Jeśli towar może mieć zarówno zastosowanie cywilne jak i wojskowe, to obrót nim z kontrahentami spoza Unii Europejskiej w określonych okolicznościach wymaga zezwolenia. Aby uniknąć możliwych konsekwencji administracyjnych i karnych braku koniecznego zezwolenia, należy zweryfikować cechy towaru z przepisami prawa europejskiego.
W pierwszej kolejności należy zweryfikować, czy dany towar znajduje się w określonym przepisami Unii Europejskiej wykazie wymagających zezwolenia tzw. towarów podwójnego zastosowania. Jeśli towar danego rodzaju jest w nim uwzględniony, konieczne jest uzyskanie odpowiedniego zezwolenia administracyjnego. Jeśli nie - można się podjąć obrotu bez dalszych zmartwień.
Analiza zezwoleń generalnych
Przepisy unijne, z jednej strony wprowadzają ograniczenia dla towarów podwójnego zastosowania wskazanych w wykazie, z drugiej tworzą możliwość obrotu niektórymi z nich na łagodniejszych warunkach. Generalne unijne zezwolenia zawierają dwa kryteria - kraju docelowego oraz przedmiotu obrotu.
Jeśli towar jest objęty takim zezwoleniem, to wystarczy zastosować się do jego kryteriów, wpisać do rejestru prowadzonego przez organ odpowiedzialny w Polsce za kontrolę obrotu towarami podwójnego zastosowania i powiadomić organ o skorzystaniu z generalnego unijnego zezwolenia na wywóz. W innym przypadku konieczne będą dalsze kroki.
Określenie ilości transakcji i kontrahentów
Jeśli dany towar jest objęty wykazem i nie jest przedmiotem zezwolenia generalnego, przedsiębiorca powinien zastanowić się w jakim zakresie i z iloma kontrahentami spoza UE chce współpracować. Przepisy przewidują dwa rodzaje zezwoleń: indywidualne oraz globalne zezwolenie na wywóz.
Pierwsze z nich jest udzielane jednemu przedsiębiorcy na wywóz jednego lub więcej towarów podwójnego zastosowania poza obszar UE przeznaczonych dla jednego, określonego kontrahenta. Obejmuje więc przypadki jednej transakcji, okazjonalnej w działalności przedsiębiorcy.
Globalne zezwolenie jest udzielane jednemu przedsiębiorcy dla określonego typu lub kategorii produktów podwójnego zastosowania do jednego lub więcej wskazanych we wniosku kontrahentów w co najmniej jednym państwie nienależącym do UE. Pozwolenie to służy przedsiębiorcom stale prowadzącym interesy z partnerami z państw trzecich. Od zezwolenia indywidualnego różni się nie tylko zakresem, ale również i dodatkowymi kryteriami oceny wniosku przez organ.
Konsekwencje braku zezwolenia
Przedsiębiorca powinien wystąpić o zezwolenie przed rozpoczęciem obrotu, który można spokojnie finalizować po uzyskaniu ostatecznej i pozytywnej decyzji w sprawie. Za wydanie zezwolenia indywidualnego lub globalnego organ nie pobiera opłaty. W sytuacji gdy eksport jest dokonywany bez takiego zezwolenia, a jest ono w danych okolicznościach wymagane, zarówno spółka jak i osoby zaangażowane w transakcje mogą ponieść poważne konsekwencje prawne, np. do polskiej spółki, która ogłosiła w portalu aukcyjnym ogłoszenie o sprzedaży tokarki zgłosił się nabywca z Białorusi. Przedstawiciel nabywcy uzgodnił warunki sprzedaży, dopilnował uregulowania płatności i załadunku tokarki do transportu. W trakcie kontroli celnej urzędnicy Izby Celnej zwrócili uwagę, że ze względu na parametry urządzenia powinno być przedstawione zezwolenie indywidualne na wywóz tokarki, która może być wykorzystana również dla celów produkcji wojskowej. Wobec jego braku celnicy zawiadomili prokuraturę oraz organ kontroli obrotu. Członkom zarządu
grozi do 10 lat pozbawienia wolności, zaś spółce kara pieniężna do 200 tys. zł.
Podsumowując, gdy zezwolenie na obrót towarami podwójnego zastosowania jest wymagane, a przedsiębiorca go nie posiada naraża się na poważne konsekwencje prawne. Ryzyko naruszenia przepisów można istotnie zminimalizować przez należytą analizę i przygotowanie obrotu z pomocą profesjonalnego doradcy.
| Czytaj więcej w Money.pl | |
|---|---|
| Cena nie musi być kryterium w przetargu Pozacenowe kryteria nie mogą ograniczać konkurencji i wprowadzać nieuzasadnionych preferencji dla określonych grup dostawców. | |
| Opłaty półkowe - przepisy są niejasne Zakazane jest wykorzystywanie silniejszej pozycji rynkowej dla wymuszenia zachowań kontrahentów powodujących ponoszenie przez nich strat. | |
| Oto klucz do sukcesu na rynkach zagranicznych Na świecie jest już ponad 250 milionów zarejestrowanych domen. Dla porównania - w języku angielskim jest tylko 200 tysięcy słów. Wymyślenie chwytliwej nazwy, którą będzie można opatentować, graniczy z cudem. |
Autor jest aplikantem adwokackim w Kancelarii J. Chałas i Wspólnicy