Uchwała SN - III ZP 12/00
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:III ZP 12/00
Typ:Uchwała SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 2000/22/806
Prawo Pracy 2000/10/33
Służba Pracownicza 2000/11/30
Prawo Pracy i Prawo Socjalne 2001/1/37
Data wydania:2000-05-09

Uchwała z dnia 9 maja 2000 r.
III ZP 12/00


Przewodniczący: SSN Walerian Sanetra (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Jadwiga Skibińska-Adamowicz, Barbara Wagner.

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Iwony
Kaszczyszyn, w sprawie z powództwa Krzysztofa D. przeciwko Przedsiębiorstwu
Produkcyjno-Usługowemu ,,L.P." Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. o
odprawę pieniężną, po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym dnia 9 maja 2000 r. za-
gadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Łodzi postanowieniem z dnia 21 stycznia 2000 r. [...] do rozstrzygnię-
cia w trybie art. 390 KPC:


Czy ustalając przysługującą pracownikowi z mocy art. 8 ustawy z dnia 28
grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków
pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.
z 1990 r. Nr 4, poz. 19 z późn. zm.) odprawę pieniężną w wysokości jedno-, dwu- lub
trzymiesięcznego wynagrodzenia i stosując w związku z tym zasady obowiązujące
przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, przewidziane w §
18 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w
sprawie szczególnych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypła-
cania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U.
Nr 2, poz. 14), należy pomnożyć ekwiwalent za 1 dzień urlopu wypoczynkowego
przez:
a) liczbę dni wymiaru urlopu tego pracownika w dniu rozwiązywania stosunku pracy,
b) liczbę dni roboczych, lub kalendarzowych przypadających w okresach miesięcz-
nych, poprzedzających dzień ustania stosunku pracy - stosownie do rozmiaru od-
prawy pieniężnej,
c) współczynnik określony w § 19 rozporządzenia,
czy też należy zaniechać wykonywania powyższych operacji i poprzestać na aryt-
metycznym wyliczeniu średniej miesięcznej wszystkich składników wynagrodzenia w
okresie poprzedzającym nabycie prawa do odprawy pieniężnej, stosując jedynie re-
guły określone w § 14 - 17 tegoż cyt. rozporządzenia ?

podjął następującą uchwałę:


Przy ustalaniu wysokości odprawy pieniężnej przewidzianej w art. 8
ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z
pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o
zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze zm.) podstawę jej wy-
liczenia stanowi miesięczne średnie wynagrodzenie z okresu poprzedzającego
nabycie prawa do tej odprawy ustalone zgodnie z regułami określonymi w § 14
- 17 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r.
w sprawie szczególnych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i
wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za
urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14).

U z a s a d n i e n i e


Przedstawione Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne pojawiło się na tle
następującej sprawy. Powód Krzysztof D. wystąpił przeciwko Przedsiębiorstwu Pro-
dukcyjno-Usługowemu "L.-P." Spółce z o.o. w Ł. o zasądzenie na jego rzecz odprawy
pieniężnej w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia za pracę w związku z lik-
widacją jego stanowiska pracy. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Łodzi zasądził na jego
rzecz kwotę 1.818,30 zł brutto z ustawowymi odsetkami od dnia 1 października 1998
r. Ogólny staż pracy powoda wynosi 16 lat. Średnie jego wynagrodzenie z ostatnich
trzech przepracowanych przez niego miesięcy wynosi brutto 769,28 złotych.
Zasadzając kwotę 1.818,30 zł, Sąd Pracy przyjął, że miesięczne wynagrodze-
nie powoda liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 909,15 zł, nie
zaś jak twierdziła strona pozwana 769,28 zł. W ocenie Sądu, kwota 769,28 zł stano-
wiła w istocie średnie wynagrodzenie powoda z okresu 3 miesięcy, natomiast kwota
909,15 zł stanowi wynik operacji wskazanych w § 18 i 19 rozporządzenia Ministra
Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad
udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas
urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14), polegających na
podzieleniu sumy wynagrodzenia miesięcznego przez współczynnik ustalony zgod-
nie z § 19 i przemnożeniu przez liczbę dni urlopu.
Wyrok Sądu pierwszej instancji w części dotyczącej wysokości zasądzonej na
rzecz powoda odprawy pieniężnej został zaskarżony apelacją przez pozwaną
Spółkę. Jej zdaniem, ponieważ wysokość odprawy jest liczona w miesiącach, a nie
jak ekwiwalent za urlop w dniach, to nie ma potrzeby stosowania skomplikowanej
metody wynikającej z dyspozycji § 18 i § 19 rozporządzenia z dnia 8 stycznia 1997 r.,
polegającej na dzieleniu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przez współ-
czynnik ustalony zgodnie z § 19 i mnożeniu uzyskanej kwoty przez liczbę dni urlopu.
Według skarżącego, stosując powyższe zasady do obliczenia odprawy pieniężnej
powoda należy niesporną kwotę ekwiwalentu za 1 dzień urlopu wypoczynkowego, tj.
34,70 zł pomnożyć przez czas nominalnej pracy powoda w miesiącach sierpniu i
wrześniu 1998 r., tj. przez 45 dni. Otrzymany w ten sposób iloczyn, wyrażający się
kwotą 1.561,50 zł, winien stanowić wysokość zasądzonej przez Sąd Pracy odprawy
pieniężnej. W toku postępowania apelacyjnego strona pozwana złożyła opinię spo-
rządzoną przez inspektora Państwowej Inspekcji Pracy, którego zdaniem po oblicze-
niu podstawy wymiaru ekwiwalentu według rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r.
otrzymaną kwotę należy podzielić przez współczynnik, określający średnioroczną
miesięczną ilość dni pracy, aby otrzymać wysokość ekwiwalentu za 1 dzień urlopu.
Dla uzyskania kwoty należnej odprawy należy tak otrzymaną kwotę pomnożyć przez
ten sam współczynnik (aby otrzymać wysokość jednomiesięcznego wynagrodzenia)
oraz przez ilość miesięcy przysługującej odprawy. Tym samym powód powinien
otrzymać kwotę 1.538,56 zł (769,28 zł x 2).
Przedstawiając zagadnienie prawne, Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
podkreślił, że zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych
zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących
zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 78 ze zm.)
odprawę pieniężną wypłaca się pracownikowi w wysokości jedno-, dwu- lub trzymie-
sięcznego wynagrodzenia w zależności od ogólnego stażu pracy danego pracowni-
ka. Przysługuje ona pracownikowi za przepracowany okres pracy (od którego zależy
jej wysokość). Nie ma charakteru wynagrodzenia za pracę, choć jej sens pozostaje w
relacji do okresu świadczenia pracy i jest zbliżony do odpłaty za wkład pracy pracow-
nika w działanie zakładu w przeszłości (por. uzasadnienie do uchwały Sądu Najwyż-
szego z dnia 13 grudnia 1990 r., III PZP 22/90, OSNCP 1991 z. 5-6, poz. 64). Wyso-
kość odprawy pieniężnej ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu
ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Do stycznia 1997 r. sposób i za-
sady obliczania ekwiwalentu pieniężnego regulowało rozporządzenie Ministra Pracy,
Płac i Spraw Socjalnych z 21 października 1974 r. w sprawie pracowniczych urlopów
wypoczynkowych (Dz.U. Nr 43, poz. 259 ze zm.). Obecnie kwestię tę normuje roz-
porządzenie z dnia 8 stycznia 1997 r. Oba te akty prawne dość konsekwentnie roz-
różniają pojęcia "wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy" i "ekwiwalentu za urlop
wypoczynkowy", nadając im odmienną treść. Można zauważyć pewną prawidłowość
w sposobie posługiwania się tymi określeniami. Tam gdzie chodzi o ustalenie wyna-
grodzenia za okresy nieświadczenia pracy przypadające w czasie trwania stosunku
pracy, prawodawca odsyła do zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia
za urlop. Natomiast przy ustalaniu wynagrodzenia lub innego świadczenia nabywa-
nego po ustaniu zatrudnienia znajdują zastosowanie zasady odnoszące się do usta-
lenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Zgodnie z § 14 rozporządzenia z 8 stycznia
1997 r., ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy ustala się stosując zasady
obowiązujące przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego, ze zmianami określonymi
w jego § 15 -19. Według przepisów tego rozporządzenia ustala się najpierw wyna-
grodzenie miesięczne pracownika. Wynagrodzenie to, zależnie od rodzaju składni-
ków, oblicza się z różnych okresów. Odrębnie ustala się je według składników wyna-
grodzenia określonych w stawce miesięcznej w stałej wysokości, które przyjmowane
są w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu (§ 15). Nato-
miast zmienne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż 1
miesiąc uwzględnia się w przeciętnej wysokości z okresu 3 miesięcy poprzedzają-
cych miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, zaś przysługujące za okresy dłuższe
niż 1 miesiąc, w średniej wysokości z okresu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc
nabycia prawa do ekwiwalentu (§ 17 ust. 1). Podstawowa różnica pomiędzy sposo-
bem obliczania wynagrodzenia urlopowego, a sposobem obliczania ekwiwalentu pie-
niężnego za urlop polega na tym, iż w przypadku ekwiwalentu nie stosuje się zasady,
że za czas urlopu pracownikowi przysługuje takie wynagrodzenie, jakie by otrzymał,
gdyby w tym czasie pracował. Dla ustalenia ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy od
stycznia 1997 r. został wprowadzony zmienny współczynnik, wyrażający przeciętną
w danym roku liczbę dni roboczych przypadających w miesiącu (§ 19 rozpo-
rządzenia). Ekwiwalent za 1 dzień urlopu wypoczynkowego oblicza się dzieląc sumę
uzyskanych przez pracownika miesięcznych wynagrodzeń, ustalonych na podstawie
§ 15-17 rozporządzenia, przez ustalony corocznie współczynnik. Następnie, aby
ustalić kwotę ekwiwalentu za nie wykorzystany przez pracownika urlop wypoczynko-
wy, mnoży się ekwiwalent za 1 dzień urlopu przez liczbę dni tego urlopu (§ 18 ust 2
rozporządzenia). Ustalony według zasad rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. ekwi-
walent pieniężny za urlop wypoczynkowy nie będzie z reguły wyższy od wynagro-
dzenia należnego pracownikowi za ten urlop, wykorzystywany w naturze. Reguły
rządzące ustaleniem wynagrodzenia za czas urlopu i ekwiwalentu za urlop wypo-
czynkowy są bowiem bardzo podobne. Różnica tkwi między innymi w tym, że za-
miast liczby dni, w których pracownik rzeczywiście wykonywał pracę, branych pod
uwagę przy ustalaniu wynagrodzenia za 1 dzień urlopu, przy ustalaniu ekwiwalentu
za 1 dzień urlopu stosuje się współczynnik określający liczbę dni roboczych przypa-
dających w miesiącu kalendarzowym. W ocenie Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecz-
nych, na tle wskazanych regulacji prawnych rodzą się wątpliwości związane z inter-
pretacją § 18 ust. 2 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. w związku z unormowaniem
art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. Zasadniczy problem sprowadza się do
pytania, czy jest sens wykonywania wszystkich operacji wskazanych w § 18 i § 19
rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. przy obliczaniu wysokości odprawy pieniężnej ?
Odprawa pieniężna jest świadczeniem, które - w przeciwieństwie do urlopu wypo-
czynkowego ujętego w wymiarze dni roboczych - ustala się, przyjmując za podstawę
miesięczne wynagrodzenie pracownika. Jest to argument przemawiający za zbędno-
ścią wykonywania w odniesieniu do odprawy operacji zmierzających do obliczenia
kwoty ekwiwalentu za 1 dzień urlopu. Wówczas - do czego skłania się Sąd drugiej
instancji - należałoby zaniechać przeprowadzania powyższych operacji i poprzestać
na wyliczeniu miesięcznej, średniej arytmetycznej wszystkich składników wynagro-
dzenia w sposób określony w § 14 - 17 rozporządzenia. Użyty w art. 8 ust. 2 zdanie
drugie ustawy z 28 grudnia 1989 r. zwrot "według zasad obowiązujących przy obli-
czaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy" należy rozumieć szeroko,
jako obowiązek stosowania przy ustalaniu odprawy pieniężnej ogólnych reguł postę-
powania, unormowanego aktualnie w rozporządzeniu z 8 stycznia 1997 r. w sposób
niesprzeczny z wolą ustawodawcy wyrażoną w art. 8 ust. 2 zdanie pierwsze, ,,że
odprawa przysługuje w wysokości jedno-, dwu - lub trzy-miesięcznego wynagro-
dzenia". Odmienny pogląd rodzi szereg wątpliwości interpretacyjnych, zawierających
się w pytaniach formułowanych przez Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Po
pierwsze, przez jaką ,,liczbę dni" w rozumieniu § 18 ust. 2 rozporządzenia należy
pomnożyć ekwiwalent za 1 dzień urlopu wypoczynkowego pracownika ? Czy jest to
liczba dni urlopu pracownika w dniu ustania stosunku pracy, jak to uznał Sąd Pracy w
niniejszej sprawie? Jeżeli tak, to czy należy ograniczać to do wymiaru urlopu wypo-
czynkowego wskazanego w art. 154 § 1 KP? A co w sytuacji, gdy np. pragmatyka
służbowa przewiduje dla pracownika dodatkowy urlop wypoczynkowy? Po drugie, z
ilu dni w rozumieniu § 18 ust 2 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. składa się jedno-,
dwu- lub trzymiesięczny okres, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy z 28 grudnia
1989 r. ? Czy za miesiąc uważa się łącznie 30 dni, jak to przyjmuje § 2 ust. 2 rozpo-
rządzenia ? Czy w okresie tym należy uwzględniać niedziele, święta i dodatkowe dni
wolne od pracy ? A może, ustalając wysokość odprawy pieniężnej należy pomnożyć
wartość jednodniowego ekwiwalentu za urlop przez liczbę dni roboczych przypadają-
cych w okresach miesięcznych, poprzedzających dzień ustania stosunku pracy, sto-
sownie do rozmiaru odprawy pieniężnej ? W ocenie Sądu Pracy i Ubezpieczeń Spo-
łecznych powyższe wątpliwości przemawiają przeciwko konieczności przeprowadza-
nia skomplikowanych dla stron stosunku pracy operacji przewidzianych w § 18 roz-
porządzenia w celu obliczenia należnej pracownikowi odprawy pieniężnej. Przyjęcie
przeciwnego poglądu doprowadziłoby do zróżnicowania wysokości odpraw pienięż-
nych zwalnianych pracowników, którzy mieliby identyczną stawkę pieniężną ekwi-
walentu za 1 dzień urlopu, tylko ze względu na wymiar należnego urlopu lub miesiąc
ustania stosunku pracy. Ustalenie wysokości odprawy pieniężnej w sposób propo-
nowany w niniejszej sprawie przez Sąd Pracy prowadziłoby do niezrozumiałego dla
pracowników pobierających równe składniki wynagrodzenia w okresie poprzedzają-
cym miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, zróżnicowania należnych im świadczeń,
co naruszałoby podstawową zasadę prawa pracy wyrażoną w art. 112 KP, a doty-
czącą równego traktowania pracowników. Jako ,,kompromisowe" rozwiązanie mogło-
by uchodzić stanowisko zaprezentowane w sprawie przez inspektora pracy, że dla
obliczenia wysokości należnej pracownikowi odprawy należy kwotę ekwiwalentu za 1
dzień urlopu pomnożyć przez współczynnik urlopowy (aby otrzymać wysokość jed-
nomiesięcznego wynagrodzenia) oraz przez ilość miesięcy przysługującej odprawy.
Wykonując powyższe czynności, w istocie przeprowadzamy dwie znoszące się wza-
jemnie operacje matematyczne, tj. dzielenie przez współczynnik, a następnie mno-
żenie otrzymanego ilorazu przez ten sam współczynnik, wyrażający średnioroczną
miesięczną ilość dni roboczych. W związku z tym tego rodzaju czynności matema-
tyczne okazują się zbędne i potwierdzają celowość przyjęcia poglądu aprobowanego
przez Sąd drugiej instancji, że podstawę do obliczenia odprawy pieniężnej stanowi
przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika, ustalone według zasad określo-
nych w § 14 - 17 rozporządzenia z 8 stycznia 1997r.
Według art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. odprawa pieniężna sta-
nowi równowartość miesięcznego, dwumiesięcznego lub trzymiesięcznego wynagro-
dzenia pracownika. W przepisie tym zawarta jest ogólniejsza myśl, że odprawa pie-
niężna powinna zasadniczo odpowiadać wynagrodzeniu (jego wielokrotności) zwykle
otrzymywanemu przez pracownika w danym miesiącu i nie powinna odbiegać od
niego ani na jego niekorzyść, ani też na jego korzyść. Przy uwzględnieniu tej ogól-
niejszej myśli powinna być także wyjaśniana formuła zawarta w art. 8 ust. 2 zdanie
drugie ustawy z 28 grudnia 1989 r., przewidująca, że odprawę pieniężną ustala się
według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop
wypoczynkowy. Przepis ten przy tym odsyła do zasad obowiązujących przy oblicza-
niu ekwiwalentu, nie zaś do przepisów obowiązujących w tym zakresie, z czego wy-
nika, iż ustawodawca z góry zakłada, że przepisy dotyczące obliczania ekwiwalentu
pieniężnego za urlop wypoczynkowy nie mogą być przy ustalaniu odprawy pieniężnej
stosowane w całości i w sposób mechaniczny. W przeciwnym bowiem razie w art. 8
ust. 2 zdanie drugie ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. przewidziane zostałoby, że
przy ustalaniu odprawy stosować należy "przepisy", a nie "zasady" obowiązujące
przy obliczaniu ekwiwalentu za urlop. Dotyczy to zwłaszcza § 18 ust. 1 i 2 rozporzą-
dzenia z 8 stycznia 1997 r., które przewidują ustalanie ekwiwalentu za 1 dzień urlopu
oraz obliczanie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop (jako iloczynu ekwiwalentu za
1 dzień urlopu i liczby dni niewykorzystanego urlopu). Przepisy te nie mogą być
wprost zastosowane w odniesieniu do odprawy pieniężnej, która wszak ustalana jest
jako wynagrodzenie miesięczne (lub jego dwukrotność bądź trzykrotność) i tym sa-
mym nie zależy od tego, czy i jaki danemu pracownikowi przysługuje ekwiwalent pie-
niężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Prowadzi to do wniosku, że odsy-
łając w przypadku odprawy pieniężnej do zasad obowiązujących przy obliczaniu
ekwiwalentu za urlop ustawodawca pozostawił pewien zakres swobody interpretacyj-
nej w rozstrzyganiu o tym, w jaki sposób i które przepisy dotyczące obliczania ekwi-
walentu powinny znaleźć zastosowanie przy ustalaniu odprawy pieniężnej.
Uwzględniając różnice w odmienności celów i konstrukcji prawnej odprawy
pieniężnej oraz ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, należy dojść do wniosku, że
przepisy § 18 i 19 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. nie tylko, że nie mogą być
bezpośrednio stosowane do odprawy pieniężnej, ale nie ma podstaw, by przenosić
na grunt tej odprawy także reguły, która jest w nich zawarta. Ponadto rację ma Sąd
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, gdy zwraca uwagę, że przyjęcie odmiennego sta-
nowiska prowadzi do pojawienia się różnych pytań i wątpliwości, na które trudno
znaleźć sensowne odpowiedzi. Za nieracjonalną należy uznać przy tym propozycję
sformułowaną w niniejszej sprawie przez inspektora pracy, która sprowadza się do
przyjęcie zasady, że § 18 i 19 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. mają być stoso-
wane jedynie w sposób "formalny", a mianowicie przez przyjęcie zasady, że przy ob-
liczaniu wysokości odprawy pieniężnej kwotę ekwiwalentu za 1 dzień urlopu mnoży
się przez współczynnik urlopowy (współczynnik służący do ustalenia ekwiwalentu za
1 dzień urlopu, współczynnik miesięczny), a więc przez ten sam współczynnik, który
służy do ustalenia ekwiwalentu za 1 dzień urlopu. Praktyczny efekt tej propozycji w
istocie sprowadza się bowiem do tego, że wysokość ustalonej na jej podstawie od-
prawy jest taka sama jak ta, która ustalana jest z pominięciem zastosowania § 18 i
19 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. Ponadto nie wiadomo skąd ma wynikać taki
sposób obliczania odprawy i gdzie należy upatrywać jego normatywnego zakotwi-
czenia (w szczególności z § 18 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. nie wynika, że
można mnożyć ekwiwalent za 1 dzień urlopu przez współczynnik urlopowy "mie-
sięczny"). W kontekście ustalania odprawy pieniężnej istotne jest stwierdzenie, że §
18 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. wskazuje na to w jaki sposób należy wyliczyć
ekwiwalent za 1 dzień (urlopu), natomiast nie wynika z niego nic, gdy idzie o dni
(liczbę dni, okres) przez które ekwiwalent ten należy pomnożyć. Kwestii tej zasadni-
czo nie rozstrzyga także art. 8 ust. 2 ustawy z 28 grudnia 1989 r., gdyż mowa w nim
o jednomiesięcznym, dwumiesięcznym i trzymiesięcznym wynagrodzeniu, bez
wskazania co należy rozumieć przez "miesiąc". Skoro zaś tak, to prowadzi to do
wniosku, że przepis § 18 (a w konsekwencji także § 19) nie może znaleźć zastoso-
wania przy obliczaniu odprawy pieniężnej, bo brak w nim istotnego elementu, od któ-
rego zastosowanie to jest uzależnione. Za zupełnie dowolne należy uznać w tym za-
kresie stanowisko, że idzie o liczbę dni urlopu wypoczynkowego przysługującego
pracownikowi, gdyż nie ma to nic wspólnego z "miesiącem" (i tym samym wynagro-
dzeniem "miesięcznym"). Przyjęcie, że idzie o liczbę dni roboczych przypadających w
okresach miesięcznych poprzedzających dzień ustania stosunku pracy ma tę wadę,
że jest rozwiązaniem dowolnym, w tym sensie, że nie wiadomo z jakich miałoby ono
wynikać przepisów, podobnie jak dowolne jest rozwiązanie uznające, że idzie o
liczbą dni kalendarzowych przypadających w okresach miesięcznych poprzedzają-
cych dzień ustania stosunku pracy. Dodatkową wadą tego ostatniego rozwiązania
jest to, że prowadzi ono w praktyce do ustalenia wysokości odprawy na znacznie
wyższym poziomie (przy pominięciu składników wynagrodzenia przysługujących pra-
cownikowi za okresy dłuższe niż jeden miesiąc) niż ten, który wynika w uwzględnie-
nia wynagrodzenia zwykle otrzymywanego przez pracownika w miesiącach poprze-
dzających rozwiązanie stosunku pracy. Natomiast wątpliwości i komplikacje tego
typu nie powstają, gdy przy ustalaniu odprawy pieniężnej zastosowanie znajdują je-
dynie przepisy § 14-17 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. (przy uwzględnieniu za-
sad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego), które określają re-
guły obliczania wynagrodzenia miesięcznego. Przepisy te w pełni pozwalają na
ustalenie tego wynagrodzenia, natomiast § 18 (a w konsekwencji także i § 19) rozpo-
rządzenia z 8 stycznia 1997 r. nie może być zastosowany przy obliczaniu odprawy
pieniężnej, gdyż w swej treści nie zawiera niezbędnych elementów, które pozwalały-
by w sposób dostatecznie jednoznaczny rozstrzygnąć to, w jaki sposób należy ustalić
dni (ich liczbę), przez którą należy pomnożyć kwotę ekwiwalentu za 1 dzień urlopu.
W szczególności na jego gruncie niepodobna udzielić sensownej i uzasadnionej
odpowiedzi, że ma to być np. miesiąc stanowiący "współczynnik" służący do ustale-
nia ekwiwalentu za 1 dzień urlopu, miesiąc (miesiące) kalendarzowy, miesiąc "trzy-
dziestodniowy", czy też miesiąc "roboczy" i to w dwu odmianach, a mianowicie poj-
mowany jako dni robocze przypadające w danym miesiącu (miesiącach) kalenda-
rzowym, bądź też jako dni przepracowane (niekoniecznie "robocze") w danym mie-
siącu (miesiącach) kalendarzowym. Innymi słowy § 18 i 19 rozporządzenia z dnia 8
stycznia 1997 r. ze względów logiczno-językowych i funkcjonalnych nie nadają się do
zastosowania przy ustalaniu odprawy pieniężnej, co prowadzi do konkluzji, która wy-
rażona została w sentencji niniejszej uchwały.
========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] III ZP 34/01   Uchwała siedmiu sędziów SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 2002/23/561 Wokanda 2003/1/22 Rejent 2003/1/170
2002-03-12 
[IA] III ZP 33/01   Uchwała siedmiu sędziów SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 2002/17/403
2002-04-24 
[IA] III ZP 32/01   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 2002/10/229 Orzecznictwo Sądów Gospodarczych 2002/9/80 Służba Pracownicza 2003/12/23
2002-01-10 
[IA] III ZP 31/01   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 2002/12/284 Wokanda 2002/9/19 Służba Pracownicza 2004/1/13-15
2002-01-08 
[IA] III ZP 30/01   Uchwała siedmiu sędziów SN
Prawo Pracy 2002/4/33 Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 2002/10/243 Orzecznictwo Sądów Gospodarczych 2002/10/86
2002-02-13 
  • Adres publikacyjny: