Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

Służebność drogi - jak ją ustanowić?

0
Podziel się:

Zagwarantowanie dostępu do drogi publicznej może nastąpić na podstawie umowy lub oświadczenia właściciela drugiej nieruchomości.

Służebność drogi - jak ją ustanowić?

Istotnym z punktu widzenia zagospodarowania nieruchomości jest jej odpowiedni dostęp do drogi publicznej, czy też jego zagwarantowanie, jeżeli nieruchomość (np. projektowana działka budowlana) dostępu takiego nie posiada w ogóle.

W pierwszej kolejności zagwarantowanie dostępu do drogi publicznej może nastąpić na podstawie umowy lub oświadczenia właściciela nieruchomości obciążonej - obie czynności w formie aktu notarialnego - o ustanowieniu służebności gruntowej.

W takim wypadku kwestia ta może zostać uregulowana dowolnie przez strony umowy zarówno, co do zakresu służebności, częstotliwości korzystania, wynagrodzenia jak i innych kwestii.

Można w szczególności sporządzić stosowny załączniku graficzny, na którym wyraźnie zostanie zaznaczone miejsce dostępu do drogi publicznej przez sąsiednią nieruchomość obciążoną jak i zakres takiego dostępu.

Umowa taka, czy też oświadczenie o ustanowieniu służebności, powinny ponadto zawierać wniosek o ujawnienie służebności w księgach wieczystych prowadzonych dla obu nieruchomości, tj. nieruchomości władnącej jak i nieruchomości obciążonej.

| Wartym zaznaczenia jest, iż istnieje możliwość ustanowienia służebności drogi jako służebności gruntowej na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości sąsiedniej lub też jako służebności osobistej na rzecz określonej osoby fizycznej (nie ma możliwości ustanowienia takiej służebności na rzecz osoby prawnej), która to służebność wygaśnie najpóźniej z jej śmiercią, a ponadto nie może zostać przeniesiona na rzecz innej osoby. |
| --- |

Natomiast w razie braku możliwości dokonania uzgodnień, ustanowienie służebności drogi koniecznej może nastąpić w trybie sądowym na mocy postanowienia, o ile zachodzą wymagane prawem przesłanki.

Podstawą prawną roszczenia o ustanowienie służebności drogi koniecznej jest art. 145. § 1 kodeksu cywilnego (dalej: kc), zgodnie z którym, jeżeli nieruchomość, także nieruchomość budynkowa, nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej. Chodzi tu o dwie sytuacje: gdy nieruchomość nie ma bezpośredniego dostępu do drogi publicznej oraz gdy nieruchomość wprawdzie ma bezpośredni dostęp do drogi publicznej, ale jest on nieodpowiedni.

Dostęp do drogi publicznej jest nieodpowiedni, jeżeli jest _ nieodpowiedni z punktu widzenia zgodnego z przeznaczeniem korzystania z tej nieruchomości. Chodzi więc o to, by połączenie z drogą publiczną zapewniało wszelką niezbędną - ze społeczno-gospodarczego punktu widzenia - łączność z tą drogą, umożliwiając normalne, gospodarcze korzystanie z nieruchomości. _ (tak: postan. SN, 19.03.2002 r., IV CKN 895/00). Nieodpowiednim dostępem jest uznawany również taki dostęp, który zagraża bezpieczeństwu w ruchu drogowym (tak: postan. SN 07.07.1999, II CKN 786/98). Oczywiście zawsze obowiązuje zasada, że przeprowadzenie drogi koniecznej następuje z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości bez dostępu do drogi przy najmniejszym obciążeniu nieruchomości sąsiednich. W każdym przypadku kwestia _ odpowiedniego _ dostępu do drogi będzie rozważana przez sąd rozpoznający sprawę.

ZOBACZ TAKŻE:

Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między zainteresowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile to jest możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej.

| Wartym ponadto zwrócenia uwagi jest, iż w rozumieniu art. 145 kc dostęp do drogi publicznej to dostęp do drogi, z której na określonych zasadach może korzystać każdy, a więc do dróg krajowych, dróg wojewódzkich, dróg powiatowych lub dróg gminnych. |
| --- |

Sprawa o ustanowienie służebności drogi koniecznej jest rozpoznawana w trybie postępowania nieprocesowego. Wniosek o ustanowienie takiej służebności powinien zostać złożony do Sądu Rejonowego. Sąd ustanawia służebności za wynagrodzeniem będącym świadczeniem okresowym lub jednorazowym. Postanowienie o ustanowieniu drogi koniecznej nie jest tytułem egzekucyjnym podlegającym zaopatrzeniu w klauzulę wykonalności, chyba że w zakresie zasądzonego wynagrodzenia.

Dopiero więc w wypadku, gdy właściciel nieruchomości obciążonej będzie utrudniał wykonanie służebności zgodnie z postanowieniem Sądu (czy tez zawartą umową) właścicielowi nieruchomości władnącej przysługują roszczenia o przywrócenie stanu zgodnego z prawem, których może on dochodzić w odrębnym postępowaniu (art. 222 w zw. z art. 251 k.c., art. 344 § 1 w zw. z art. 352 § 2 k.c.). Wyrok wydany w powyższym postępowaniu może zostać zaopatrzony w klauzulę wykonalności i na jego podstawie właściciel nieruchomości władnącej może dochodzić wykonywania przyznanej mu służebności, o ile oczywiście konieczność taka zaistnieje.

| Służebność drogi koniecznej zarówno ta ustanowiona w wyniku uzgodnień stron jak i w wyniku postanowienia sądu powinna być wykonywana w taki sposób, żeby jak najmniej utrudniała korzystanie z nieruchomości obciążonej (art. 288 kc). W braku odmiennej umowy obowiązek utrzymywania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności gruntowej obciąża właściciela nieruchomości władnącej (art. 289 kc). |
| --- |

Nie sposób ponadto pominąć kwestii związanej z podziałem nieruchomości, a dokładnie wymogiem nałożonym przez art. 93 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r o gospodarce nieruchomościami (dalej: u.g.n.), zgodnie z którym podział nieruchomości gruntowej jest dopuszczalny, jeżeli projektowane do wydzielenia działki gruntu nie mają dostępu do drogi publicznej.

Dostępem do drogi publicznej w rozumieniu u.g.n. jest również wydzielenie drogi wewnętrznej wraz z ustanowieniem na tej drodze odpowiednich służebności dla wydzielonych działek gruntu, albo ustanowienie dla tych działek innych służebności drogowych, jeżeli nie ma możliwości wydzielenia drogi wewnętrznej z nieruchomości objętej podziałem (art. 93 ust. 3 u.g.n.).

Zaprojektowany podział geodezyjny jest zatwierdzany pod warunkiem, że na etapie podziału prawnego zostanie ustanowiona zaprojektowana już służebność. Jeżeli zapewnienie dostępu do drogi publicznej ma polegać na ustanowieniu służebności, podziału nieruchomości dokonuje się pod warunkiem, że przy zbywaniu działek wydzielonych w wyniku podziału zostaną one ustanowione (art. 99 u.g.n.).

Autorka jest aplikantką radcowską z kancelarii adwokatów i radców prawnych Miller Canfield W.Babicki A.Chełchowski i Wspolnicy Sp.k.

poradniki i raporty
prawo
wiadmości
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
KOMENTARZE
(0)