Fundusz Kościelny zostaje. Rząd nie dogadał się z Kościołem

Propozycja noty padła podczas posiedzenia zespołów konkordatowych: rządowego i kościelnego ws. likwidacji Funduszu Kościelnego i zastąpienia go odpisem podatkowym. Jak powiedział szef MAC, kluczowa jest kwestia przejścia z Funduszu Kościelnego na odpis podatkowy. - _ Zaproponowałem przygotowanie propozycji noty obustronnej, w której zawarte byłoby podsumowanie dotychczasowych ustaleń _ - podkreślił.

Poinformował, że w nocie miałaby się znaleźć _ wola wyrażana przez obie strony przejścia z Funduszu Kościelnego na odpis podatkowy wskazywany przez obywateli _.

Szef MAC powiedział, że zapis dotyczący mechanizmu odpisu będzie identyczny z tym, jaki funkcjonuje przy odpisach podatkowych przekazywanych dla organizacji pożytku publicznego. _ _

_ - Zaznaczylibyśmy, że osoby starsze - renciści i emeryci mogliby wskazywać ten odpis do realizacji ZUS, aby nie stwarzało to dodatkowych komplikacji administracyjnych _ - powiedział.

Dodał, że w nocie znalazłyby się także ustalenia, które zaproponował jeszcze w czerwcu, dot. czteroletniego mechanizmu gwarantującego wyrównanie kwoty środków z budżetu państwa, gdyby w okresie przejściowym środki zebrane z odpisu były mniejsze niż te, które dziś są przekazywane z Funduszu Kościelnego. Proponowany jest także zapis o dokonywaniu co dwa, trzy lata oceny funkcjonowania tego systemu.

W nocie znalazłaby się także wysokość odpisu. _ Z zaznaczeniem przez stronę kościelną, że w okresie kryzysu gospodarczego, w okresie obowiązywania procedury nadmiernego deficytu, wystąpiłyby po stronie Kościoła samoograniczenia do dzisiaj obowiązującej kwoty przekazywanej na Fundusz Kościelny _ - podkreślił szef MAC.

Boni poinformował, że podczas spotkania ustalono, że w ciągu kilku najbliższych dni projekt noty zostanie przekazany do wspólnych ustaleń. _ Przyjęliśmy, że po ustaleniu tej noty i moich konsultacjach rządowych, kolejne posiedzenie zespołów odbyłoby się w pierwszej dekadzie grudnia _ - powiedział.

Szef MAC podkreślił, że podczas spotkania podsumowano dotychczasowe prace związane ze zmianą finansowania ubezpieczeń zdrowotnych i społecznych osób duchownych i przejścia z dzisiejszego Funduszu Kościelnego na model, w którym te zadania finansowałby odpis podatkowy, wskazywany przez obywateli. _ _

_ - Dokonaliśmy przeglądu analiz finansowych związanych z funkcjonowaniem 1 proc. odpisu na organizacje pożytku publicznego. Te analizy wskazują, że z początkowo stosunkowo małego odpisu, z czasem te odpisy szybko i znacząco urosły _ - podkreślił.

Boni poinformował, że dyskutowano także na temat analizy społecznej związanej z tym, które grupy społeczne mogą wyrażać gotowość odpisu. _ Przekazano także informacje o obecnym stanie prac nad zbilansowaniem działalności Funduszu Kościelnego i spraw majątkowych Kościoła w ciągu całego okresu powojennego, z uwzględnieniem działalności Komisji Majątkowej. Raport w tej sprawie ma być gotowy na początku przyszłego roku. Oba Zespoły zajmą się nim jako pierwsze _ - dodał.

Episkopat upiera się przy swoimPrzewodniczący kościelnej komisji konkordatowej metropolita lubelski abp Stanisław Budzik powiedział po spotkaniu, że strony zgodziły się opracować dwustronną notę podsumowującą wyniki prac. Nota ma zawierać _ kierunek proponowanych zmian a przede wszystkim podkreślać konieczność zachowania trybu konkordatowego, czyli podpisania umowy pomiędzy rządem a episkopatem _.

_ Zespoły pracują także nad przygotowaniem bilansu dóbr zabranych Kościołowi w czasach komunistycznych i zwróconych w ramach działania Komisji Majątkowej. Praca nad obszernym dokumentem w tej sprawie przeciąga się, gdyż wymaga zbadania źródeł archiwalnych. Dotychczasowe opracowania i szacunki często odbiegają od danych źródłowych _ - podkreślił abp Budzik.

Metropolita lubelski powiedział, że prace zespołów komisji konkordatowych ds. finansowych _ zmierzają powoli do końca _. _ Wiele szczegółów zostało wyjaśnionych, pozostała natomiast otwartą kwestia wysokości odpisu podatkowego. Strona kościelna proponowała 1 procent, w analogii do organizacji pożytku publicznego, strona rządowa obstaje przy 0,3 procenta. Od osiągnięcia kompromisu w tej sprawie zależy, czy negocjacje zakończą się podpisaniem umowy, która zostanie skierowana do parlamentu, czy też pozostaniemy przy dotychczasowym kształcie Funduszu _ - ocenił abp Budzik.

Szef MAC Michał Boni zapowiedział w październiku, że będzie proponował porozumienie ramowe ws. Funduszu Kościelnego. _ Kwestie dotyczące wysokości odpisu być może umieścimy w szerokich ramach tego porozumienia, a o ostatecznym kształcie tego projektu będzie decydował parlament _ - mówił.

Dodał, że podsumowanie stanu prac odbędzie się 21 listopada podczas posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu. Zdaniem szefa MAC proponowane porozumienie ramowe w sprawie systemowej zmiany, jaką jest likwidacja Funduszu Kościelnego, wypełnia zobowiązania prawne i konstytucyjne wobec Kościołów i związków wyznaniowych. _ _

_ - Wysokość odpisu w różnych czasach może być zmienna, nie powinna być za każdym razem negocjowana, tylko ustalana w innym trybie _ - podkreślił Boni. Szef MAC spotkał się w październiku z nuncjuszem apostolskim w Polsce abp. Celestino Migliore i poinformował go o zamiarze podpisania porozumienia ramowego.

Rząd proponuje likwidację Funduszu Kościelnego i wprowadzenie w zamian możliwości odpisu 0,3 proc. podatku dochodowego na rzecz Kościołów i związków wyznaniowych. Według Episkopatu Polski odpis 0,3 proc. podatku jest za niski. Strona kościelna chce, by oscylował między 1 a 0,5-0,6 proc. podatku. Kościół uważa bowiem, że suma uzyskiwana z odpisu podatkowego nie osiągnie kwoty otrzymywanej dotychczas z Funduszu Kościelnego, a proces dochodzenia do tej kwoty trwać będzie kilka lat. Również inne Kościoły i związki wyznaniowe domagają się zwiększenia wysokości odpisu podatkowego. Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny sprzeciwia się zastąpieniu Funduszu Kościelnego odpisem podatkowym.

Boni zaproponował w czerwcu harmonogram okresu przejściowego po likwidacji Funduszu Kościelnego. Zakłada on, że państwo przez cztery lata będzie wyrównywało różnicę pomiędzy kwotą z odpisu podatkowego a wysokością obecnej dotacji (ok. 90-100 mln złotych).

Rozmowy zespołów konkordatowych: rządowego i kościelnego rozpoczęły się na początku kwietnia. Zespoły są zgodne w trzech sprawach. Jest porozumienie zakładające, że zostanie sporządzona umowa pomiędzy rządem a episkopatem, która będzie podstawą do rozwiązania kwestii finansowych i punktem wyjścia do przygotowania ustawy.

Zgodzono się też co do potrzeby transparentnego rozliczenia działalności Funduszu Kościelnego oraz w sprawie konieczności przedstawienia negatywnych skutków ustawy z 1950 roku o przejęciu przez państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego (który powstał jako rekompensata za bezprawne zagarnięcie przez państwo dóbr kościelnych na rzecz Skarbu Państwa).

Obecnie z Funduszu Kościelnego pokrywane są ubezpieczenia duchownych, którzy nie mają umów o pracę, m.in. misjonarzy i zakonników zakonów kontemplacyjnych. Fundusz finansuje działalność charytatywną, oświatowo-wychowawczą, remonty i konserwacje zabytków sakralnych oraz utrzymanie wydziałów teologicznych na wyższych uczelniach. Działa na rzecz wszystkich Kościołów i związków wyznaniowych. W planie budżetu na 2013 roku rząd zaplanował przekazanie na Fundusz Kościelny ponad 94,3 mln złotych.