Warunki w więzieniach. Jest tragicznie

Według Ireny Lipowicz działania służby więziennej mają _ charakter traktowania poniżającego lub okrutnego, a w skrajnych wypadkach - tortur _, np. umieszczanie w zimnej celi bez odzieży.

W liście do Jarosława Gowina RPO napisała, że w drugim półroczu 2011 r. pracownicy Biura RPO sprawdzili w jedenastu zakładach karnych i aresztach śledczych stosowanie przez funkcjonariuszy Służby Więziennej środków przymusu bezpośredniego. Przedmiotem analizy były też skargi pozbawionych wolności na sposób użycia wobec nich środków przymusu.

_ Podjęte ustalenia przyniosły bardzo niepokojące wyniki, które wskazują niejednokrotnie na niepraworządne działanie ze strony funkcjonariuszy SW, mające również charakter traktowania poniżającego lub okrutnego, a w skrajnych wypadkach - tortur _ - napisała Lipowicz. Według niej świadczy to o braku właściwego nadzoru okręgowych inspektoratów i Centralnego Zarządu Służby Więziennej. _ Niepraworządnemu działaniu Służby Więziennej w tym zakresie "sprzyjają" niepełne i nieprecyzyjne regulacje prawne _ - oceniła.

Jej zdaniem wprowadzone w 2010 r. - wbrew stanowisku RPO - regulacje stosowania przez SW przymusu bezpośredniego oraz przyjęta praktyka znacznie pogorszyło wcześniejszą sytuację.

RPO powołuje się na przykłady: _ umieszczenia osadzonego w pasie wieloczęściowym przez 70 godzin, bez podjęcia wcześniej próby zaprzestania stosowania albo zmiany tego rodzaju środka na łagodniejszy _. _ Pozostawiania osadzonego przez kilka godzin w zimnej celi zabezpieczającej bez odzieży _, _ pozbawiania osób umieszczonych w celi zabezpieczającej, w tym w pasie wieloczęściowym, możliwości załatwienia potrzeb fizjologicznych, spożycia posiłku lub utrzymania higieny osobistej _. _ Wydawania im na czas pobytu w celi zabezpieczającej brudnej, używanej odzieży i pościeli _.

Prawo stanowi, że obezwładniający pas wieloczęściowy stosuje się wobec pozbawionego wolności w celu _ całkowitego unieruchomienia w celi zabezpieczającej _ (na noc nie wydaje się pościeli). Umieszczenie w dźwiękochłonnej celi zabezpieczającej stosuje się w celu _ czasowego odosobnienia _.

Najpoważniejsze według RPO zarzuty przekazane pracownikom Biura RPO przez osadzonych dotyczyły aktów agresji fizycznej, w tym zwłaszcza pobicia przez funkcjonariuszy SW. _ Nie mogły być zweryfikowane, bowiem zdaniem osadzonych zdarzają się one w miejscach, które nie są objęte monitorowaniem przez urządzenia rejestrujące _ - napisała Lipowicz.

Według niej SW narusza przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 2010 r. ws. stosowania środków przymusu. W materiałach RPO opisano liczne przypadki, wskazujące m.in. na: niedopełnienie obowiązku dokumentowania wyników oddziaływań wychowawczych i psychologicznych; oceny przez dowódcę zmiany konieczności dalszego stosowania danego środka; utrzymania przez osadzonego higieny osobistej, załatwiania potrzeb fizjologicznych oraz korzystania przez niego z posiłków, odzieży i bielizny.

W konkluzji RPO prosi Gowina o zajęcie stanowiska w sprawie oraz o _ spowodowanie przywrócenia gwarancji praworządnego stosowania przez funkcjonariuszy SW środków przymusu bezpośredniego _.