstrukcji, jak i na treść wyroku Sądu odwoławczego
zarzut w pkt IV apelacji stał się bezprzedmiotowy. Rodzaj orzeczenia Sądu
odwoławczego sprawia, że w merytorycznym rozpoznaniu zarzutów i wnio-
sków tej apelacji niecelowe jest ze strony instancji odwoławczej ,, dublowa-
nie " ustaleń i ocen przedstawionych w obszernym uzasadnieniu wyroku
Sądu pierwszej instancji. Respektując wymogi art. 433 § 1 k.p.k., odnosząc
się do podniesionego zarzutu z pkt III należało stwierdzić, że skarżący pod
pozorem zarzutu błędu (...) dyskwalifikuje wiarygodność dowodów prze-
prowadzonych z zeznań świadków, nie wytykając sądowi błędów w logicz-
nym rozumowaniu, braków w zgromadzeniu materiału dowodowego i oce-
nie stanu dowodów. Jak wiadomo wiarygodność dowodów w postaci ze-
znań świadków czy też z dokumentów, opinii itp., kształtowana jest przez
swobodne przekonanie orzekającego sądu. Wbrew temu co podnosi skar-
żący (bezkrytyczne danie wiary znakomitej większości wyjaśnieniom
oskarżonych i zeznań zainteresowanych przebiegiem sprawy świadków)
Sąd pierwszej instancji bardzo wnikliwie przeprowadził postępowanie do-
wodowe, a następnie dokonał oceny zarówno wyjaśnień oskarżonych, jak i
zeznań poszczególnych świadków, badając w tym zakresie ich zależności
służbowe oraz towarzyszące temu uwarunkowania (...). Tę wnikliwość sądu
meriti i trafność ocen dowodowych, należało - na gruncie postępowania
odwoławczego - przeciwstawić ogólnikowości zarzutu apelacyjnego w pkt
III, w tym własnej oceny skarżącego zeznań niektórych świadków (...). W
związku z tym zarzut ten należało ocenić jako bezzasadny. Całkowicie do-
wolne są też twierdzenia skarżącego w kwestii winy kmdr. Reginalda J. i
kpt. Mariana W. Sąd pierwszej instancji temu zagadnieniu, co jest zrozu-
miałe, poświęcił obszerne wywody. W tej mierze sąd wszechstronnie prze-
analizował działanie oskarżonych na tle obowiązujących przepisów: ustaw,
rozporządzeń, decyzji resortowych i regulaminów. Klarowność końcowego
wywodu czyni zbędnym dla instancji odwoławczej odniesienie się w szer-
szym kontekście do winy oskarżonych, zwłaszcza że kwestia ta będzie
omawiana przy ocenie zarzutu obrazy prawa materialnego.
Przechodząc do oceny zarzutu w pkt II, to na wstępie należało
stwierdzić, że uzasadnienie zaskarżonego wyroku czyni zadość wymogom
art. 424 § 1 i 2 k.p.k. W pełni pozwala ono na dokonywanie kontroli odwo-
ławczej, natomiast uzasadnienie podniesionego zarzutu, wymownie dowo-
dzi, że skarżący kwestionuje prawidłowe ustalenia faktyczne - do czego
ma prawo - jednakże pod warunkiem wykazania obrazy przepisów postę-
powania mogącej mieć wpływ na treść orzeczenia. Sposób dochodzenia
przez sąd do tychże ustaleń w żadnym stopniu nie wykazuje obrazy art. 4
k.p.k., art. 7 k.p.k. czy też art. 410 § 1 k.p.k. Sąd pierwszej instancji w pro-
cedowaniu nie dopuścił się żadnego uchybienia procesowego. Wyrokując,
miał za podstawę całokształt okoliczności ujawnionych na rozprawie. W
szczególności, w rozważaniach nie pominął dowodu, a to ,, teczki akt oso-
bowych Władysława T.", które na rozprawie w dniu 5 września 2006 r. akta
personalne Władysława T. jak i inne dokumenty zaliczył w poczet materiału
dowodowego. Ponadto, zaliczono w poczet materiału dowodowego pisem-
ne oświadczenie pełnomocnika (...) w uzupełnieniu głosów stron. W związ-
ku z tym nie można podzielić poglądu skarżącego, że w uzasadnieniu za-
skarżonego wyroku ,, brak jest odniesienia do faktycznego uzasadnienia
oskarżenia". Tak więc zarzut ten należało oddalić jako bezzasadny.
Przechodząc do oceny zarzutu obrazy prawa materialnego, skarżący
w tej części uzasadnienia apelacji podniósł, że oskarżeni faktycznie działali
umyślnie, wydana jako ,, druga " opinia służbowa została zmieniona wy-
łącznie po to, aby obniżyć wiarygodność Władysława T., ,, druga " opinia
została przerobiona przez kmdr. Reginalda J. i kpt. Mariana W. Zdaniem
skarżącego obaj dopuścili się występku określonego w art. 270 § 1 k.k. w
zb. z art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 231 § 1 k.k., w zw. z art. 11 § 2 k.k., a
kmdr Reginald J. również występku z art. 350 § 1 k.k. w zw. z art. 231 § 1
k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., art. 12 k.k. Na poparcie swego stanowiska
skarżący przytoczył wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2003 r., III
KKN 165/01, Lex 77003. Dla oceny tego zarzutu konieczne jest jednak
przytoczenie choćby skrótowo prawidłowych ustaleń faktycznych. W dniu
20 października 2001 r. kpt. Marian W. sporządził wysoce pozytywną opi-
nię okresową o oskarżycielu posiłkowym za okres od 21 października 2000
r. do 21 października 2001 r. W tym samym dniu z tą opinią został zapo-
znany st. chor. sztab. Władysław T. podpisując ją w pozycji ,, podpis opi-
niowanego". W związku ze zmianą jego zachowania ,,na gorsze" kpt. Ma-
rian W., po konsultacji z oficerem kadrowym i szefem sztabu jednostki ma-
cierzystej, w dniu 6 listopada 2001 r., mylnie odwołując się do § 79 ust. 1
rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 19 grudnia 1996 r. w
sprawie służby wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. 1997 r. Nr 7, poz.
38 ze zm.) złożył wniosek do dowódcy jednostki wojskowej o zezwolenie
na zmianę tejże opinii. Wniosek ten został pozytywnie zaopiniowany przez
szefów służb: samochodowej, technicznej, logistycznej oraz przez oficera
kadrowego tejże jednostki. W dniu 9 listopada 2001 r. kmdr Reginald J. wy-
raził na to zgodę. Kpt. Marian W. w dniu 26 listopada 2001 r. sporządził ,,
drugą " opinię służbową o oskarżycielu posiłkowym za okres od 21 paź-
dziernika 2000 r. do 21 października 2001 r. o treści negatywnej i wnio-
skach odmiennych co do cech osobowych, postawy moralno-etycznej,
umiejętności zawodowych oraz prognoz w służbie oskarżyciela posiłkowe-
go. St. chor. sztab. Władysław T. w dniu 29 listopada 2001 r. został z tą
opinią zapoznany, jednakże jej nie podpisał. Zgodnie z pragmatyką służ-
bową dokument ten został przesłany do dowództwa brygady celem jego
dołączenia do akt personalnych oskarżyciela posiłkowego. Tamtejszy oficer
kadrowy kmdr ppor. Waldemar N., po zauważeniu, że w teczce personalnej
st. chor. sztab. Władysława T. znajdowała się już pierwsza i prawomocna
opinia służbowa, zaś przesłana ,, druga " opinia została sporządzona po
upływie okresu opiniowania, na podstawie § 5 Decyzji MON Nr 147/MON z
dnia 19 sierpnia 1997 r. w sprawie wprowadzenia do użytku służbowego ,,
Instrukcji opiniowania służbowego żołnierzy zawodowych " wystąpił z wnio-
skiem do dowódcy brygady o uznanie ,, drugiej " opinii za niebyłą. Na pod-
stawie decyzji wyższego przełożonego, podjętej w trybie nadzoru, opinia ta
została uchylona jako niebyła i nie została włączona do akt osobowych
oskarżyciela posiłkowego, o czym ten został powiadomiony pismem z dnia
12 marca 2002 r. Ustalenia te stanowiły punkt wyjścia do rozważań w
przedmiocie oceny prawnej czynów zarzucanych kmdr. Reginaldowi J. oraz
kpt. Marianowi W. Ocena ta została przeprowadzona na s. (...) uzasadnie-
nia. Jej obszerne wywody, w tym nawiązanie do aktualnych poglądów dok-
tryny i orzecznictwa, są ze wszech miar trafne i dlatego Sąd odwoławczy w
pełni je zaakceptował.
Zauważyć należało, że zgodnie z treścią § 79 ust. 2 powołanego roz-
porządzenia przełożony w przypadku wydania opinii służbowej z narusze-
niem zasad, o których mowa w ust. 1 § 79, ponosił odpowiedzialność
przewidzianą w przepisach o dyscyplinie wojskowej. Obecnie ,, przełożony
opiniujący " w takich przypadkach nie podlega odpowiedzialności dyscypli-
narnej (por. art. 26 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej
żołnierzy zawodowych - Dz. U. Nr 179, poz. 1750 ze zm., § 17 rozporzą-
dzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 1 marca 2004 r. w sprawie opi-
niowania żołnierzy zawodowych - Dz. U. Nr 43, poz. 397 ze zm.).
Wracając na grunt niniejszej sprawy nie ulega najmniejszej wątpliwo-
ści, że sporządzona opinia okresowa żołnierza stanowi dokument w rozu-
mieniu art. 115 § 14 k.k. Jej ,,podrobienie", ,,przerobienie" oraz ,,użycie" tej
opinii podrobionej i przerobionej za autentyczną stanowi przestępstwo w
rozumieniu art. 270 § 1 k.k. Poświadczenie w tejże opinii okoliczności ma-
jącej znaczenie prawne wyczerpuje znamiona przestępstwa określonego w
art. 271 § 1 k.k. Z kolei dla bytu przestępstwa określonego w art. 231 § 1
k.k. konieczne jest, ażeby sprawca umyślnie przez swoje niedopełnienie
obowiązków lub przekroczenie uprawnień działał na szkodę interesu pu-
blicznego lub prywatnego. Kpt. Marian W., będąc przekonanym o prawi-
dłowości swego postępowania, nieumyślnie naruszył § 79 ust. 1 powołane-
go rozporządzenia przez to, że sporządził drugą opinię okresową o oskar-
życielu posiłkowym po upływie okresu jego opiniowania i to w sytuacji, kie-
dy sporządzona przez niego pierwsza opinia była już prawomocna. Zatem
nie podrobił, jak też i nie przerobił opinii pierwszej, jak również nie użył tego
dokumentu jako autentycznego. Nie poświadczył też w nim nieprawdy co
do okoliczności mającej znaczenie prawne. Podobnie rzecz się ma z za-
chowaniem kmdr. Reginalda J. Nie sporządził on drugiej opinii ani też nie
był upoważniony do jej sporządzenia. Wyrażając zgodę na jej sporządze-
nie był przekonany o prawidłowości swojego postępowania, które cało-
ściowo rzecz ujmując było nieumyślne i stanowiło niedopełnienie obowiąz-
ków lub też przekroczenie uprawnień (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia
25 listopada 1974 r., II KR 177/74, OSP 1976, z. 6, poz. 122). Z kolei, po-
wołany przez skarżącego wyrok Sądu Najwyższego odnosi się do całkowi-
cie odmiennej sytuacji faktycznej, a zatem nie ma bezpośredniego przeło-
żenia na stan niniejszej sprawy.
Przechodząc do oceny zarzutu obrazy prawa materialnego, a to art.
350 § 1 k.k. w zw. z art. 231 § 1 k.k., art. 11 § 2 i art. 12 k.k. należało
stwierdzić, że zarzut ten jest bezzasadny. Przedmiotem ochrony przepisu
art. 350 § 1 k.k. jest m.in. godność osobista żołnierza naruszona przez
przestępne działanie przełożonego (tak M. Flemming: Kodeks karny -
część wojskowa. Komentarz, Warszawa 2000, s. 165). Przestępstwo to
może być popełnione tylko umyślnie. Użyte znamię ,,poniża", to naruszenie
godności osobistej osoby poprzez jej ,,ośmieszanie", ,,upokorzenie", ,,za-
wstydzenie" (por. M. Bańko red. Inny słownik języka polskiego Warszawa
2000, s. 177). Z kolei przypadki wszczynania przez właściwego przełożo-
nego postępowania dyscyplinarnego uregulowane są przepisami ustawy z
dnia 4 września 1997 r. o dyscyplinie wojskowej (Dz. U. Nr 141, poz. 944
ze zm.).
W niniejszej sprawie kmdr Reginald J. wszczął postępowanie dyscy-
plinarne w sprawach: (...) przeciwko st. chor. sztab. Władysławowi T. Pełny
zakres tych postępowań, jak i ocena prawna działania kmdr. Reginalda J.
została przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku na s. (...).
Jest to ocena trafna. Istotna dla ewentualnej penalizacji czynności kmdr.
Reginalda J. jest konstatacja sądu meriti, że kmdr Reginald J. działał zgod-
nie z prawem, bowiem bezzasadnie nie wszczynał tychże postępowań,
ażeby poniżyć st. chor. sztab. Władysława T. To, że oskarżyciel posiłkowy
postępowania te subiektywnie oceniał jako formy poniżania nie ma zna-
czenia w aspekcie legalności prowadzonych postępowań dyscyplinarnych,
podobnie jak i okoliczności, że w większości przypadków część z tych
orzeczeń w trybie odwoławczym i nadzoru została zmieniona na korzyść
oskarżyciela posiłkowego (...).

Izba Wojskowa - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IW] WA 21/09   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego-Izba Karna i Wojskowa 2009/9/29/78
2009-07-09 
[IW] WA 27/08   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego-Izba Karna i Wojskowa 2008/11/58/93
2008-07-29 
[IW] WA 25/08   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego-Izba Karna i Wojskowa 2008/11/51/91
2008-07-10 
[IW] WA 13/08   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego-Izba Karna i Wojskowa 2008/9/7/68
2008-04-24 
[IW] WA 2/08   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego-Izba Karna i Wojskowa 2008/5/51/38
2008-02-12 
  • Adres publikacyjny: