Ochrona prywatności. Unia zapowiada koniec prac nad kontrowersyjną dyrektywą

Parlament Europejski zapowiedział w środę, że będzie dążyć do zamknięcia do końca 2015 r. prac nad dyrektywą ws. wymiany danych pasażerów. Warunkiem jest jednak przyspieszenie przez państwa UE prac nad przepisami o ochronie prywatności.

W przyjętej w środę w Strasburgu rezolucji eurodeputowani uznali, że należy równolegle prowadzić prace nad dyrektywą w sprawie systemu przekazywania władzom danych pasażerów przybywających do UE lub ją opuszczających transportem lotniczym lub morskim (PNR - Passenger Name Record) oraz nad pakietem przepisów dotyczących ochrony danych osobowych. Zdaniem PE zapewni to spójność unijnego prawa w kwestiach dotykających ochrony prywatności.

Sprawozdawca europarlamentu w sprawie dyrektywy o PNR, brytyjski konserwatysta Timothy Kirkhope zapowiedział w środę, że jeszcze w lutym przedstawi zrewidowany projekt raportu dotyczący proponowanych przepisów. Podkreślił, że unijny system PNR pozwoli zamknąć luki w zwalczaniu terroryzmu, z czym nie poradzą sobie systemy narodowe.

Kompromisową rezolucję poparli chadecy, socjaldemokraci, liberałowie oraz Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy, przeciwko głosowali natomiast Zieloni. Zdaniem tych ostatnich rezolucja daje rządom wolną rękę w ograniczaniu wolności osobistych.

Stanowisko PE to odpowiedź na apele rządów państw UE. Po styczniowych zamachach w Paryżu nasiliły one wezwania do odblokowania prac nad przepisami o PNR, argumentując, że znacznie pomoże to w tropieniu podejrzanych o terroryzm.

W rezolucji europosłowie opowiedzieli się także za programami wymierzonymi w radykalizm, wzmocnieniem kontroli na zewnętrznych granicach strefy Schengen oraz lepszą wymianą informacji między państwami, ale bez naruszania praw obywatelskich. Głosowanie odbyło się dzień przed nieformalnym szczytem przywódców unijnych, na którym zwalczanie terroryzmu ma być jednym z tematów obrad.

Częścią rezolucji jest też apel do krajów członkowskich o wzmocnienie kontroli na zewnętrznych granicach UE, co ma pomóc w zapobieganiu napływowi osób podejrzanych o terroryzm. W dokumencie sprzeciwiono się pomysłom zawieszenia systemu Schengen przy jednoczesnej zachęcie do udoskonalenia istniejącego już prawa, lepszego wykorzystania systemu informacyjnego Schengen (SIS) i zaawansowanego systemu informacji o pasażerach (tzw. API).

Eurodeputowani wezwali też do poprawy wymiany informacji między organami ścigania i agencjami UE oraz do walki z radykalizmem, m.in. przez projekty edukacyjne.

Projekt dyrektywy ws. PNR został wiosną 2013 r. odrzucony niewielką liczbą głosów w komisji PE ds. swobód obywatelskich. Europosłowie - głównie lewica, Zieloni i liberałowie - uznali, że dyrektywa może prowadzić do naruszania podstawowych praw obywateli UE, zwłaszcza prawa do prywatności. Krytyczne stanowisko wobec przedstawionego w 2011 r. projektu zajęli też Europejski Inspektor Ochrony Danych i rzecznicy ochrony prywatności z krajów UE. Apele do PE o odblokowanie prac nad dyrektywą pojawiały się już przed styczniowymi atakami terrorystycznymi we Francji, a nasiliły się po tych wydarzeniach. Zdaniem rządów państw UE przepisy te ułatwią walkę z terroryzmem.

Prace nad nowymi unijnymi przepisami ws. ochrony prywatności trwają od wiosny 2012 r. Wówczas KE przedstawiła pakiet składający się z ogólnego rozporządzenia oraz dyrektywy dotyczącej przetwarzania informacji przez policję i wymiar sprawiedliwości. Wiosną 2014 r. PE przyjął stanowisko ws. obu projektów, wciąż jednak nie wypracowały go kraje członkowskie.