NIK pozytywnie ocenia resort sprawiedliwości i służbę więzienną za realizację programu pozyskania nowych miejsc dla więźniów i wprowadzanie innych niż izolacyjne form wykonania kary.
Celem kontroli była ocena prawidłowości oraz sprawności realizacji przez ministra sprawiedliwości i Dyrektora Generalnego Służby Więziennej programu pozyskania 17 tysięcy miejsc w jednostkach organizacyjnych więziennictwa, w latach 2006-2009.
NIK badała, czy resort podjął działania, by wprowadzić wskazane w Programie: kary w systemie dozoru elektronicznego poza zakładem karnym, kary weekendowe, kary aresztu wykonywane na koszt skazanego, a także czy uzyskano założone rezultaty, co do liczby skazanych odbywających karę pozbawienia wolności w formach innych niż osadzenie.
We wnioskach końcowych NIK zwraca się do resortu sprawiedliwości o dalsze pozyskiwanie od Ministerstwa Obrony Narodowej zbędnych obiektów oraz przeprowadzenie gruntownej analizy możliwości i warunków wykorzystania formy partnerstwa publiczno-prywatnego przy realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych, co mogłoby przynieść dodatkowe efekty w pozyskaniu nowych miejsc dla osadzonych.
[
Więcej więźniów z "elektroniczną bransoletą" ]( http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/wiecej;wiezniow;z;elektroniczna;bransoleta,15,0,626191.html )
Podstawę do wystawionej resortowi i Służbie Więziennej pozytywnej oceny stanowi - jak czytamy w raporcie z kontroli - _ pełna realizacja zaplanowanych prac legislacyjnych związanych z opracowaniem projektów aktów prawnych (...) oraz wdrożenie wykonywania przez skazanych kar w Systemie Dozoru Elektronicznego (SDE) _.
Izba zauważyła też, że w wyniku realizacji Programu poprawiły się warunki odbywania kary przez osadzonych, bo dochowywana jest minimalna norma powierzchni mieszkalnej w celach, jak i odpowiednia obsada funkcjonariuszy w relacji do liczby osadzonych - z czym wcześniej bywały problemy.
Według stanu na koniec 2009 Ăďż˝r., w jednostkach penitencjarnych więziennictwa było 83 tys. Ăďż˝625 osadzonych - to nieznacznie mniej (o 493 miejsca) niż faktyczna pojemność tych jednostek uwzględniająca normy minimalnej powierzchni 3 mkw. w celi mieszkalnej na jednego skazanego. Wskaźnik zagęszczenia - wg stanu na koniec 2009 Ăďż˝r. - wyniósł zatem 0,99, podczas gdy na początku 2006Äďż˝Ăďż˝r. kształtował się na poziomie 1,18 - podkreśla NIK.
W wyniku realizacji Programu na planowane 17 tys. 086 miejsc dla osadzonych (za kwotę prawie 1,1 mln) pozyskano 12 tys. 069 miejsc (70,6 proc. założonych rezultatów). Kosztowało to prawie 0,68 mln zł (czyli 62,3 proc. kwoty określonej w Programie).
Przyczyna niepełnego wykonania planu to - według NIK - brak pełnego zabezpieczenia w latach 2007-2009 środków finansowych zgłaszanych przez Centralny Zarząd Służby Więziennej na etapie opracowywania projektu budżetu państwa. Mimo to w latach 2006-2008 pozyskano o 464 miejsc więcej niż założono w Programie - podkreślają kontrolerzy. Ustalono, że zahamowanie realizacji programu nastąpiło w 2009 r., kiedy to finansowanie było szczególnie niskie i Ăďż˝wyniosło zaledwie 30,4 proc. środków założonych w Programie.
Według NIK, stwierdzone nieprawidłowości w realizacji programu polegały na niezachowaniu planowanych terminów zakończenia inwestycji oraz niekiedy zbyt późnym zagospodarowaniu zakończonych i odebranych obiektów.
Kontrola ustaliła, że na 74 zakończone inwestycje terminowo zrealizowano 41 (55,4 proc.), z przekroczeniem terminu do jednego miesiąca - 12 inwestycji (16,2 proc.). Odnośnie 11 spośród (14,9 proc.) NIK stwierdziła znaczące (100 dni i więcej, a w skrajnym przypadku - 669 dni) opóźnienia terminu odbioru inwestycji. Według wyjaśnień Służby Więziennej, na termin miały wpływ przedłużające się procedury przetargowe spowodowane odwołaniami i protestami oferentów, opóźnienia w Ăďż˝wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy i pozwoleń na budowę, jak również pojedyncze przypadki upadłości wykonawców. Ogólnie jednak, ocena NIK była pozytywna.
Także za wdrażanie innych niż osadzenie form odbywania kary pozbawienia wolności, resort sprawiedliwości otrzymał od NIK dobrą notę - szczególnie za opracowanie projektu ustawy umożliwiającej wykonywanie przez skazanych kar w SDE, za wydanie do niej aktów wykonawczych oraz wyłonienie i zawarcie umowy z instytucją dozorującą eksploatację SDE, w którym docelowo będzie mogło wykonywać karę jednocześnie 7,5 tysiąca osób.
[
Posłowie za "ludzkim" traktowaniem więźniów ]( http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/poslowie;za;ludzkim;traktowaniem;wiezniow,7,0,607495.html )
Zgodnie z umową w 2009 r. zrealizowano I etap budowy SDE, który umożliwia objęcie dozorem elektronicznym 500 osób. Wykorzystanie możliwości SDE na koniec 2009 r. było niewielkie, bo karę odbywało zaledwie 32 osoby, co oznacza, że wskaźnik wykorzystania SDE wynosił 6,4 proc. NIK podała, że MS ustaliło przyczyny niskiego wykorzystania SDE oraz podjęło stosowne działania dla poprawy tego wskaźnika, co też oceniono pozytywnie. Obecnie, po uchwalonej niedawno nowelizacji, możliwość odbywania kary w SDE ma już kilka tysięcy skazanych.
Jak podkreśla NIK, w MS przygotowano też projekty aktów prawnych dających możliwość wprowadzenia innych, niż SDE, nieizolacyjnych form odbywania kary pozbawienia wolności oraz szerszego stosowania i usprawnienia kary ograniczenia wolności. Chodzi m.in. o przygotowany jeszcze za rządów PiS projekt ustawy o wykonywaniu kary pozbawienia wolności w systemie tygodniowym, (tzw. kary weekendowe) co także ma zmniejszyć liczbę osób oczekujących na Ăďż˝osadzenie.
Projekt tej ustawy został skierowany do Sejmu, ale prace zostały przerwane, bo Sejm V kadencji zdecydował o samorozwiązaniu, a Sejm VI kadencji nie podjął tematu.
Udało się natomiast uchwalić nowelizację Kodeksu karnego wykonawczego, która pozwala częściej orzekać kary ograniczenia wolności, m.in. poprzez wykonywanie przez skazanych nieodpłatnej pracy na cele społeczne lub pracy społecznie użytecznej.
W trakcie realizacji Programu odstąpiono od wykonania 30 zadań inwestycyjnych na 7025 miejsc dla osadzonych, a w ich miejsce wprowadzono 47 nowych zadań o planowanej liczbie 7892 miejsc.
Według wyjaśnień Zastępcy Dyrektora Generalnego Służby Więziennej dokonane zmiany były wynikiem przeprowadzonych analiz kosztów, które wskazywały na wyższą efektywność nowych zadań, jak również wynikały z potrzeby zapewnienia miejsc dla osadzonych proporcjonalnie do zmieniającej się liczby skazanych na obszarze działania poszczególnych okręgowych inspektoratów Służby Więziennej.
Zdaniem NIK, sytuacja wymaga kontynuowania przez CZSW, wspólnie z Ministerstwem Sprawiedliwości, działań dla zapewnienia możliwości bezzwłocznego odbywania kary przez skazanego, co jest podstawowym warunkiem skuteczności kary. W działaniach tych należy uwzględnić zarówno rzeczywiste potrzeby pozyskiwania nowych miejsc dla osadzonych jak i perspektywy wymierzania i odbywania kar w warunkach nieizolacyjnych oraz kar ograniczenia wolności.
Przy ocenie potrzeb inwestycyjnych więziennictwa należy uwzględnić fakt, że w budowie (wg stanu na koniec 2009 r.) pozostają 23 obiekty, w ramach których ma być pozyskanych 6324 nowych miejsc dla osadzonych.
ZOBACZ TAKŻE:
