Postanowienie SN - I BP 16/07
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:I BP 16/07
Typ:Postanowienie SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2008/11-12/168
Data wydania:2007-04-24

Postanowienie z dnia 24 kwietnia 2007 r.
I BP 16/07

Postanowienie sądu drugiej instancji odrzucające zażalenie na postano-
wienie sądu pierwszej instancji odrzucające apelację może być zaskarżone za-
żaleniem w sprawie, w której przysługuje skarga kasacyjna (art. 3941 § 2 k.p.c.)
i z tego względu skarga o stwierdzenie jego niezgodności z prawem jest niedo-
puszczalna (art. 4241 § 1 k.p.c.).

Przewodniczący SSN Józef Iwulski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 kwietnia
2007 r. sprawy z powództwa Józefa B. przeciwko Przedsiębiorstwu Robót Inżynieryj-
nych ,,B." SA w K. o ustalenie, na skutek skargi powoda o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia - postanowienia Sądu Okręgowego-Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z dnia 2 sierpnia 2006 r. [...]

o d r z u c i ł skargę.

U z a s a d n i e n i e

Postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2006 r. [...] Sąd Okręgowy w Krakowie w
sprawie z powództwa Józefa B. przeciwko Przedsiębiorstwu Robót Inżynieryjnych B.
SA w K. o ustalenie istnienia stosunku pracy w warunkach szkodliwych odrzucił za-
żalenie powoda na postanowienie Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty w
Krakowie z dnia 30 maja 2006 r. [...], odrzucające apelację powoda od wyroku Sądu
pierwszej instancji z 27 marca 2006 r. W uzasadnieniu postanowienia Sąd Okręgowy
stwierdził, że postanowienie Sądu pierwszej instancji doręczono powodowi 6 czerwca
2006 r., wobec czego tygodniowy termin do złożenia zażalenia upływał 13 czerwca
2006 r., tymczasem zażalenie zostało wniesione na poczcie w dniu 14 czerwca 2006
r., a zatem było spóźnione.
Od postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 2 sierpnia 2006 r. powód wywiódł
skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem, wskazując jako podstawę naruszenie
art. 373 w związku z art. 397 § 2 k.p.c., przez przyjęcie, że odebrał postanowienie
Sądu Rejonowego w dniu 6 czerwca 2006 r., gdy tymczasem nastąpiło to w dniu 7
czerwca 2006 r., a więc zażalenie złożone w dniu 14 czerwca 2006 r. nie było spóź-
nione. Jako uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody spowodowanej wydaniem za-
skarżonego postanowienia, powód wskazał: 1) kserokopię postanowienia Sądu Rejo-
nowego z 30 maja 2006 r. z datą doręczenia powodowi 7 czerwca 2006 r. - na oko-
liczność wykazania rzeczywistego terminu doręczenia tego postanowienia; 2) ksero-
kopię apelacji z 22 maja 2006 r. - na okoliczność udowodnienia, że w wyniku wyda-
nia przez Sąd Okręgowy postanowienia z 2 sierpnia 2006 r. ,,został pozbawiony moż-
liwości dochodzenia swoich praw pracowniczych i uzyskania wymiernych korzyści,
jakie mogłyby zaistnieć w przypadku merytorycznego rozpatrzenia zażalenia powoda
z dnia 12 czerwca 2006 r."; 3) kserokopię potwierdzenia nadania apelacji z 22 maja
2006 r.; 4) kserokopię pisma z 22 maja 2006 r. poświadczającego uiszczenie opłaty
za apelację w wysokości 30 zł; 5) kopertę z pieczęcią poczty zawierającą datę 22
maja 2006 r. W uzasadnieniu skargi powód wskazał na oczywisty błąd Sądu Okrę-
gowego przy ustaleniu rzeczywistej daty doręczenia mu odpisu postanowienia Sądu
pierwszej instancji, wynikający z wadliwego wszycia do akt sądowych potwierdzenia
odbioru tego pisma. Wskutek tego nie może dochodzić swych praw, a w konsekwen-
cji nie ma możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę, gdyż postępowanie
dotyczyło ustalenia istnienia stosunku pracy w warunkach szkodliwych. Ponadto
skarżący podniósł, że jego apelacja została bezzasadnie odrzucona przez Sąd Rejo-
nowy z powołaniem się na jej nieopłacenie, gdyż uiścił należną opłatę podstawową,
co prawda w odrębnym piśmie procesowym, lecz w terminie otwartym dla wniesienia
apelacji (22 maja 2006 r.). Zdaniem skarżącego, wzruszenie postanowienia Sądu
Okręgowego z 2 sierpnia 2006 r. w drodze innych środków prawnych nie było i nie
jest możliwe, bowiem brak jest ustawowej podstawy do złożenia skargi o wznowienie
postępowania, a postanowienie to nie podlega zaskarżeniu skargą kasacyjną ani za-
żaleniem w trybie art. 3941 k.p.c. Wskazując na powyższe, powód wniósł o stwier-
dzenie, że zaskarżone postanowienie jest niezgodne z art. 373 w związku z art. 397
§ 2 k.p.c.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 4241 § 1 k.p.c., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej
instancji kończącego postępowanie w sprawie, gdy przez jego wydanie stronie zo-
stała wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze przysłu-
gujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Skarga powinna za-
wierać: 1) oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy
jest ono zaskarżone w całości lub w części, 2) przytoczenie jej podstaw oraz ich uza-
sadnienie, 3) wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest nie-
zgodne, 4) uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie
orzeczenia, którego skarga dotyczy, 5) wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego
orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe, 6) wnio-
sek o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem (art. 4245 § 1 k.p.c.).
Postanowienie Sądu Okręgowego z 2 sierpnia 2006 r. o odrzuceniu zażalenia
na postanowienie Sądu Rejonowego odrzucającego apelację jest prawomocne i zo-
stało wydane przez Sąd drugiej instancji. Jednakże, po wydaniu przez Sąd Okręgowy
tego postanowienia (zaskarżonego niniejszą skargą), powód w dniu 17 sierpnia 2006
r. wniósł na to postanowienie zażalenie do Sądu Najwyższego w trybie art. 3941 § 2
k.p.c. oraz wniosek do Sądu Okręgowego o ,,reasumpcję" postanowienia z 2 sierpnia
2006 r. Zażalenie to zostało odrzucone przez Sąd Okręgowy postanowieniem z 1
września 2006 r., którego powód nie zaskarżył. Oznacza to, że powód miał możli-
wość wzruszenia postanowienia Sądu Okręgowego z 2 sierpnia 2006 r. przy pomocy
środków prawnych, innych niż skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem. Pogląd
Sądu Okręgowego, sformułowany w uzasadnieniu jego postanowienia z 1 września
2006 r. jakoby na postanowienie tego Sądu z 2 sierpnia 2006 r. nie przysługiwało za-
żalenie do Sądu Najwyższego, był bowiem błędny. Sąd Okręgowy bezzasadnie przy-
jął, że złożone przez powoda w dniu 17 sierpnia 2006 r. zażalenie na postanowienie
z 2 sierpnia 2006 r., dotyczyło postanowienia wydanego przez Sąd drugiej instancji
zapadłego ,,w efekcie rozpoznania zażalenia strony na postanowienie sądu pierwszej
instancji". Przepis art. 3941 § 2 in fine k.p.c. uniemożliwia wniesienie zażalenia do
Sądu Najwyższego jedynie na te postanowienia Sądu drugiej instancji, które zostały
wydane w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie Sądu pierwszej instancji.
Przez ,,rozpoznanie zażalenia" należy rozumieć merytoryczne ustosunkowanie się
przez Sąd do sformułowanych w zażaleniu zarzutów. Nie jest więc rozpoznaniem
zażalenia wydanie postanowienia odrzucającego zażalenie z przyczyn formalnych.
Wbrew poglądom Sądu Okręgowego, zawartym w uzasadnieniu postanowienia z 1
września 2006 r., powód był uprawniony do skutecznego wniesienia zażalenia do
Sądu Najwyższego w trybie art. 3941 § 2 k.p.c. na postanowienie Sądu Okręgowego
z 2 sierpnia 2006 r. Zażalenie to zostało jednak odrzucone przez Sąd drugiej instancji
postanowieniem z 1 września 2006 r., a powodowi przysługiwało prawo wniesienia
zażalenia na to postanowienie (czego nie uczynił). Z tego względu, skarga o stwier-
dzenie niezgodności z prawem postanowienia z 2 sierpnia 2006 r. jest niedopusz-
czalna, gdyż było możliwe jego wzruszenie w drodze innych środków prawnych (art.
4241 § 1 k.p.c.).
Skarga nie spełnia również wymagania wskazanego w art. 4245 § 1 pkt 4
k.p.c., gdyż nie zawiera uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody spowodowanej
wydaniem postanowienia z 2 sierpnia 2006 r. Powód błędnie upatruje źródła szkody,
mającej polegać - w jego ocenie - na braku możliwości przejścia na wcześniejszą
emeryturę, w wydaniu zaskarżonego postanowienia z 2 sierpnia 2006 r. Zaskarżone
postanowienie Sądu Okręgowego było orzeczeniem o charakterze formalnym, doty-
czącym kwestii proceduralnej. Nie dotyczyło ono w sposób bezpośredni ,,pozbawie-
nia powoda możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę". Powód nie wykazał
w uzasadnieniu przedmiotowej skargi adekwatnego związku przyczynowego pomię-
dzy rzekomą szkodą, jaką poniósł nie uzyskawszy prawa do wcześniejszej emery-
tury, a wydaniem przez Sąd Okręgowy zaskarżonego postanowienia, odrzucającego
zażalenie na postanowienie Sądu pierwszej instancji odrzucające apelację. Wymaga-
nie uprawdopodobnienia szkody polega na przedstawieniu wyodrębnionego wywodu
prawnego wskazującego, że szkoda została wyrządzona oraz określającego czas jej
powstania, postać i związek przyczynowy z wydaniem orzeczenia niezgodnego z
prawem (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05,
OSNC 2006 nr 7-8, poz. 141). Nie stanowi uprawdopodobnienia szkody argumenta-
cja sprowadzająca się do twierdzenia, że powstanie ona w przyszłości. Szkoda pole-
gająca na ,,pozbawieniu możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę" nie po-
zostaje w związku przyczynowym z wydaniem zaskarżonego postanowienia oraz ma
charakter hipotetyczny, gdyż można o niej mówić dopiero w razie odmowy przyzna-
nia powodowi takiej emerytury w postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych
(w którym to postępowaniu zresztą powód może wykazywać świadczenie pracy w
szczególnych warunkach przy pomocy wszelkich środków dowodowych; por. wyroki
Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 1999 r., II UKN 619/98, OSNAPiUS 2000 nr 11,
poz. 439 oraz z dnia 8 grudnia 1998 r., II UKN 357/98, OSNAPiUS 2000 nr 3, poz.
112). Nadto, przedstawione przez powoda uprawdopodobnienie poniesionej szkody
nie odnosi się do wydania postanowienia z 2 sierpnia 2006 r., a jedynie może mieć
związek z wydaniem przez Sąd pierwszej instancji innego orzeczenia, w wyniku któ-
rego mógł ponieść szkodę. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 27
stycznia 2006 r., II CNP 18/05 (OSNC 2006 nr 7-8, poz. 139), postanowienie sądu
drugiej instancji oddalające zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji od-
rzucające skargę o wznowienie postępowania może być przedmiotem skargi o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia tylko wtedy, gdy
szkoda została wyrządzona przez wydanie tego orzeczenia, a nie przez wydanie
orzeczenia objętego skargą o wznowienie postępowania. Pogląd ten dotyczy odpo-
wiednio postanowienia sądu drugiej instancji odrzucającego zażalenie na postano-
wienie sądu pierwszej instancji odrzucające apelację.
Z tych względów skarga powoda o stwierdzenie niezgodności z prawem pra-
womocnego orzeczenia podlegała odrzuceniu, o czym Sąd Najwyższy orzekł na pod-
stawie art. 4248 § 1 i § 2 k.p.c.
========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] I BP 21/07   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2008/19-20/290
2007-07-19 
[IA] I BP 58/06   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2008/11-12/167
2007-04-05 
[IA] I BP 17/06   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2008/7-8/93
2007-02-15 
[IA] I BP 15/06   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2008/7-8/92
2007-02-09 
[IA] I BP 12/06   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2001/1-2/3 Orzecznictwo Sądów Polskich 2009/1/14
2006-11-15 
  • Adres publikacyjny: