Wyrok z dnia 12 października 2005 r., III CK 160/05

1. Ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, polegające w szczególności
na skojarzeniu znaków towarowych - w rozumieniu art. 296 ust. 2 pkt 2
ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (jedn. tekst:
Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.) - stanowi przesłankę ochrony znaku
w granicach jego specjalizacji.
2. Używanie w obrocie gospodarczym zarejestrowanego znaku
towarowego podobnego do wcześniej zarejestrowanego i używanego znaku
renomowanego dla oznaczenia towarów identycznych lub podobnych do
oznaczanych tym znakiem, lecz o niskiej jakości, jest czynem nieuczciwej
konkurencji (art. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji, Dz.U. Nr 47, poz. 211 ze zm.).

Sędzia SN Zbigniew Strus (przewodniczący)
Sędzia SN Iwona Koper
Sędzia SN Tadeusz Żyznowski (sprawozdawca)

Najwyższy w sprawie z powództwa "Braun" GmbH K.i.T. w Niemczech
przeciwko "B.-P."- Iwona L. i Andrzej M., sp.j. w T.L. i "P." Co LTD z siedzibą w
Nikozji (Cypr) o ochronę znaków towarowych i zaniechanie czynów nieuczciwej
konkurencji, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 12 października
2005 r. kasacji pozwanych od wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 1
grudnia 2004 r.
oddalił obie kasacje i zasądził od każdej z pozwanych na rzecz strony
powodowej kwotę 630 zł kosztów procesu za instancję kasacyjną.

Uzasadnienie

W uwzględnieniu żądania strony powodowej ,,Braun" GmbH K.i.T. (Niemcy)
Sąd Okręgowy nakazał pozwanym: ,,B.-P." Iwona K., Andrzej M., spółce jawnej w
T.L. i ,,P." Co Ltd z siedzibą w Nikozji (Cypr) zaniechania wprowadzania do obrotu
sprzętu AGD, suszarek do włosów i maszynek do strzyżenia włosów oznaczonych
słownym oznaczeniem ,,BROWN", stosowanym samodzielnie, jak i w zestawieniu z
wyrazem ,,KING"oraz słowno-graficznymi oznaczeniami ,,BROWN" i ,,BROWN
KING", pisanymi drukowanymi literami, a także nakazał pozwanym usunięcie na ich
koszt solidarnie skutków opisanych działań przez usunięcie opisanych oznaczeń z
towarów zatrzymanych przez Urząd Celny w Z., Oddział Celny w T.L. w dniu 19
lutego 2003 r. lub też zniszczenie towarów w przypadku, gdyby usunięcie tych
oznaczeń okazało się niemożliwe. Ponadto nakazał pozwanym solidarnie na ich
koszt opublikowanie w dwu dziennikach trzykrotnych oświadczeń o treści: ,, >>B.-P.<<
Iwona K., Andrzej M., spółka jawna z siedzibą w T.L. i >>P.<< Co Ltd z siedzibą w
Nikozji (Cypr) przyznają, że wprowadzając do obrotu gospodarczego na terytorium
Polski sprzęt AGD opatrzony słownymi i słowno-graficznymi oznaczeniami
>>BROWN<< i >>BROWN KING<< - podobnymi do zarejestrowanych na rzecz >>Braun<<
GmbH w Niemczech znaków towarowych - słownego i słowno-graficznego
>>BRAUN<<, naruszyli prawa tej spółki i dopuścili się czynów nieuczciwej
konkurencji", przy czym oświadczenia te powinny być zamieszczone na jednej z
pierwszych trzech stron wymienionych gazet i mieć określoną wielkość, z tym że w
przypadku niewykonania powyższego obowiązku w terminie 14 dni od daty
uprawomocnienia się wyroku powód będzie upoważniony do zamieszczenia
powyższych tych oświadczeń na koszt obu pozwanych. W pozostałej części
powództwo oddalił.
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Apelacyjny zmienił wyrok Sądu pierwszej
instancji przez uzupełnienie tekstu oświadczenia; w pozostałej części obie apelacje
oddalił.
Z ustaleń wynika, że powód - znany na świecie producent sprzętu AGD -
umieszcza na swoich towarach znaki towarowe słowny ,,BRAUN" i słowno-graficzny
z charakterystyczną stylizowaną pisownią ,,BRAUN". Oba znaki są zarejestrowane
w Urzędzie Patentowym od 1967 r., a od 1995 r. strona powodowa jest uprawniona
z rejestracji międzynarodowej obejmującej m.in. elektryczny sprzęt kuchenny jak
roboty kuchenne, miksery, urządzenia do mielenia, wyrabiania ciasta, sokowirówki,
golarki elektryczne i urządzenia do strzyżenia i pielęgnacji włosów oraz żelazka
elektryczne. Dnia 19 lutego 2003 r. Urząd Celny w Z., Oddział Celny w T.L.
zatrzymał towar zgłoszony do odprawy przez pozwaną spółkę ,,B.-P." Iwona K.,
Andrzej M. wobec uzasadnionego podejrzenia, że towary o niskiej jakości
wykonania w postaci sprzętu AGD naruszają prawa własności intelektualnej.
Zamieszczone oznaczenia na tych towarach są łudząco podobne do znaków
towarowych ,,Braun" GmbH, a na opakowaniach jednostkowych i zbiorczych nie ma
oznaczenia kraju produkcji i importera. Na towarach umieszczone zostało
oznaczenie pisane drukowanymi literami ,,Brown", bądź też napis z elementami
graficznymi i słownymi w postaci dwóch poziomych kresek umieszczonych nad i
pod tym napisem oraz dwóch półokręgów (w postaci odwróconych do siebie
wielkich liter ,,D") umieszczonych nad górną kreską oraz wizerunek korony,
umieszczony nad dolną poziomą kreską. Miksery ręczne, ekspresy do kawy i
czajniki elektryczne oraz opakowania tych produktów zawierają oznaczenia w
postaci dwóch odwróconych i zachodzących na siebie półokręgów (drukowanych
liter ,,D"), nad którymi znajduje się wizerunek korony, umieszczony po napisie
,,Brown", a przed napisem ,,King". Towar ten stanowi własność pozwanej ,,P." Co Ltd
z siedzibą w Nikozji (Cypr), która dnia 14 października 2002 r. zawarła ze
współpozwaną spółką ,,B.-P." umowę - kontrakt konsygnacyjny, na podstawie której
spółka ,,B.-P." jako komisant miał przyjmować do składania i sprzedaży komisowej
towary w imieniu własnym, ale na rzecz firmy ,,P." jako komitenta.
Sądy obu instancji nie podzieliły spóźnionego w rozumieniu art. 47914 § 2
k.p.c. zarzutu zmierzającego do wykazania nieważności tej umowy, wskazując na
rozbieżne w tym względzie twierdzenia pozwanej spółki ,,P.". Na skutek zgłoszenia
nieuczestniczącej w sporze "I.-S.", sp. z o.o., dokonanego w toku procesu,
wymieniona spółka uzyskała prawo ochronne na znaki towarowe słowno-graficzne
"DD Brown" i "Brown DD King", przeznaczone do oznaczania m.in. sokowirówek,
mikserów, maszynek do golenia, elektrycznych czajników i ekspresow do kawy.
Złożony wobec tych decyzji sprzeciw strony powodowej nie został dotychczas
rozstrzygnięty.
Na przysługujące prawo do korzystania z obu znaków towarowych spółka "I.-
S." jako licencjodawca umowami licencyjnymi z dnia 24 lipca 2003 r. udzieliła
licencjobiorcy ,,B.-P." Iwona K., Andrzej M. niewyłącznego, ograniczonego
upoważnienia do korzystania z obu znaków towarowych dla celów związanych z
działalnością gospodarczą licencjobiorcy w zakresie importu, eksportu i konsygnacji
towarów opatrzonych tymi znakami towarowymi. Analiza podobieństwa
porównywanych znaków towarowych i ocena ryzyka konfuzji przy uwzględnieniu
rodzaju towarów oraz ich przeznaczenia dokonana przez Sąd Okręgowy, i w całości
aprobowana przez Sąd Apelacyjny doprowadziła do wniosku, że wybór przez
pozwanych znaku towarowego z wyrazem ,,Brown" był ich celowym działaniem.
Chodziło o nawiązanie do znaku towarowego ,,Braun" o ustalonej na polskim rynku
renomie i wykorzystanie pozycji tego znaku oraz renomy towaru. Działanie
pozwanych, mających rozeznanie na rynku, było bezprawne, a oceny tej nie
zmienia fakt, że naruszający prawo uzyskał formalną decyzję Urzędu Patentowego
o udzieleniu prawa ochronnego na stosowany znak. Powyższy wniosek potwierdza
prawomocny wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 23 października 2003
r., I ACa 355/03, z powództwa ,,Braun" GmbH przeciwko "I.-S." sp. z o.o. -
licencjodawcy, nakazujący tejże pozwanej m.in. zaniechanie wprowadzania do
obrotu i używania w reklamie towarów identycznych z zakwestionowanymi w
przedmiotowej sprawie. Odpierając zarzuty pozwanych o naruszeniu przez Sąd
Okręgowy art. 296 ust. 1 i 2 pkt 2 oraz ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. -
Prawo własności przemysłowej (jedn. tekst: Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze
zm. - dalej: "Pr.w.p."), a także art. 3 ust. 1 i art. 10 ust. 1 oraz 2 ustawy z dnia 16
kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. Nr 41, poz. 211 -
dalej: "u.z.n.k."), Sąd Apelacyjny wskazał w odniesieniu do przewidzianych w art. 1
ust. 2 praw własności przemysłowej kumulatywne stosowanie przepisów obu ustaw.
Kasacje złożyły obie pozwane. (...) Pozwana spółka ,,B.-P." wnosiła o zmianę
zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości (...), a pozwana ,,P." o
zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości lub jego uchylenie i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania (...).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje: (...)
Zgodnie z definicją pojęcia znaku towarowego, zawartą w art. 120 ust. 1
Pr.w.p., znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić
w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżniania towarów
jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. Powołany przepis
wskazuje na istotę znaku towarowego jako służącego do odróżniania towarów i
usług pochodzących z jednego źródła od towarów i usług pochodzących z innego
źródła. Ochronę znaków zarejestrowanych przed ich rejestracją na rzecz osób
nieuprawnionych reguluje art. 132 ust. 2 Pr.w.p., stanowiąc pkt 3, że nie udziela się
prawa ochronnego na znak towarowy identyczny lub podobny do renomowanego
znaku towarowego zarejestrowanego lub zgłoszonego z wcześniejszym
pierwszeństwem do rejestracji na rzecz innej osoby dla jakichkolwiek towarów,
jeżeli mogłoby to przynieść zgłaszającemu nienależną korzyść lub być szkodliwe
dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaku wcześniejszego. Pojęcie
renomowanego znaku towarowego w prawie własności przemysłowej zostało
przyjęte z pierwszej dyrektywy nr 89/104 Rady Wspólnot Europejskich z dnia 21
grudnia 1988 r. w sprawie harmonizacji prawodawstwa państw członkowskich w
dziedzinie znaków towarowych (Dz.Urz. WE z dnia 11 lutego 1989 r. nr L 40).
Powołana dyrektywa i przepisy rozporządzenia nr 40/94 Rady Wspólnot
Europejskich z dnia 20 grudnia 1993 r. w sprawie wspólnotowego znaku
towarowego (Dz.Urz. WE z 1994 r. Nr L 11) rozszerzają ochronę zarejestrowanego
znaku towarowego przez szersze ujęcie ryzyka pomyłki, jak również przyznanie
renomowanym znakom towarowym ochrony, pomimo braku ryzyka pomyłki.
Szczególna wartość renomowanego znaku towarowego znalazła wyraz we
wzmożonej ochronie przewidzianej w art. 5 ust. 1 lit. b powołanej dyrektywy.
Zgodnie z postanowieniem tego artykułu, uprawniony z rejestracji znaku
towarowego może zakazać osobom trzecim używania bez jego zgody w obrocie
gospodarczym oznaczeń identycznych lub podobnych do zarejestrowanego znaku
towarowego dla towarów identycznych lub podobnych do objętych rejestracją, jeżeli
istnieje ryzyko pomyłki, które obejmuje ryzyko skojarzenia oznaczenia ze znakiem.
Treść tego przepisu, z niewielkimi zmianami, przejął art. 296 ust. 2 pkt 2 Pr.w.p.,
natomiast o możliwości udzielenia ochrony poza granicami specjalizacji rozstrzyga
art. 5 ust. 2 dyrektywy, którego odpowiednikiem jest art. 296 ust. 2 pkt 3 Pr.w.p.,
dotyczący znaków renomowanych.
Przełamanie zasady specjalizacji w przepisach regulujących problematykę i
ochronę tych znaków towarowych podyktowane zostało znaczeniem i rolą jaką
renomowane znaki towarowe pełnią w systemie gospodarki rynkowej. Renomowany
znak towarowy jest nośnikiem zespołu informacji i wyobrażeń o wysokiej jakości i
dużym prestiżu. Znak ten uosabia renomę, skupia i utrwala w świadomości
kupujących przekonanie o walorach towaru, jego oczekiwanych i niezawodnych
cechach. Stanowi on nie tylko cenny, lecz - jak wskazuje praktyka - niekiedy
dominujący składnik majątkowy przedsiębiorstwa. Pozytywne informacje i
wyobrażenia, które omawiany znak samodzielnie przekazuje potencjalnym
klientom, ułatwia zbyt towarów i ma wymierną wartość rynkową. W myśl ustalonej i
respektowanej w orzecznictwie zasady, im większą zdolnością odróżniającą
odznacza się wcześniejszy znak towarowy, tym większe jest niebezpieczeństwo
wprowadzenia w błąd. Renomowany znak towarowy - w porównaniu z innymi
znakami towarowymi - zawsze charakteryzuje się silniejszą zdolnością
odróżniającą. W wypadku istniejącej kolizji renomowanego znaku towarowego z
innym oznaczeniem, niebezpieczeństwo wprowadzenia w błąd, kwestionowane w
obu kasacjach, jest większe, aniżeli w wypadku kolizji nierenomowanego znaku
towarowego z innym oznaczeniem.
W myśl art. 296 ust. 2 Pr.w.p., naruszenie prawa ochronnego na znak
towarowy polega na bezprawnym używaniu w obrocie gospodarczym znaku
identycznego do zarejestrowanego znaku towarowego w odniesieniu do towarów
identycznych (pkt 1), znaku identycznego lub podobnego do zarejestrowanego
znaku towarowego w odniesieniu do towarów identycznych lub podobnych, jeżeli
zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, który obejmuje w szczególności
ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem towarowym zarejestrowanym (pkt 2), znaku
identycznego lub podobnego do renomowanego znaku towarowego
zarejestrowanego w odniesieniu do jakichkolwiek towarów, jeżeli takie używanie
może przynieść używającemu nienależną korzyść lub być szkodliwe dla
odróżniającego charakteru bądź renomy znaku wcześniejszego (pkt 3).
Kwestionując istnienie przesłanek określonych w art. 296 ust. 2 pkt 2 Pr.w.p. i
wykazując jego błędne zastosowanie, pozwani pominęli asortyment sprowadzonych
do Polski i zatrzymanych towarów. Z tych towarów suszarki i maszynki do włosów
oraz ich opakowania oznaczone zostały znakiem ,,Brown", a ekspresy do kawy,
miksery i czajniki elektryczne znakiem ,,Brown King". Według ustaleń organów
celnych, były to towary o niskiej jakości wykonania i wzornictwa odbiegającego od
zastosowanego w produktach oryginalnych.
W orzeczeniu Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 15 października 2002 r.
oznaczenia słowne ,,Brown" i słowno-graficzne ,,Brown" zostały określone jako
łudząco podobne do zarejestrowanego znaku towarowego słowno-graficznego
,,Braun". Zbliżoną oceną stopnia podobieństwa znaku towarowego ,,DD Brown" ze
znakiem ,,Braun" wyraził Sąd Apelacyjny w Katowicach w uzasadnieniu wyroku
uwzględniającego powództwo, poprzedzając wyrażoną ocenę ustaleniami
wskazującymi na intensyfikację elementów w treści znaku ,,Brown" upodabniających
go do znaku ,,Braun". Moc wiążąca - w świetle art. 365 k.p.c. - przytoczonego
prawomocnego orzeczenia polega na obowiązku przyjęcia stanu rzeczy, jaki z
niego wynika i wyłączeniu dopuszczalności badania oraz ustalenia kwestii już
rozstrzygniętych.
W rozpoznawanej sprawie Sądy obu instancji potwierdziły, że
zakwestionowane znaki towarowe ,,Brown" o zróżnicowanej stylizacji graficznej i
modyfikowanej czcionce - w obu wersjach - są podobne do znaku słowno-
graficznego ,,Braun". W prowadzonej w obu instancjach polemice, zawierającej
jednorodną argumentację zwalczającą podobieństwo znaków, pozwani pominęli
zależność między podobieństwem znaków a identycznością - w przeważającym
zakresie - towarów, z których tylko niewielka część należy do podobnych i to
wysokim stopniu. Ponadto dokonana przez Sądy obu instancji ocena podobieństwa
uwzględnia zarówno elementy odróżniające, jak i dominujące oznaczenia. Nie
można pominąć także warunków sprzedaży towarów, ich przeznaczenia oraz
stosowania. Istota konfuzji u odbiorców polega na zakłóceniu ich procesu
decyzyjnego, co potwierdził także świadek Andrzej N. (...)
W myśl art. 296 ust. 2 pkt 2 in fine Pr.w.p., warunkiem przyznania ochrony jest
ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, obejmujące w szczególności ryzyko
skojarzenia znaku ze znakiem towarowym zarejestrowanym. Możliwość skojarzenia
znaków stanowi zatem w świetle tego przepisu jedno z kryteriów oceny
podobieństwa, samo zatem stwierdzenie ryzyka skojarzenia znaków nie jest
wystarczające, a konieczne jest ustalenie niebezpieczeństwa wprowadzenia w błąd
co do pochodzenia towarów lub usług. Można zatem stwierdzić, że art. 296 ust. 2
pkt 2 stanowi postawę ochrony znaku towarowego przed ryzykiem pomyłki, lecz w
granicach specjalizacji znaku. Zastosowanie tego przepisu wymaga ustalenia
istnienia podobieństwa między towarami.
Wzajemna relacja przepisów zawierających regulacje ochronne
renomowanych znaków towarowych i przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji, w tym możliwości kumulatywnego stosowania przepisów obu ustaw,
stanowiła przedmiot obszernego omówienia w literaturze, na którą powołali się
skarżący. Przepisy regulujące zwalczanie nieuczciwej konkurencji zmierzają do
zapewnienia poprawności zachowania się przedsiębiorców i kwalifikują to
zachowanie się w świetle zgodności z prawem i regułami uczciwego postępowania.
Uregulowanie dotyczące zwalczania nieuczciwej konkurencji jest częścią prawa
własności przemysłowej. Artykuł 1 ust. 2 Konwencji paryskiej o ochronie własności
przemysłowej z dnia 20 marca 1883 r. (Dz.U. z 1975 r. Nr 9, poz. 51) określa
własność przemysłową w najszerszym znaczeniu przez wskazanie, że przedmiotem
jej ochrony są patenty na wynalazki, wzory użytkowe i przemysłowe znaki towarowe
oraz usługowe, nazwy handlowe i oznaczenia pochodzenia lub nazwy pochodzenia
jak również zwalczanie nieuczciwej konkurencji. W ustalonym i niepodważonym
stanie faktycznym kumulacja niepożądanych zjawisk może godzić w instrumenty
regulujące działalność wolnego rynku oraz zapewniające jego przejrzystość,
ochronę pozycji konsumenta, a także w zasługujące na ochronę interesy
przedsiębiorców.
Pozwani używają w obrocie gospodarczym znaku towarowego podobnego do
znaku renomowanego dla towarów identycznych i podobnych, co umożliwia im
zdobywanie klienteli bez poniesienia własnych nakładów i kosztów na promocję i
reklamę oraz wysiłków na rzecz dobrej jakości towaru. Korzystają zatem z ustalonej
renomy towaru, przychylnego nastawienia klienteli do znaku, stosowanego
wcześniej dla innych towarów. Następuje zatem przeniesienie zarówno
pozytywnych wyobrażeń, jak i popytu uprawnionego przedsiębiorcy na towar
oznakowany znakiem łudząco podobnym do wcześniej zarejestrowanego znaku
towarowego mającego status renomowanego. Negatywne następstwa działalności
pozwanych pogłębia fakt, że wprowadzane przez nich towary na rynek wykazują
niski poziom jakościowy, co oczywiście grozi zniszczeniem renomy wyrobów strony
powodowej. Narusza zatem nie tylko standardy uczciwości w obrocie, lecz wprost
godzi w pozycję i stabilizację gospodarczą uprawnionego do używania
renomowanego znaku towarowego. Istnieją zatem podstawy do przyjęcia, że
używanie w obrocie gospodarczym zarejestrowanego znaku towarowego
podobnego do wcześniej zarejestrowanego i używanego znaku renomowanego dla
oznaczenia towarów identycznych lub podobnych do oznaczanych tym znakiem
renomowanym, lecz o niższej jakości jest czynem nieuczciwej konkurencji (art. 3
ust. 1 u.z.n.k.). Rejestracja znaku towarowego ,,Brown" i uzyskane prawo ochronne
nie pozbawiało ani też nie mogło naruszać uprawnień przysługujących stronie
powodowej.
Stosownie do art. 1 ust. 2 Pr.w.p., przepisy tej ustawy nie uchybiają ochronie
znaków towarowych przewidzianych w innych ustawach. Dyrektywa Rady Wspólnot
Europejskich nr 89/104 z dnia 21 grudnia 1988 r., zmierzająca do zbliżenia
ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do znaków towarowych, nie
wykluczyła zastosowania do ochrony znaków towarowych innych przepisów prawa
wewnętrznego państw członkowskich niż przepisy o znakach towarowych, np.
przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W wyroku z dnia 8 kwietnia 2003
r., IV CKN 22/01 (OSP 2004, nr 5, poz. 61) Sąd Najwyższy wyraził zapatrywanie, że
posługiwanie się wprowadzającym w błąd co do pochodzenia towarów znakiem
towarowym i korzystanie z renomy cudzego znaku może stanowić czyn nieuczciwej
konkurencji, określony w art. 10 u.z.n.k. Przyjęcie odmiennego zapatrywania,
wyłączającego możliwość kumulatywnego stosowania przepisów obu regulacji, jest
następstwem niedostrzeżenia, że każda z omawianych regulacji ma inny przedmiot
ochrony. Brak taki leży u podstaw wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada
1998 r., I CKN 904/97 (OSNC 1999, nr 5, poz. 97), stwierdzającym, że przepisy
prawa wynalazczego wyłączają stosowanie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji w odniesieniu do działań polegających na wytwarzaniu produktu
zgodnie z chronionym wzorem użytkowym. Prawo wynalazcze stymuluje twórczość
o charakterze technicznym i wynikająca z niego ochrona służy rozwiązaniom
technicznym oraz technologicznym i - najogólniej mówiąc - w czasie trwania tej
ochrony niedozwolone jest reprodukowanie rozwiązań wynikających z konstrukcji
określonego przedmiotu (urządzenia), natomiast ustawa o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji nakierowana jest - jak to już powyżej wskazywano - na eliminację
czynów nieuczciwej konkurencji w rozumieniu tej ustawy oraz zapewnienie ochrony
przed nieuczciwym działaniem konkurenta wyczerpującym przesłanki deliktów
przewidzianych w art. 5-17 lub art. 3 tej ustawy. Późniejszy producent,
wprowadzając na rynek produkt z zastosowanymi środkami technicznymi
nadającymi mu walor wynalazku lub wzoru użytkowego, jednocześnie może
naśladować wygląd wyrobu w sposób sugerujący klientom, że jest on
renomowanym produktem konkurenta. Przepisy prawa wynalazczego nie
wymagają, aby nowość odnosiła się do zewnętrznego kształtu przedmiotu lub
poszczególnych elementów rozstrzygających o tym kształcie. W konsekwencji
wykluczenie, aby działanie pozwanego w rozpoznawanej sprawie nie mogło być
zakwalifikowane jako czyn nieuczciwej konkurencji, było co najmniej przedwczesne.
Nie można zatem wykluczyć zasadności krytyki tego stanowiska w literaturze,
stwierdzającej, że określona kategoria interesów powodowego przedsiębiorstwa nie
uzyskała przewidzianej w ustawie ochrony.
Dalsze zarzuty obu kasacji czynią niezbędnym odwołanie się do ustaleń
poczynionych przez Sąd pierwszej instancji w całości aprobowanych przez Sąd
Apelacyjny. Stosownie do umowy na składowanie towarów w składzie celnym
prowadzonym przez pozwaną spółkę ,,B.-P.", zawartej dnia 14 października 2002 r.,
komitent, tj. pozwana spółka ,,P.", upoważnił komisanta do podejmowania wszelkich
decyzji i dyspozycji związanych ze składaniem, wydawaniem i sprzedażą towarów
stanowiących jego własność przyjętych do składu celnego. Strony ustaliły, że towar
sprzedawany będzie przez komisanta według ceny ustalonej przez komitenta oraz
że cena ta przekazana zostanie na jego rachunek.
Używanie znaku towarowego polega na umieszczeniu tego znaku na
towarach objętych prawem ochronnym lub ich opakowaniach. W świetle
przytoczonego postanowienia umowy komitent nie tylko nie zastrzegł kontroli
cyrkulacji towarów, ale upoważnił komisanta do swobodnego rozporządzania tymi
przedmiotami. Istniała prawna i faktyczna możliwość dalszego rozporządzania
oznakowanymi przedmiotami. Trafnie Sądy obu instancji odwołały się do
stanowiska pozwanej spółki ,,B.-P.", stwierdzającego, że towary oznaczone
zakwestionowanymi znakami towarowymi są legalnie importowane i wprowadzane
na polski obszar celny a następnie do obrotu na rynku krajowym przez "I.", spółkę z
o.o. w W. Podważanie ważności i skuteczności umowy z dnia 14 października 2002
r. na składowanie towarów jest chybione z przyczyn przytoczonych w uzasadnieniu
wyroku Sądu Apelacyjnego, który wskazał na uchybienie art. 47914 § 2 k.p.c.
Przepis ten ma istotne znaczenie dla praktyki orzeczniczej sadów gospodarczych.
W myśl uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2004 r., III CZP 115/03 (OSNC
2005, nr 5, poz. 77), w postępowaniu w sprawach gospodarczych pozwany traci
prawo powołania twierdzeń, zarzutów oraz dowodów na ich poparcie
niepowołanych w odpowiedzi na pozew bez względu na ich znaczenie dla
rozstrzygnięcia sprawy, chyba że wykaże, iż ich powołanie w odpowiedzi na pozew
nie było możliwe, albo że potrzeba powołania wynikła później. (...)
W świetle powyższego istnieją podstawy do stwierdzenia, że obie kasacje nie
zawierają usprawiedliwionych podstaw i dlatego podlegają oddaleniu (art. 39312
k.p.c.).