Wypowiedzenie a związki zawodowe

Zawiadomienie o zamiarze wypowiedzenia umowy następuje wobec związku zawodowego, który reprezentuje danego pracownika. Przez reprezentowanie należy rozumieć zarówno członkostwo pracownika w danym związku, jak również sytuację, w której pracownik zwrócił się do związku zawodowego z prośbą o ochronę jego praw, a związek wyraził na to zgodę.

W przypadku wielości związków zawodowych w zakładzie pracy, pracodawca nie ma obowiązku konsultowania się z innymi związkami, niż ten którego członkiem jest pracownik. Pracodawca nie ma również obowiązku konsultowania się ze związkiem zawodowym, jeśli co prawda związek podjął się reprezentowania pracownika, ale dotyczyło to innej, konkretnej sprawy.

Jeśli pracownik nie jest członkiem związku zawodowego, ani nie jest objęty z jego strony ochroną, wówczas pracodawca nie ma obowiązku powiadamiania związku o zamierzonym wobec pracownika wypowiedzeniu.

[

]( http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/wypowiedzenie;umowy;o;prace;-;tylko;na;pismie,7,0,429575.html )Wypowiedzenie umowy o pracę - tylko na piśmie?
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażony został pogląd, ze w każdym przypadku zamierzonego wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracodawca powinien powiadomić pisemnie organizację związkową, zwracając się równocześnie o informację, czy dany pracownik korzysta z jej ochrony. Stanowisko to jest jednak dyskusyjne.

Pracodawca, *by wywiązać się z nałożonego na niego obowiązku, powinien *dysponować listą pracowników-członków związku zawodowego, a także tych, którzy członkami związku nie będąc, korzystają z jego ochrony.

Zgodnie z ustawą z dnia 23.05.1991 roku o związkach zawodowych, w tym celu powinien on zwrócić się do zakładowej organizacji związkowej o udzielenie takiej informacji.

Nieudzielenie tej informacji przez organizację związkową w ciągu 5 dni zwalnia pracodawcę od obowiązku współdziałania z nią w sprawach dotyczących pracowników, których ona reprezentuje.

Przepisy ustawy o związkach zawodowych nie precyzują jednak, czy obowiązek pracodawcy ma charakter jednorazowy, czy też powinien on aktualizować, a jeśli tak to jak często, posiadane informacje w tym zakresie. Zważywszy na fakt, że brak dysponowania aktualną listą członków związku zawodowego może skutkować niedopełnieniem obowiązków z art. 38 § 1 k.p. (a w konsekwencji naruszeniem przepisów prawa pracy przy wypowiadaniu umowy), zalecane jest, by pracodawca, zamierzający wypowiedzieć umowę o pracę, w razie jakichkolwiek wątpliwości (np. pracownik nowozatrudniony, długi okres czasu jaki upłynął od otrzymania poprzednich list pracowników reprezentowanych przez związki zawodowe) zwrócił się do działających w zakładzie pracy związków zawodowych z wnioskiem o przekazanie aktualnych list pracowników podlegających ich ochronie.

W przypadku, gdy u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, ale pracownik jest objęty ochroną organizacji o charakterze międzyzakładowym, wówczas pracodawca powinien przeprowadzić konsultacje z reprezentującą pracownika tą organizacją międzyzakładową.

Tajniki wypowiedzenia umowy o pracę

Kodeks pracy formułuje wymóg zawiadomienia zakładowej organizacji związkowej.

W praktyce orzeczniczej wskazuje się, że mogą tu wchodzić w grę następujące organy związku: zarząd zakładowej organizacji, prezydium zarządu, delegat związkowy, nadrzędna instancja związkowa. W razie ewentualnego sporu pracownika z pracodawcą w zakresie prawidłowości dokonanego wypowiedzenia umowy o pracę, sąd powinien skontrolować, czy stanowisko zakładowej organizacji związkowej pochodzi od organu uprawnionego. Poza kognicją sądu pracy pozostaje natomiast kwestia badania czy stanowisko związku zawodowego jest merytorycznie oraz formalnie prawidłowe.

Pracodawca powinien zawiadomić organizację związkową o zamierzonym wypowiedzeniu umowy o pracę na piśmie, wskazując przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie. Podana przyczyna powinna być taka sama, jak wskazana następnie w wypowiedzeniu umowy o pracę.

W sytuacji, gdy związki zawodowe zostaną poinformowane o konkretnej przyczynie uzasadniającej wypowiedzenie umowy, a następnie w wypowiedzeniu zostanie wskazana inna przyczyna, wówczas należy uznać, że tryb konsultacji przewidziany art. 38 kodeksu pracy nie został dochowany, a pracodawca wypowiedział umowę z naruszeniem przepisów prawa pracy.

Należy również wskazać, *że wypowiedzenie umowy o pracę powinno nastąpić w rozsądnym czasie po konsultacji ze związkami zawodowymi. *Przyjmuje się bowiem w nauce prawa pracy, że przyczyna może ulec dezaktualizacji. W takim przypadku wskazuje się na konieczność ponowienia konsultacji celem zadośćuczynienia wymogom k.p.

Udział zakładowej organizacji związkowej w procedurze konsultacji jest jej uprawnieniem a nie obowiązkiem, jednakże pracodawca jest zobowiązany podjąć działania mające na celu umożliwienie organizacji zajęcia stanowiska co do planowanego wypowiedzenia.

Zakładowa organizacja związkowa może w terminie 5 dni *od otrzymania zawiadomienia zgłosić swoje *umotywowane zastrzeżenia, jeśli uzna, że wypowiedzenie nie byłoby uzasadnione. Jeśli w wymaganym 5-dniowym terminie organizacja związkowa nie przedstawi zastrzeżeń, pracodawca może dokonać wypowiedzenia.

Jeśli organizacja związkowa przedstawi swoje zastrzeżenia w tym terminie, pracodawca zobowiązany jest je rozpatrzyć, po czym może podjąć decyzję w sprawie wypowiedzenia. Jeśli związek zawodowy wypowie się w kwestii planowanego wypowiedzenia wcześniej, niż przed upływem 5 dni od zawiadomienia przez pracodawcę, wówczas pracodawca może dokonać wypowiedzenia po uzyskaniu stanowiska związku zawodowego, nawet przed upływem 5-dniowego terminu.

Przepisy k.p. nie precyzują, w jakiej formie powinno nastąpić rozpatrzenie zastrzeżeń. Negatywne stanowisko zakładowej organizacji związkowej w kwestii wypowiedzenia umowy o pracę nie stoi na przeszkodzie dokonaniu wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę. Może ono jednak, w przypadku wniesienia przez pracownika odwołania do sądu pracy, być argumentem wspierającym stanowisko procesowe pracownika.

Należy wskazać, że omawiany tryb konsultacji wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony dotyczy również wypowiedzenia warunków pracy i płacy. Nie ma on natomiast zastosowania w przypadku wypowiadania umów o prace z powodu likwidacji i upadłości pracodawcy, a także w razie zawarcia porozumienia pomiędzy pracodawcą a zakładową organizacją związkową w związku z prowadzeniem zwolnień grupowych na podstawie ustawy z dnia 13.03.2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

W przypadku, gdy pracodawca nie zawarł ze związkami zawodowymi takiego porozumienia, wymagane jest przeprowadzenie konsultacji ze związkami zawodowymi w opisanym wyżej trybie. Podobnie jest w przypadku wypowiadania, w ramach zwolnień indywidualnych z przyczyn niedotyczących pracowników, warunków pracy i płacy pracownikom podlegającym szczególnej ochronie przepisów prawa pracy.

Autor jest aplikantem radcowskim w Kancelarii BSO Prawo & Podatki we Wrocławiu