*Rządowy projekt nowelizacji procedury cywilnej, który w większości dotyczy postępowania gospodarczego, poparły na wczorajszym posiedzeniu Sejmu wszystkie kluby parlamentarne. Zapowiedziane jeszcze w tym tygodniu trzecie czytanie i głosowanie nad nowelizacją procedury cywilnej będzie zatem w Sejmie formalnością. *
Pisma z brakami będą zwracane
Nowelizacja koncentruje się na usprawnieniu i przyspieszeniu procesów między przedsiębiorcami. Proces ma być sprawny od samego początku, tj. od momentu składania pierwszych pism procesowych. Pisma wszczynające postępowanie, najczęściej pozwy, z brakami formalnymi będą zwracane stronom bez wzywania do ich poprawienia lub uzupełnienia. Przedsiębiorcy będą jednak mogli naprawić błąd, pod warunkiem że wykażą się odpowiednią szybkością. Jeśli w ciągu tygodnia od otrzymania zarządzenia o zwrocie, złożą pismo ponownie, już bez braków, wówczas wywoła ono skutek od daty pierwotnego wniesienia.
_ 50 dni - O tyle dni będą krótsze procesy, gdy wyroki zapadną na posiedzeniu niejawnym _Większy rygoryzm dotknie pełnomocników profesjonalnych, adwokatów i radców prawnych. Wadliwie sporządzony przez nich pozew zostanie odrzucony bez możliwości ponownego wniesienia. Z rozwiązaniem tym adwokatom i radcom trudno się pogodzić.
- Ciężar spełnienia rygorystycznych wymogów formalnych zostaje niepotrzebnie przerzucony na pełnomocnika. Na pewno wprowadzi to wiele zamieszania i spowoduje, że cześć spraw będzie zwyczajnie odrzucana. Będzie zamieszanie, pretensje klientów, wzajemne oskarżenia i roszczenia na linii adwokat - klient - mówi adwokat Bartosz Grohman z kancelarii White & Case. Jego zdaniem proponowane zmiany służą jedynie uproszczeniu pracy sędziego przy szukaniu możliwości do odrzucenia pozwu, a nie jego merytorycznemu rozpoznaniu.
Z nowych zasad przy składaniu pism procesowych nie są zadowoleni także przedsiębiorcy. Henryk Michałowicz z Konfederacji Pracodawców Polskich jest zdania, że mogą one utrudnić dochodzenie roszczeń przez przedsiębiorców, którzy nie korzystają z fachowej pomocy prawnej.
- Bez poszerzenia dostępu do usług prawnych zmiany te mogą okazać się korzystne dla samego wymiaru sprawiedliwości, ale nie dla przedsiębiorców - mówi Michałowicz.
Wszystkie dowody w pozwie
Projekt ogranicza w czasie możliwość powoływania się na dodatkowe dowody, a mianowicie do dwóch tygodni od czasu, gdy powołanie ich stało się możliwe lub gdy zaistniała potrzeba powołania się na nie. Prekluzja dowodowa będzie obowiązywała przedsiębiorców także w postępowaniu nakazowym, uproszczonym i upominawczym.
Nowela przesądziła także, że przepisy o postępowaniu gospodarczym z całym swoim rygoryzmem będą stosowane, jeśli strona zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej. Dzięki temu w wielu sprawach będzie można uniknąć przesuwania spraw do sądów cywilnych.
Kary za niezasadne odroczenia
Większe zdyscyplinowanie czeka również strony i pełnomocników, których sąd będzie mógł ukarać grzywną za celowe przeciąganie procesu - jeśli będą oni powoływać się w złej wierze na nieprawdziwe okoliczności, które spowodują odroczenie rozprawy. Podobnie, jeśli przedsiębiorca lub jego pełnomocnik nie udowodni powoływanych wcześniej okoliczności (np. nieobecności na rozprawie z powodu wypadku komunikacyjnego).
Wyroki bez rozprawy
Sąd będzie miał więcej możliwości rozstrzygania sprawy na posiedzeniu niejawnym - nie tylko wówczas gdy strona uznała powództwo, ale także wtedy gdy po złożeniu przez strony pism i dokumentów uzna, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Skorzystają na tym przede wszystkim ci przedsiębiorcy, pomiędzy którymi nie ma sporu co do wzajemnych roszczeń, ale istnieje brak zgody, np. co do interpretacji prawnej przepisu. Sąd nie ma tu jednak całkowicie wolnej ręki, gdyż każda ze stron może zażądać rozstrzygnięcia sprawy na rozprawie (ale tylko w pierwszym piśmie procesowym).
Wyrok sądu I instancji (w sprawach o roszczenie pieniężne) będzie stanowił z chwilą wydania tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności. Do zabezpieczenia wystarczy złożenie do depozytu sądowego przez dłużnika kwoty zasądzonej wyrokiem wraz z wymagalnymi odsetkami.
Szybkości postępowania służyć ma także wyłączenie możliwości złożenia powództwa wzajemnego. Ograniczona zostanie także możliwość podnoszenia zarzutu potrącenia. Sąd potrąci tylko wierzytelności udowodnione dokumentami.
Nowością jest również projektowane skrócenie możliwości zawieszenia sprawy z roku do 6 miesięcy (dokonywane m.in. na skutek braku aktualnego adresu strony).