Kiedy sąd zakaże zbliżania się do pewnych osób?

Możliwość orzeczenia środka karnego w postaci zakazu kontaktowania się z określonymi osobami czy też przebywania w określonych miejscach lub w ich pobliżu (np. szkoły), pojawiła się wraz z wprowadzeniem do Kodeksu karnego w roku 2005 przepisu art. 41a.

Stosownie do treści wskazanego przepisu, sąd może orzec taki zakaz w razie skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego, w razie skazania za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy (w tym przemocy przeciwko osobie najbliższej – co ma znaczenie szczególne w przypadkach przemocy domowej).

Zakaz może być połączony z obowiązkiem okresowego zgłaszania się osoby nim objętej do policji lub innego wyznaczonego organu. Obowiązkowe jest orzeczenie zakazu w razie skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, a w warunkach recydywy – zakaz może zostać orzeczony na zawsze.

Pomijając w tym miejscu pojawiające się wątpliwości interpretacyjne, szeroko komentowane w doktrynie, a dotyczące np. sposobu interpretowania słów _ zakaz kontaktowania się z określonymi osobami _ (wątpliwość dotyczy tego, czy Sąd musi wskazać konkretne osoby, czy też może dokonać definicji określonego kręgu osób – np. dzieci do 10 roku życia), istotnym problemem była faktyczna możliwość weryfikacji, czy skazany w istocie nie przebywa w miejscach dla niego niedozwolonych, lub w pobliżu osób chronionych zakazem.

W obecnej chwili istnieje duża szansa na poprawę sytuacji, przy wykorzystaniu systemu elektronicznego dozoru. Zauważyć należy, iż zgodnie z treścią art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 7.09. 2007 r. o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego (weszła w życie dnia 1.09.2009r.), nadzorem elektronicznym objęte będą także osoby, wobec których orzeczono zakaz zbliżania się do określonych miejsc lub kontaktowania się z określonymi osobami. Należy zatem uznać, iż z chwilą upowszechnienia się tej formy kontroli nad skazanymi, pojawi się także realna możliwość weryfikacji przestrzegania nałożonych na takie osoby zakazów.

Autor jest radcą prawnym w Kancelarii Mamiński&Wspólnicy Sp. k.