We wtorek rząd przyjął projektu rozdzielenia funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego. Podano też przykłady jak ta kwestia jest rozwiązana w Europie.
Pomysłodawca rozdzielenia tych funkcji jest obecny minister sprawiedliwości Zbigniew Ćwiąkalski (na zdjęciu). Przeciwko tej nowelizacji jest prezydent Lech Kaczyński, który zapowiedział, że zawetuje ustawę.
Generalnie w Europie obowiązuje zasada rozdzielenia tych funkcji. Różne są jedynie współzależności między ministerstwem sprawiedliwości i prokuraturą oraz tryb mianowania prokuratora generalnego.
W Niemczech minister sprawiedliwości sprawuje nad prokuraturą nadzór, w tym nad Federalnym Prokuratorem Generalnym. Funkcje te są jednak rozdzielone personalnie.
Federalny Prokurator Generalny usytuowany jest przy Trybunale Federalnym (Bundesgerichtshof) w Karlsruhe. Kandydata na to stanowisko proponuje minister sprawiedliwości w porozumieniu z wyższą izbą parlamentu - Bundesratem, a nominacji dokonuje prezydent.
Wymiar sprawiedliwości w Niemczech jest jednak domeną poszczególnych krajów związkowych, które mają swoich prokuratorów generalnych usytuowanych przy sądach krajowych i podlegającym ministrom sprawiedliwości w landach.
Stanowiska prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości są rozdzielone także w Wielkiej Brytanii i w Irlandii.
W Anglii i Walii (Szkocja ma odrębny system prawny, różnice występują też w Irlandii Płn.) oraz Republice Irlandii jedną z zasadniczych funkcji prokuratora generalnego jest doradztwo prawne wobec rządu. Prokurator generalny Wielkiej Brytanii bierze udział w posiedzeniach rządu i na jego życzenie sporządza ekspertyzy.
| Generalnie w Europie obowiązuje zasada rozdzielenia tych funkcji. Różne są jedynie współzależności między ministerstwem sprawiedliwości i prokuraturą oraz tryb mianowania prokuratora generalnego. |
| --- |
Ministerstwo sprawiedliwości w Wielkiej Brytanii jest resortem nowym. W obecnej postaci działa dopiero od roku. Powstało na bazie departamentu ds. konstytucyjnych i komisji ds. reformy prawa karnego, przejmując niektóre uprawnienia w zakresie wymiaru sprawiedliwości uprzednio przysługujące Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.
W belgijskim systemie wymiaru sprawiedliwości kompetencje zbliżone do polskiego prokuratora generalnego ma prokurator federalny, który stoi na czele prokuratury federalnej, obejmującej swoją jurysdykcją cały kraj.
Podlega on ministrowi sprawiedliwości, który jednak zgodnie z zasadą trójpodziału władzy nie ma prawa ingerować w konkretne prowadzone przezeń sprawy (albo zakazać ich prowadzenia), dotyczące najpoważniejszych przestępstw: zamachu na króla albo członków rodziny królewskiej, zdrady stanu, spisku przeciwko Belgii, terroryzmu, przestępczości zorganizowanej albo nielegalnego handlu bronią.
ZOBACZ TAKŻE:
Na Litwie zgodnie z konstytucją prokuratura generalna jest instytucją niezależną od władzy wykonawczej. Prokuratora generalnego mianuje parlament na wniosek prezydenta, na okres siedmiu lat.
W Bułgarii funkcja ministra sprawiedliwości też jest oddzielona od funkcji prokuratora generalnego, którego wybiera Najwyższa Rada Sądownicza, 25-osobowy organ, w skład którego wchodzą przedstawiciele adwokatury, Krajowej Służby Śledczej, prezesi NSA, naczelnego sądu kasacyjnego i parlamentu.
Kadencja prokuratora generalnego trwa siedem lat. Zgodnie z konstytucją prokurator generalny przynależy do władzy sądowniczej, a minister sprawiedliwości - wykonawczej.
jo/ awi/ asw/ kot/ aki/ man/ sw/ gma/
