Zbiórki publiczne. Organizacje apelują do Boniego

Rzecznik MAC Artur Koziołek stwierdził, że pismo organizacji jeszcze do ministra nie dotarło, jednak resort pozostaje przy swoim stanowisku w tej sprawie. Dziś doszło do spotkania organizacji pozarządowych zaniepokojonych zmianami, które do projektu ustawy o działach administracji rządowej, rozpatrywanego obecnie w sejmowej podkomisji, zaproponowało Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji.

Obowiązująca ustawa o zbiórkach publicznych z 1933 r. definiuje zbiórkę jako zbieranie ofiar w gotówce lub naturze; od 2003 r. funkcjonuje rozporządzenie, które rozszerza definicję m.in. o wpłaty na konto i sprzedaż przedmiotów i usług (chodzi np. o charytatywne sms-y). MAC chce zmienić definicję w ustawie, zastępując _ gotówkę _ _ środkami pieniężnymi _, a w artykule, który mówi o tym, że odpowiednie rozporządzenie będzie regulować sposoby przeprowadzenia zbiórek i zakres kontroli nad nimi, dodać sformułowanie o różnorodności form przekazywania ofiar _ z wykorzystaniem instrumentów płatniczych _.

Zdaniem organizacji, które wysłały dzisiaj list otwarty do Boniego, proponowane poprawki idą w najgorszym możliwym kierunku i stoją w sprzeczności z ich postulatami. Ich zdaniem doprowadzą one do tego, że wszelkie pozyskiwanie środków przez internet będzie podlegać reglamentacji urzędników. Tymczasem - jak przekonywali uczestnicy spotkania - w przypadku wpłat na konto jest pełna jawność kto i ile wpłacił, co się z tymi pieniędzmi stało, nie ma więc potrzeby stosowania dodatkowych obostrzeń.

Dyrektorka Fundacji Batorego Ewa Kulik-Bielińska, występująca w imieniu Forum Darczyńców, które od 2008 r. stara się o zmiany w przepisach dotyczących zbiórek, zwróciła uwagę, że podstawowy problem leży nie w ustawie, a w rozporządzeniu. Przypomniała, że Forum Darczyńców podjęło prace po tym, jak ówczesne MSWiA zaczęło żądać od organizacji pozarządowych, by zdjęły ze swoich stron internetowych numery kont, ponieważ zachęcanie w ten sposób do przekazywania darowizn wyczerpuje znamiona zbiórki publicznej.

Jak poinformowała, kilkakrotne spotkania w MSWiA nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, później sprawą zajął się specjalny zespół, który funkcjonuje przy Kancelarii Prezydenta. - _ Doszliśmy do wniosku, że trzeba zmienić ustawę - która zresztą jest niekonstytucyjna, ponieważ rozporządzenie rozszerza jej zakres - definicja zbiórki miałaby pozostać w obecnej formie, ponieważ tylko w przypadku tego rodzaju kwestowania nie ma możliwości ewidencjonowania wpłat. Wszelkie inne zbieranie środków nie powinno być regulowane tą ustawą, ponieważ są inne przepisy, które to regulują _ - przekonywała.

Dodała, że przedstawiciele MAC uczestniczyli w spotkaniach zespołu, jednak o proponowanych przez resort zmianach jego członkowie dowiedzieli się ze strony internetowej. Zapowiedziała, że zespół będzie dalej pracował nad projektem ustawy i wyraziła nadzieję, że uda się go zgłosić jako projekt poselski, dzięki współpracy z posłami z sejmowej podkomisji ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi.

O tym, że obecne przepisy utrudniają funkcjonowanie organizacjom, przekonywał prezes Polskiej Fundacji Pomocy Dzieciom _ Maciuś _ Grzegorz Janiak. - _ Od 2006 r. wysyłaliśmy listy z prośbą o wsparcie. Wcześniej poprosiliśmy o ekspertyzę prawną, czy takie działanie jest zbiórką publiczną. Zarówno z niezależnej kancelarii prawnej, jak i z MSWiA otrzymaliśmy odpowiedź, że nie jest to zbiórka publiczna, ponieważ kierujemy prośby do konkretnych adresatów. Jednocześnie występowaliśmy o zgody na prowadzenie zbiórek przez internet. Jednak podczas kontroli uznano, że to jest zbiórka publiczna, ministerstwo wezwało nas do uzupełnienia sprawozdań. Dysponując ekspertyzami, odmówiliśmy, jednak nie otrzymaliśmy w związku z tym zgody na kolejne zbiórki _ - relacjonował Janiak.

Prezes Fundacji Anioły Filantropii Paweł Bronikowski zwrócił uwagę, że zmiany proponowane przez MAC dotyczą nie tylko organizacji, ale tez wszystkich obywateli, ponieważ spowodują całkowite zablokowanie rozwoju finansowania społecznościowego (tzw. crowdfundingu) i zwiększenie trudności w pozyskiwaniu funduszy przez fundacje, stowarzyszenia i osoby prywatne. Koziołek powiedział, że resort pozostaje przy swoim stanowisku w tej sprawie.

Wcześniej w odpowiedzi na głosy krytyki MAC zadeklarowało, że intencją wszelkich zmian było zagwarantowanie pewności prawnej co do możliwości stosowania crowdfundingu oraz swobody jego stosowania. Resort podkreślał, że propozycje zmian mają ułatwić prowadzenie zbiórek, m.in. przez wprowadzenie możliwości wykorzystania podczas zbiórek środków płatniczych innych niż gotówka.

Resort poinformował również, że wobec różnych opinii na ten temat oraz głosów, że zbiórki publiczne w ogóle nie powinny podlegać regulacjom, rozważa dwa scenariusze: albo zaakceptowanie propozycji jako _ przyczółka zmian _ i rozpoczęcie prac nad rozporządzeniem z udziałem strony społecznej, żeby było gotowe, gdy wejdzie w życie ustawa, albo uznanie, że crowdfunding to obszar, który nie wymaga regulacji, choć w przyszłości może to rodzić problemy.