Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

Jakie wymogi musi spełniać reklama leku

0
Podziel się:

Wśród najczęściej stwierdzanych przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego naruszeń jest reklama produktów leczniczych wprowadzająca w błąd.

Jakie wymogi musi spełniać reklama leku

Jednym z najczęściej stwierdzanych przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego naruszeń przepisów regulujących kwestie reklamy produktów leczniczych jest tzw. reklama wprowadzająca w błąd.

Reklama produktów leczniczych jest bardzo ściśle i restrykcyjnie uregulowana przez przepisy prawa krajowego - przede wszystkim przez ustawę Prawo farmaceutyczne (Dz.U.2008 r. Nr 45 poz. 271 z późn. zm. oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z 21 listopada 2008 r. w sprawie reklamy produktów leczniczych Dz. U. Nr 210 poz. 1327) oraz w prawie wspólnotowym (m.in. dyrektywa 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 6 listopada 2001 r. oraz dyrektywa 2004/24/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r.). Przepisy te stworzyły bardzo wąskie ramy w jakich mogą poruszać się podmioty prowadzące reklamę produktów leczniczych.

Jak wskazuje doktryna, _ Wprowadzenie w błąd polega na wywołaniu u nabywcy niezgodnego z rzeczywistym stanem rzeczy przeświadczenia i wyobrażenia o towarze lub usłudze _ (K. Grzybczyk w _ Prawo farmaceutyczne _ komentarz pod red. Leszka Ogiegły, Wyd. C.H. Beck 2010).

Przy ocenie tego czy reklama może wprowadzać w błąd kluczowe jest to w jaki sposób dany przekaz odbiera tzw. przeciętny konsument. W odniesieniu do reklamy leków, każda reklama wprowadzająca w błąd jest zakazana i to nawet jeśli ów błąd nie ma wpływu na ewentualne podjęcie przez adresata decyzji o zakupie produktu leczniczego.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/32/t89632.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/szpitale;placa;coraz;wiecej;za;bledy;lekarskie,150,0,643222.html) Szpitale płacą coraz więcej za błędy lekarskie
Kluczowe jest tutaj określenie kim jest tzw. przeciętny konsument. W polskim prawie został on zdefiniowany w art. 2 pkt 8 Ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171, poz. 1206). Zgodnie z tym przepisem przeciętny konsument to osoba dostatecznie dobrze poinformowana, uważna i ostrożna przy czym oceny dokonuje się z uwzględnieniem czynników _ społecznych, kulturowych, językowych i przynależności danego konsumenta do szczególnej grupy konsumentów, przez którą rozumie się dającą się jednoznacznie zidentyfikować grupę konsumentów, szczególnie podatną na oddziaływanie praktyki rynkowej lub na produkt, którego praktyka rynkowa dotyczy, ze względu na szczególne cechy, takie jak wiek, niepełnosprawność fizyczna lub umysłowa. _

W tym miejscu należy podkreślić, że zgodnie z wytycznymi zawartymi w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w odniesieniu do konsumentów leków, należy również brać pod uwagę takich konsumentów, którzy mają ograniczoną zdolność racjonalnego postrzegania i krytycznej oceny z uwagi na swoją chorobę, podobnie jak osoby starsze. (Wyrok Sądu Najwyższego z 2 października 2007 sygn. akt II CSK 289/07).

Ukształtowany w taki sposób model konsumenckiego wzorca daje bardzo niewielkie pole manewru autorom reklam.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/129/t32897.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/podstawy;odpowiedzialnosci;za;blad;lekarski,247,0,388087.html) Podstawy odpowiedzialności za błąd lekarski
Trzeba jednak zaznaczyć, że z uwagi na fakt, iż przepisy prawa w odmienny sposób regulują reklamę skierowaną do konsumentów leków i reklamę skierowaną wyłącznie do profesjonalistów, to model przeciętnego konsumenta opisany wyżej, może mieć zastosowanie w zasadzie wyłącznie w odniesieniu reklamy do publicznej wiadomości. Nie zmienia to oczywiście faktu, iż każda forma reklamy, również ta kierowana wyłącznie do profesjonalistów musi odpowiadać kryteriom określonym zarówno w przepisach Prawa farmaceutycznego, rozporządzenia w sprawie reklamy produktów leczniczych oraz ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Analizując przypadki reklam wprowadzających w błąd (pomijając oczywiste przypadki reklam zawierających nieprawdziwe informacje), należałoby wskazać na najczęstsze przypadki z jakimi możemy mieć do czynienia. Są to:

  • reklama niepełna, zawierająca niekompletne informacje, które mogą być istotne z punktu widzenia odbiorcy;
    • reklama naśladowcza, polegająca na prowadzeniu reklamy bardzo podobnej do reklamy innego produktu leczniczego, która sprawia, że odbiorca może pomylić reklamowany produkty naśladowcy z innym produktem leczniczym (co do zasady o większej renomie i rozpoznawalności na rynku);
    • reklama zawierająca informacje o właściwościach leku, które nie znajdują się w charakterystyce produktu leczniczego (Tak w wyroku WSA w Warszawie z dnia 29 listopada 2004 r. sygn. I SA 1755/2003);
    • reklama posługująca się określeniami wieloznacznymi, gdzie odbiorca może odnieść mylne wrażenie co do reklamowanego leku, mimo że informacje zawarte w reklamie są obiektywnie prawdziwe. Istotny jest tutaj kontekst w jakim te informacje są przekazywane oraz to w jaki sposób odbierają je przeciętni adresaci reklamy, przy czym ciężar udowodnienia prawdziwości danej okoliczności spoczywa na reklamującym;
    • reklamy zawierające określenia superlatywne (najbezpieczniejszy, jedyny taki na rynku itp.), które w odniesieniu do reklamy innych produktów są powszechnie akceptowane, w przypadku reklamy produktów leczniczych wielokrotnie były uznawane w orzecznictwie Głównego Inspektora Farmaceutycznego za wprowadzające w błąd.

W zasadzie opisane powyżej naruszenia mogą być rozpatrywane również jako czyny nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. Nr 153 poz. 1503 z późn. zm.) z wszystkimi tego niebezpiecznymi konsekwencjami przewidzianymi w ustawie.

Jakie zatem wymogi musi spełniać reklama produktu leczniczego aby nie spotkać się z zarzutem wprowadzania odbiorcy w błąd?

Wytyczne w tym zakresie daje art. 53 Prawa farmaceutycznego. Zgodnie z tym przepisem reklama produktu leczniczego powinna prezentować produkt leczniczy obiektywnie i informować o jego racjonalnym stosowaniu zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego.

Mamy tutaj do czynienia z pewną sprzecznością, gdyż obiektywizm nijak ma się do przekazów reklamowych, które ze swej istoty mają subiektywny charakter i służą temu aby przedstawić reklamowany produkt w taki sposób, aby zwiększyć jego sprzedaż. Gdyby każda reklama miała być idealnie obiektywna, to stałaby się informacją o leku a nie reklamą. Dlatego też, kryterium obiektywizmu jakie ustawia wyżej wspomniany przepis należy odnosić do tego czy zamieszczone w reklamie informacje są obiektywnie prawdziwe i nie wprowadzają w błąd. Odmienna interpretacja oznaczałaby _ de facto _ zakaz reklamy produktów leczniczych jako takich.

Przepisy zastrzegają, także że reklama produktu leczniczego nie może polegać na oferowaniu lub obiecywaniu jakichkolwiek korzyści w sposób pośredni lub bezpośredni w zamian za nabycie produktu leczniczego lub dostarczanie dowodów, że doszło do jego nabycia.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/118/t98166.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/kontrola;zasadnosci;zwolnienia;lekarskiego;pracownika,240,0,786416.html) Kontrola zasadności zwolnienia lekarskiego pracownika
Również w tym przypadku nie można polegać na literalnej wykładni przepisu. Jak słusznie wskazuje doktryna (_ Prawo farmaceutyczne _ - komentarz pod red. M. Kondrata, Wyd. Wolters Kluwer Polska), należy tutaj przyjąć że adresatem wyżej wymienionego postanowienia powinni być przede wszystkim farmaceuci prowadzący sprzedaż detaliczną produktów leczniczych. Przepis ten zakazuje jakichkolwiek form stymulowania nadmiernej konsumpcji i produkcji leków (np. poprzez wręczanie upominków w zamian za nabycie konkretnego produktu leczniczego, czy też np. dopłat do leków refundowanych).

Ostatnim wymogiem określonym w art. 53 Prawa farmaceutycznego jest zakaz kierowana reklamy do dzieci. Reklama nie może także zawierać żadnego elementu, który jest do nich kierowany. Nie oznacza to niestety zakazu wykorzystywania dzieci do reklamy produktów leczniczych. Ta, co do zasady, nie jest zakazana (o ile przekaz nie jest tak skonstruowany, że może być uznany za zaadresowany do dzieci).

Czytaj w Money.pl
[ ( http://static1.money.pl/i/h/44/t86060.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/senat;za;urzedowymi;cenami;lekow,109,0,819821.html) Senat za urzędowymi cenami leków Senatorowie wykreślili z ustawy refundacyjnej zapis o przekazywaniu przez firmy farmaceutyczne 3 proc. z zysku z refundacji.
[ ( http://static1.money.pl/i/h/237/t137965.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/ochrona;dobr;osobistych;lekarza,92,0,805468.html) Ochrona dóbr osobistych lekarza Sąd ocenia, czy dobro osobiste zostało rzeczywiście naruszone, biorąc pod uwagę nie tylko odczucia pokrzywdzonego, ale także reakcję w społeczeństwie.
[ ( http://static1.money.pl/i/h/216/t85720.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/1;2;mln;zl;odszkodowania;od;szpitala,84,0,820052.html) 1,2 mln zł odszkodowania od szpitala Posłowie ustalili górny pułap odszkodowania, jakiego będzie mógł się domagać pacjent poszkodowany przez szpital.

Autor jest adwokatem w kancelarii Siwek Gaczyński & Partners

porady
porady prawne
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
Źródło:
Siwek Gaczyński - Kancelaria Prawnicza
KOMENTARZE
(0)