Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

Umowa zlecenia a umowa o pracę

0
Podziel się:

Jak sprawdzić, czy rzeczywiście nasza umowa jest umową zlecenia a nie umową o pracę? Jakie są najważniejsze różnice między tymi umowami?

Umowa zlecenia a umowa o pracę

Zgodnie z art. 734 kc w zw. z art.750 kc przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do świadczenia na rzecz dającego zlecenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami.

Cechą umowy zlecenia jest to, iż zleceniobiorca sam organizuje sobie sposób pracy, określa czas pracy, nie musi być także bezwarunkowo wykonywana osobiście, albowiem zleceniobiorca może też zastąpić się osobą trzecią na warunkach określonych w art. 738 par. 1 kc.

Umowa zlecenia jest umową należytej staranności, czyli zleceniobiorcy przysługuje roszczenie o wynagrodzenie, jeśli tylko nie można mu zarzucić niestaranności w sposobie prowadzenia spraw zleceniodawcy (nie odpowiada za rezultat podjętych działań). Każda ze stron może ją wypowiedzieć w każdym czasie, z zachowaniem jednak warunków określonych w art. 746 kc.

_ Przez umowę o pracę pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, w miejscu i czasie zgodnym z treścią umowy o pracę (art. 22 par. 1 kp). Pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia niezależnie od skutków pracy (ryzyko obciąża pracodawcę), także za czas nieświadczenia pracy (art. 81 par. 1 kp). _

Wypowiedzenie umowy o pracę może nastąpić wyłącznie na warunkach określonych przepisami kodeksu pracy.

_ O rodzaju umowy świadczy nie jej nazwa lecz sposób świadczenia czynności określonych umową (art. 22 par. 1(1) kp), przy czym zakazane jest zastępowanie umów o pracę umowami cywilnoprawnymi jeśli zachowane są cechy stosunku pracy (art. 22 par. 1(2) w zw. z par. 1 kp). _Osobie, która świadczy pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej służy powództwo o ustalenie stosunku prawnego jeśli faktyczne cechy umowy wskazują na istnienie umowy o pracę (art. 189 kpc), jednakże nie istnieje zasada domniemania stosunku pracy (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 23 września 1998 r., II UKN 229/98).

Praktyka zastępowania umowy o pracę umową cywilnoprawną co do zasady jest niedopuszczalna i może mieć miejsce wyłącznie w przypadkach wynikających z przepisów prawa.

W pierwszym rzędzie należy pamiętać, iż świadczenie usług na podstawie umowy zlecenia nie może prowadzić do wykonywania pracy w warunkach podporządkowania, przy obowiązku stosowania się do wiążących poleceń (tak SN w wyroku z 15 października 1999 r., I PKN 307/99 oraz a contrario w wyroku z 4 kwietnia 2002 r., I PKN 776/00).

_ Należy przyjąć, iż o faktycznym charakterze umowy będą przesądzały nie tylko poszczególne klauzule przyjęte w umowie, ale i sposób jej wykonywania. _

Niedopuszczalne są także umowy o charakterze mieszanym, łączącym cechy umowy o pracę i zlecenia (chociaż pogląd ten jest dyskusyjny w odniesieniu do zasady swobody umów, która ma zastosowanie do umowy zlecenia - por. wyrok SN z 23 stycznia 2002 r., I PKN 786/00 oraz wyrok z 9 grudnia 1999 r., I PKN 434/99, a także wyrok SN z 18 czerwca 1998 r., I PKN 191/98).

Tutaj należy zwrócić uwagę na wszelkie postanowienia zrównujące osoby świadczące usługi na podstawie stosunku cywilnoprawnego z osobami świadczącymi pracę w oparciu o stosunek pracy, w szczególności regulacje dotyczące podporządkowania służbowego, czasu pracy, udzielania urlopów oraz tych cech umowy o pracę, które obce są zleceniu.

Podejmując decyzję o wyborze rodzaju umowy warto zwrócić uwagę na podstawowe różnice w treści obu umów. W przypadku zlecenia zleceniobiorca ponosi osobistą odpowiedzialność za sposób wykonywania usług, podczas gdy za pracownika najemnego ryzyko gospodarcze ponosi pracodawca. Inaczej też wygląda odpowiedzialność z tytułu wyrządzonej szkody: pracownik odpowiada do 3-krotności wynagrodzenia miesięcznego w przypadku winy nieumyślnej oraz bez ograniczeń w przypadku winy umyślnej, natomiast w przypadku zlecenia należy pamiętać, iż strony ponoszą względem siebie odpowiedzialność bez ograniczeń.

Inaczej wyglądają także kwestie odpowiedzialności pracodawcy za wypadek przy pracy - w przypadku umowy cywilnoprawnej mogą wchodzić w rachubę wyłącznie przepisy art. 415 i nast. kc. Umowa o pracę polega na wykonywaniu czynności objętych stosunkiem pracy osobiście, natomiast zleceniobiorca co do zasady może posłużyć się osobą trzecią, za którą jednak ponosi odpowiedzialność.

W każdym przypadku należy pamiętać, iż jeśli zleceniobiorca faktycznie wykonuje pracę podporządkowaną w sposób, który zgodnie z kodeksem pracy odpowiada warunkom zatrudnienia na umowę o pracę, to pomimo formalnie istniejącej umowy zlecenia należy przyjąć, iż stosunek łączący go z pracodawcą jest stosunkiem pracy.

W takiej sytuacji pracownik zawsze (roszczenia niemajątkowe nie ulegają przedawnieniu - art. 117 par. 1 kc) może wystąpić do sądu na podstawie art. 189 kpc o stwierdzenie istnienia stosunku pracy, zaś w przypadku różnorakich zaległości (nadgodziny, urlopy, inne świadczenia) może także wystąpić o zapłatę brakującej części wynagrodzenia.

prawo
wiadmości
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
Źródło:
money.pl
KOMENTARZE
(0)