POSTANOWIENIE Z DNIA 21 GRUDNIA 2006 R.
KSP 10/06

Obowiązkiem sądu odwoławczego jest takie prowadzenie postępo-
wania przedkasacyjnego, aby nie miało ono cech przewlekłości, w tym po-
dejmowanie działań, które skutecznie eliminują przeszkody do jego zakoń-
czenia, mające wyłącznie charakter trudności organizacyjnych, w szcze-
gólności związanych z potrzebą przekazania sprawy sądowi pierwszej in-
stancji w celu ponownego jej rozpoznania, co do części zarzutów lub nie-
których oskarżonych.

Przewodniczący: sędzia SN A. Siuchniński (sprawozdawca).
Sędziowie SN: P. Kalinowski, R. Sądej.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu skargi Artura L. na przewlekłość po-
stępowania przed Sądem Apelacyjnym w W. w Izbie Karnej, na posiedze-
niu, w dniu 21 grudnia 2006 r., na podstawie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia
17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania
sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr
179, poz. 1843)

p o s t a n o w i ł:
1) zwolnić Artura L. od obowiązku uiszczenia opłaty od skargi,
2) stwierdzić, że w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym w W., (...)
nastąpiła przewlekłość,
3) przyznać Arturowi L. od Skarbu Państwa kwotę 3 000 zł.

U Z A S A D N I E N I E

Przed przystąpieniem do rozpoznania skargi Artura L. na przewle-
kłość postępowania przed Sądem Apelacyjnym w W. należało rozstrzygnąć
o zasadności jego wniosku o zwolnienie go od obowiązku uiszczenia sto-
sownej opłaty od tej skargi.
Otóż, na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o
skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowa-
niu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1849), skar-
ga podlega stałej opłacie w wysokości 100 zł. Artur L. wniósł o zwolnienie
go od obowiązku uiszczenia tej opłaty. Przebywa on w Zakładzie Karnym,
a z pisma Głównej Księgowej tego Zakładu z dnia 19 grudnia 2006 r. wyni-
ka, że skazany nie pracuje odpłatnie, nie posiada żadnych środków finan-
sowych. W tej sytuacji należało uznać, że wyłożenie przez niego kwoty 100
zł tytułem opłaty od wniosku o stwierdzenie przewlekłości postępowania nie
byłoby możliwe i w konsekwencji zwolnić Artura L. od obowiązku uiszcze-
nia opłaty od skargi.
Po rozpoznaniu skargi, Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Analiza akt sprawy potwierdza bezspornie okoliczności faktyczne
przedstawione w piśmie Prezesa Sądu Apelacyjnego w W. W przedmioto-
wej sprawie Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 29 lipca 2004 r. uchylił czę-
ściowo wyrok Sądu Okręgowego w W. z dnia 16 września 2003 r., a to co
do pkt. I części skazującej w stosunku do oskarżonych Stanisława G., Paw-
ła S. i Rafała M. i co do pkt. II części skazującej w stosunku do oskarżo-
nych Pawła S. i Artura L., i sprawę w tym zakresie przekazał do ponowne-
go rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. W pozostałym zakresie (m. in.
co do jednego czynu popełnionego przez Artura L.) wyrok ten został utrzy-
many w mocy.


Akta sprawy - po uchyleniu wyroku z dnia 16 września 2003 r. -
zwrócono Sądowi Okręgowemu w W. w dniu 5 października 2004 r. w celu
ponownego przeprowadzenia postępowania pierwszoinstancyjnego we
wskazanym wyżej zakresie (określonym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z
dnia 29 lipca 2004 r.).
W dniach 10 i 15 listopada 2004 r. wpłynęły do Sądu Apelacyjnego w
W. kasacje obrońców Artura L. i Piotra S. dotyczące tej części wyroku Są-
du odwoławczego, w której orzeczono o częściowym utrzymaniu w mocy
wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 18 września 2003 r. Akta sprawy
nie zostały jednak przekazane Sądowi Najwyższemu wraz ze wspomnia-
nymi kasacjami z uwagi na toczące się w tej sprawie ponowne postępowa-
nie pierwszoinstancyjne.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy w W. wydał wyrok
w dniu 31 stycznia 2006 r.
Akta tej sprawy wpłynęły do Sądu Apelacyjnego w W. w dniu 8
czerwca 2006 r., wraz z apelacjami obrońców oskarżonych Stefana G., Ra-
fała M. i Artura L.
W dniu 31 sierpnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w W. utrzymał w mocy ten
wyrok Sądu Okręgowego, a w dniu 26 września 2006 r. akta zwrócono do
Sądu Okręgowego w W., w celu wykonania orzeczenia. Od wyroku Sądu
Apelacyjnego wpłynęły w dniach 31 października 2006 r., 2 listopada 2006
r. i 15 listopada 2006 r. kasacje obrońców skazanych Artura L., Stanisława
G., Pawła S. i Rafała M.
W związku ze złożonymi kasacjami akta sprawy zostały przekazane
przez Sąd Okręgowy w W. do Sądu Apelacyjnego w W. w dniu 15 listopada
2006 r., po czym przekazano je do Sądu Najwyższego w dniu 24 listopada
2006 r.
Rozstrzygając na tle tych okoliczności, o zasadności skargi, w pierw-
szej kolejności należało rozważyć, czy wniesiona przez Artura L. skarga


jest dopuszczalna, skoro złożona została po wydaniu prawomocnego wy-
roku w postępowaniu odwoławczym przez Sąd Apelacyjny, zaś skargę -
zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie
prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nie-
uzasadnionej zwłoki - wnosi się w toku postępowania w sprawie. Postępo-
wanie zmierzające do skorzystania z nadzwyczajnego środka zaskarżenia
toczące się po prawomocnym zakończeniu sprawy nie jest ani postępowa-
niem jurysdykcyjnym, ani postępowaniem kasacyjnym. Jest to tzw. postę-
powanie przedkasacyjne, toczące się jednak w zasadniczej części przed
sądem drugiej instancji, przy czym wszczyna je wniosek o doręczenie wy-
roku sądu odwoławczego z uzasadnieniem w celu wniesienia kasacji. Jest
rzeczą dyskusyjną, czy kończy je przekazanie akt sprawy wraz z kasacją
Sądowi Najwyższemu, jeśli kasacja spełnia warunki formalne, czy też za-
kończenie postępowania wywołanego kasacją, a zatem, czy skutecznie
można złożyć skargę na przewlekłość postępowania przedkasacyjnego w
części toczącej się przed sądem odwoławczym do momentu przekazania
akt sprawy Sądowi Najwyższemu, czy aż do momentu procesowego roz-
strzygnięcia co do tej kasacji przez Sąd Najwyższy. W tej sprawie jednak
wątpliwość w tej ostatniej kwestii nie ma znaczenia, ponieważ Artur L. zło-
żył swoją skargę w dniu 22 listopada 2006 r., a zatem jeszcze przed prze-
kazaniem akt z kasacją Sądowi Najwyższemu, bowiem to nastąpiło dopiero
w dniu 24 listopada 2006 r.
W tej sytuacji jego skarga, w części dotyczącej postępowania przed-
kasacyjnego podlega rozpoznaniu, jako złożona jeszcze w toku tego po-
stępowania.
Jest bezspornym, że kasacja obrońcy oskarżonego L., zaskarżająca
wyrok Sądu Apelacyjnego w W. z dnia 29 lipca 2004 r., w części utrzymu-
jącej w mocy wyrok Sądu Okręgowego w W. z dnia 18 września 2003 r.,
wpłynęła dnia 10 listopada 2004 r. i nie była ona dotknięta brakami formal-


nymi, zaś przekazana do rozpoznania Sądowi Najwyższemu została w dniu
24 listopada 2006 r.. a więc po okresie przekraczającym 2 lata.
Prezes Sądu Apelacyjnego w W. w swoim piśmie z dnia 11 grudnia
2006 r. stwierdził, że wcześniejsze przekazanie całości akt Sądowi Naj-
wyższemu z kasacjami od wyroku Sądu Apelacyjnego w W. z dnia 29 lipca
2004 r. było niemożliwe z uwagi na to, że akta te przekazano Sądowi
Okręgowemu w W., w celu ponownego rozpoznania sprawy w zakresie, w
jakim nastąpiło uchylenie wyroku Sądu pierwszej instancji z dnia 16 wrze-
śnia 2003 r.
Nie ulega jednak wątpliwości, że nie da się usprawiedliwić ponad
dwuletniego okresu, przez jaki nie przekazywano wniesionej skutecznie
kasacji do rozpoznania Sądowi Najwyższemu, wobec czego należy stwier-
dzić przewlekłość postępowania przedkasacyjnego toczącego się przed
Sądem Apelacyjnym w W., zainicjowanego wniesioną przez obrońcę
oskarżonego kasacją z dnia 10 listopada 2004 r. Wprawdzie Prezes tego
Sądu uznał za niemożliwe wcześniejsze przekazanie tej kasacji do rozpo-
znania Sądowi Najwyższemu, ale jako jedyną przyczynę tej ,,niemożliwości"
wskazał fakt przedstawienia akt sprawy w celu ponownego jej rozpoznania
Sądowi Okręgowemu w W. (w części uchylonej).
Tymczasem, ta okoliczność nie może usprawiedliwiać tak długiego
okresu, przez jaki nie przekazywano wniesionej kasacji do rozpoznania
Sądowi Najwyższemu. Wiadomo było bowiem od początku, że zakres w
jakim uchylono wyrok Sądu Okręgowego w W. z dnia 18 września 2003 r.,
w powiązaniu ze skomplikowanym charakterem zarzutów stawianych
oskarżonym oraz jej podmiotowo - przedmiotową złożonością spowoduje,
iż czas jej ponownego rozpoznania będzie długi i tym samym, z istoty rze-
czy doprowadzi do przewlekłości w rozpoznaniu kasacji wniesionej przez
obrońcę oskarżonego w dniu 10 listopada 2004 r. W tej sytuacji, obowiąz-
kiem Sądu Apelacyjnego w W. było niedopuszczenie do wystąpienia wy-


raźnie rysującej się możliwości powstania przewlekłości w jej rozpoznaniu,
przez podjęcie takich działań o charakterze organizacyjnym, które by temu
zapobiegły. Należało zatem rozważyć możliwość wyłączenia z akt sprawy
tej części, która byłaby niezbędna Sądowi Najwyższemu do rozpoznania
kasacji lub sporządzenia uwierzytelnionych kserokopii tej części akt, której
nie można byłoby wyłączyć z uwagi na jej niezbędność w postępowaniu
rozpoznawczym przed Sądem Okręgowym. Alternatywnie, można było, po
stosownych uzgodnieniach z Przewodniczącym odpowiedniego Wydziału
Izby Karnej Sądu Najwyższego, przekazać kasację wraz z tą częścią akt
(oryginalną lub w postaci uwierzytelnionych kserokopii), która jest niezbęd-
ną dla przyjęcia i wyznaczenia terminu rozprawy kasacyjnej przez Sąd
Najwyższy, a następnie po uzgodnieniu tego terminu i określeniu czasu,
przez jaki Sądowi Najwyższemu akta sprawy będą niezbędne do rozpo-
znania kasacji, przesłać akta na ten czas (bez wątpienia możliwe w tej mie-
rze byłyby takie uzgodnienia, które w efekcie nie spowodowałyby przewle-
kłości w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w W.).
W każdym razie, co trzeba stanowczo podkreślić, obowiązkiem każ-
dego sądu odwoławczego jest takie prowadzenie postępowania przedka-
sacyjnego, aby nie miało ono cech przewlekłości, w tym podejmowanie
działań, które skutecznie eliminują przeszkody do jego zakończenia mające
wyłącznie charakter trudności organizacyjnych, w szczególności związa-
nych z potrzebą przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji w celu po-
nownego jej rozpoznania, co do części zarzutów lub niektórych oskarżo-
nych.
W świetle powyższego rzeczą jasną jest, że postępowanie przedka-
sacyjne, toczące się przed Sądem Apelacyjnym w W., a zainicjowane
wniesioną przez obrońcę oskarżonego Artura L. kasacją z dnia 10 listopa-
da 2004 r., dotknięte jest poważną i nieuzasadnioną przewlekłością.


Zasadne jest także żądanie oskarżonego, na podstawie art. 12 ust. 3
ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do
rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwło-
ki, przyznania odpowiedniej sumy pieniężnej, z tym że wygórowane jest
żądanie przyznania kwoty 10 000 zł, tj. maksymalnej jaką przewiduje powo-
łana ustawa. Suma pieniężna przyznawana od Skarbu Państwa jako za-
dośćuczynienie za krzywdę, jakiej zawsze doznaje osoba, co do której po-
stępowanie karne toczy się przewlekle z przyczyn nieusprawiedliwionych,
musi być odpowiednia, co nie znaczy, że w maksymalnej wysokości prze-
widzianej przez ustawę. Oskarżony w skardze nie wskazał na okoliczności,
które usprawiedliwiałyby przyznanie sumy pieniężnej w wysokości żądanej
przez niego, a zauważyć trzeba, że stopień pokrzywdzenia oskarżonego
nie jest aż tak poważny, skoro w związku ze stawianym mu zarzutem roz-
boju kwalifikowanego rozpoznawanym ponownie przez Sąd Okręgowy w
W., stosowano wobec niego i tak tymczasowe aresztowanie, a aktualnie
nadal pozostaje pozbawiony wolności odbywając tę karę na podstawie
prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego w W. z dnia 31 sierpnia 2006 r.
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego w W. z dnia 31 stycznia
2006 r. W tych okolicznościach, za odpowiednią sumę pieniężną uznać na-
leżało kwotę 3 000 zł i taką też kwotę przyznano oskarżonemu Arturowi L.
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy orzekł jak w postano-
wieniu.