Postanowienie z dnia 19 lipca 2007 r.
I PZ 11/07

Zażalenie wniesione przez pełnomocnika będącego adwokatem (radcą
prawnym) na postanowienie o odrzuceniu apelacji, która nie została należycie
opłacona, podlega odrzuceniu, jeżeli skarżący opłacił zażalenie opłatą podsta-
wową, zamiast opłatą stosunkową.

Sędzia SN Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 lipca
2007 r. sprawy z powództwa Grzegorza K. przeciwko ,,E." SA w K. o wynagrodzenie,
na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z
dnia 28 lutego 2007 r. [...]

o d r z u c i ł zażalenie.

U z a s a d n i e n i e

Postanowieniem z dnia 28 lutego 2007 r. Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych w Katowicach odrzucił apelację powoda Grzegorza K. od wy-
roku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 15 maja 2006 r. jako nienależycie opła-
coną. Powód wystąpił bowiem z powództwem o zapłatę kwoty 57.268,46 zł tytułem
wynagrodzenia za pracę świadczoną w godzinach nadliczbowych. Wyrokiem z dnia
15 maja 2006 r. Sąd pierwszej instancji zasądził na rzecz powoda kwotę 16.673,56 zł
wraz z odsetkami, oddalając powództwo w pozostałej części. Powód zaskarżył po-
wyższy wyrok apelacją opłaconą w kwocie 30 zł, wskazując jako wartość zaskarże-
nia kwotę 36.514,64 zł. Sąd Apelacyjny, powołując się na postanowienie Sądu Naj-
wyższego z dnia 21 września 2006 r., II PZ 34/06, wskazał, iż jeżeli przedmiot sporu
określony w postępowaniu pierwszoinstancyjnym przekracza kwotę 50.000 zł, to od
apelacji należy się opłata stosunkowa liczona od kwoty nią zaskarżonej, choćby
wartość przedmiotu zaskarżenia była niższa od 50.000 zł. Apelacja powoda w niniej-
szej sprawie została opłaconą opłatą w wysokości 30 zł, mimo iż wartość przedmiotu
sporu określona przez powoda w pozwie była wyższa niż 50.000 zł. Zatem na pod-
stawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) w związku z art. 1302 § 3 k.p.c. niewła-
ściwie opłaconą apelację należało odrzucić.
Powyższe postanowienie zostało zaskarżone przez powoda zażaleniem, w
którym powód domaga się uchylenia przedmiotowego postanowienia w całości. W
uzasadnieniu zażalenia wskazano, iż w dacie wniesienia pozwu obowiązywała
ustawa z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, na
mocy której powód był zwolniony od ponoszenia wszelkich opłat bez względu na
wartość przedmiotu sporu. Przepisy ustawy o kosztach sądowych z 2005 r. należało
zaś stosować dopiero od apelacji powoda, która była pierwszą czynnością strony, od
której należała się opłata sądowa ,,i dotyczyła jedynie kwoty 36.514,64 zł, nie prze-
kraczała zatem 50.000 zł". Na tej podstawie powód reprezentowany przez fachowe-
go pełnomocnika argumentował, iż powinien opłacić apelację opłatą podstawową w
wysokości 30 zł. Taką też opłatą opłacone zostało zażalenie.

Sąd Najwyższy zważył co następuje:

Zażalenie strony powodowej podlega odrzuceniu, jako nienależycie opłacone.
Zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w spra-
wach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 zł wyłącz-
nie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w sprawach, w których wartość
przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50.000 zł, pobiera się od wszystkich podlegają-
cych opłacie pism procesowych opłatę stosunkową. Z art. 35 ust. 1 ustawy o kosz-
tach sądowych wynika, że opłacie sądowej podlega apelacja wniesiona w sprawie z
zakresu prawa pracy, natomiast rodzaj opłaty jest uzależniony od wartości przed-
miotu sporu. Treść zdania drugiego art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych jest
wyraźna i wynika z niej wprost, że rodzaj opłaty w sprawach z zakresu prawa pracy
(podstawowa, czy stosunkowa) zależy od wartości przedmiotu sporu przewyższają-
cego kwotę 50.000 zł a nie od wartości przedmiotu zaskarżenia (postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 21 września 2006 r., II PZ 34/06, niepublikowane; z dnia 23
listopada 2006 r., II PZ 43/06, niepublikowane; z dnia 23 listopada 2006 r., II PZ
45/06, niepublikowane). Uzależnienie rodzaju opłaty od wartości przedmiotu sporu (a
nie od wartości przedmiotu zaskarżenia) wynika nie tylko z treści tego przepisu, ale
także z analizy systemowej. W art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych wymie-
nione są jako podlegające opłacie wyłącznie środki zaskarżenia. Ustawodawca w art.
13 ustawy wyraźnie przy tym rozróżnia przypadki pobierania opłaty stosownie do
wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia. Jeżeli więc w art. 35
ust. 1, który obejmuje tylko środki zaskarżenia, nie uzależnia rodzaju opłaty od warto-
ści przedmiotu zaskarżenia, to oznacza to, że jest ona zależna od wskazanej w tym
przepisie wartości przedmiotu sporu (postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 21
września 2006 r., II PZ 34/06, niepublikowane; z dnia 23 listopada 2006 r., II PZ
43/06, niepublikowane; z dnia 23 listopada 2006 r., II PZ 45/06, niepublikowane).
Inaczej mówiąc, jeżeli wartość przedmiotu sporu będącego przedmiotem wyroku
sądu pierwszej instancji przekracza 50.000 zł, to od apelacji należy uiścić opłatę sto-
sunkową od wartości przedmiotu zaskarżenia (art. 13 ustawy), choćby była ona niż-
sza niż 50.000 zł. Zaskarżenie przez powoda wyroku w części obejmującej przedmiot
sporu, którego wartość jest niższa od kwoty 50.000 zł, nie spowodowało zatem
zmiany rodzaju należnej opłaty ze stosunkowej na podstawową. Powód powinien
zatem opłacić zażalenie na postanowienie Sądu Apelacyjnego odrzucające apelację
opłatą stosunkową liczoną od wartości przedmiotu zaskarżenia a nie opłatą podsta-
wową w wysokości 30 zł.
Bezprzedmiotowa jest argumentacja strony powodowej, iż postępowanie
przed sądem pierwszej instancji zostało wszczęte pod rządami ustawy o kosztach
sądowych z 1967 r. Podstawową zasadą prawa międzyczasowego w dziedzinie pro-
cesu cywilnego jest zasada bezpośredniego działania ustawy nowej (art. XV § 1
ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania
cywilnego, Dz.U. Nr 43, poz. 297 ze zm.). Zasada ta ma charakter ogólny w dziedzi-
nie procesu cywilnego (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia
17 stycznia 2001 r., III CZP 49/00, OSNC 2001 nr 4, poz. 53) i znajduje również za-
stosowanie w odniesieniu do przepisów ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398). Wyjątek od zasady bez-
pośredniego działania ustawy nowej został przewidziany w art. 149 ust. 1 ustawy o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Przepis ten stanowi, że w sprawach
wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się, do czasu zakończenia
postępowania w danej instancji, dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych. Za-
sada ta odnosi się zatem tylko do spraw wszczętych przed dniem wejścia w życie
ustawy oraz jedynie do kosztów sądowych powstałych w instancji, w której sprawa
jest rozpoznawana w chwili wejścia jej w życie (postanowienie Sądu Najwyższego z
dnia 21 listopada 2006 r., III CZ 79/06, niepublikowane). W świetle orzecznictwa
Sądu Najwyższego z unormowania art. 149 ustawy o kosztach sądowych w spra-
wach cywilnych wynika, iż do środków zaskarżania wniesionych po dacie wejścia w
życie tej ustawy stosuje się nowe przepisy (postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia
21 listopada 2006 r., III CZ 79/06, niepublikowane; z dnia 3 października 2006 r., III
UK 100/06, niepublikowane). W konsekwencji, zażalenie w sprawie wszczętej przed
dniem wejścia w życie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, wnie-
sione po dniu jej wejścia w życie, podlega opłacie stosownie do przepisów tej ustawy
(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2006 r., V CZ 68/06, niepu-
blikowane). W niniejszej sprawie zażalenie wniesiono 28 lutego 2007 r., a więc już
prawie rok po dacie wejścia w życie nowej ustawy o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych i powinno być opłacone zgodnie z przepisami tej ustawy.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji postano-
wienia.
========================================