Sędzia śledczy będzie sprawować nadzór nad policją i prokuraturą w dochodzeniach. Być może już od tego roku.
Szykuje się poważna zmiana w kodeksie postępowania karnego. Jest już bowiem gotowy pierwszy projekt przepisów, które zakładają przywrócenie instytucji sędziego śledczego.
Propozycję nowych przepisów opracował na prośbę Platformy Obywatelskiej zespół prawników. Jak mówi przewodniczący tego zespołu, profesor prawa karnego na UW Piotr Kruszyński sędzia śledczy byłby instytucją niezależną od działań zarówno prokuratury jak i sądu, do którego trafia akt oskarżenia.
Taki model sędziego śledczego, ale też w połączeniu z innymi przepisami mającymi zapewnić kontrolę nad policyjnymi i prokuratorskimi dochodzeniami stosowany jest w USA. Tego typu rozwiązania chwali prezes Naczelnej Rady Adwokackiej Joanna Agacka-Indecka.
Ekspert prawa karnego profesor Andrzej Murzynowski pochwala projekt zmian, ale podkreśla, że sędzia śledczy nie może angażować się bezpośrednio w śledztwo, bo wówczas byłby to model inkwizycyjny. Profesor Murzynowski uważa, że sędzia śledczy powinien mieć realną kontrolę nad prawidłowym przebiegiem prokuratorskiego dochodzenia.
Z kolei prezes Trybunału Konstytucyjnego profesor Jerzy Stępień przypomina, że instytucja sędziego śledczego funkcjonowała już w polskiej procedurze od marca 1928 roku do kwietnia 1949.
Zwolennicy przywrócenia sędziego śledczego tłumaczą, że potrzeba takiej zmiany wzięła się między innymi na skutek - jak twierdzą - coraz częstszych przykładów upolitycznienia, albo co najmniej wywierania presji i różnych nacisków na organa ścigania - twierdzi profesor Piotr Kruszyński.
Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej podkreśla jednak: same zmiany na papierze nie zagwarantują samych plusów. Sędziami śledczymi powinny zostać osoby, które mają ogromne doświadczenie, a więc nie mogą to być osoby młode - mówi adwokat Joanna Agacka-Indecka.
Projekt ustawy przywracający instytucję sędziego śledczego ma być gotowy do 15 lipca.