Do sądu trafił akt oskarżenia przeciwko trzem osobom w śledztwie prowadzonym przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego w związku z nielegalnym obrotem olejem napędowym. Straty Skarbu Państwa sięgają 60 mln złotych. Oskarżonym grozi nawet do 10 lat więzienia. Tymczasem wyliczenia Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego, wskazują na dalszy wzrost strefy wyłudzeń w obrocie olejem napędowym do poziomu nawet 25 proc., a co za tym idzie straty dla budżetu rzędu blisko 6 mld zł.
Zakończyło się śledztwo Delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Poznaniu prowadzone pod nadzorem Prokuratury Apelacyjnej w Szczecinie. Dotyczyło ono działalności zorganizowanej grupy przestępczej nielegalnie wprowadzającej do obrotu paliwa płynne i dopuszczającej się przestępstw skarbowych. Proceder trwał niecały rok - od października 2011 do lipca 2012r. - jednak doprowadził do wielomilionowych strat Skarbu Państwa z tytułu nieodprowadzonego podatku VAT.
Grupa przestępcza działała we Wrocławiu, w Toruniu i Poznaniu, a także na terenie Niemiec. Pochodzący z Litwy olej napędowy wprowadzany był na rynek polski przy wykorzystaniu systemu tzw. znikających podatników. Oskarżeni zakładali fikcyjne firmy oraz otwierali rachunki bankowe w oparciu o fałszywe dokumenty, a w transakcjach posługiwali się nierzetelnymi fakturami VAT. Zastosowany mechanizm pozwalał na sprzedawanie paliwa po cenie znacznie niższej od cen proponowanych przez stacje paliw.
Oskarżeni podejmowali również działania mające na celu utrudnienie lub wręcz uniemożliwienie wykrycia przestępczego procederu i pochodzących z niego korzyści majątkowych. Uzyskane przez siebie pieniądze wpłacane były na kolejne konta bankowe, aby zatrzeć ślady ich rzeczywistego pochodzenia.
Zebrany w postępowaniu materiał dowodowy pozwolił na skierowanie do sądu aktu oskarżenia obejmującego trzy osoby. Zarzuty wobec nich dotyczą udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, prania brudnych pieniędzy oraz popełniania przestępstw skarbowych. Przeprowadzone w śledztwie czynności pozwoliły na zabezpieczenie mienia o wartości ponad 5 mln złotych. Wobec oskarżonych zastosowano poręczenia majątkowe w kwocie od 60 do 80 tys. złotych. Oskarżonym grozi kara pozbawienia wolności do 10 lat.
Szara strefa to jedna czwarta rynku
Od kilka lat ma miejsce drastyczny wzrost wyłudzeń podatkowych w obrocie paliwami. Jak wynika z raportu „Strefa wyłudzeń na polskim rynku oleju napędowego", przygotowanego na zlecenie POPiHN przez firmę doradczą Ernst & Young we współpracy z Kancelarią Bezpieczeństwa Rapacki i Wspólnicy oraz Niemczyk i Wspólnicy, strefa wyłudzeń na rynku oleju napędowego w 2012 roku wyniosła przynajmniej 12,6 proc. szacowanego zużycia oleju napędowego w Polsce (czyli ponad 2 mln m3).
Głównym mechanizmem stosowanym przez przestępców jest wyłudzanie VAT z wykorzystaniem schematu znikającego podmiotu. Szacowane uszczuplenia dochodów państwa w zakresie podatku VAT, akcyzy oraz opłaty paliwowej z tytułu wyłudzeń na rynku oleju napędowego w 2012 wyniosły 3-4 miliardy zł. Na mniejszą skalę problem dotyczy łamania przepisów o podatku akcyzowym oraz paliw takich, jak benzyna czy LPG. Łączne straty budżetu z tytułu działalności przestępczości gospodarczej w obrocie paliwami w 2012 roku oszacowano na ponad 5 mld zł. Ofiarami strefy wyłudzeń są też uczciwe przedsiębiorstwa, które tracą rynek, gdyż nie są w stanie konkurować cenowo z podmiotami działającymi z naruszeniem prawa. Jako główne przyczyny, sprzyjające rozwojowi przestępczości gospodarczej w obrocie paliwami, zidentyfikowano nieszczelności w systemie prawa podatkowego i pozapodatkowego, brak kompleksowego systemu monitorowania nieprawidłowości na rynku produkcji i dystrybucji paliw ciekłych, słabą koordynację działań poszczególnych organów
i służb.
Najnowsze wyliczenia, poparte przez obserwacje firm członkowskich POPiHN, wskazują na dalszy wzrost strefy wyłudzeń w obrocie olejem napędowym w roku 2013 do poziomu 18,6-24,2 proc., a co za tym idzie straty dla budżetu rzędu 4,3-5,8 mld zł. Mimo podejmowanych przez administrację działań w I kwartale 2014 roku wyłudzenia w obrocie wzrosły do poziomu 23,2-27,1 proc. Według doniesień medialnych w nielegalny obrót paliwem na dużą skalę zaangażowały się zorganizowane grupy przestępcze.
Paliwa z polskich rafinerii wypierane są z rynku przez paliwo z „czarnej" strefy. W konsekwencji ma miejsce wzrost eksportu polskiego paliwa i tym samym coraz większe uszczuplenie wpływów budżetowych państwa z tytułu należnych podatków od towarów sprzedawanych w kraju. Mniejszy strumień paliw z rafinerii krajowych na rynek wewnętrzny oznacza również konieczność redukcji ilości firm zajmujących się obrotem paliwami w Polsce - w tym dezinwestycji niektórych koncernów międzynarodowych - i nieunikniony wzrost bezrobocia w sektorze producentów, hurtowników, transportu i dystrybucji paliw.