*Kontrakt menedżerski zaliczany jest do umów nienazwanych, nieuregulowanych w kodeksie cywilnym. *
Jest to umowa o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami i do których stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu zgodnie z art. 750 Kodeksu cywilnego. Menedżer zobowiązuje się w takim przypadku do prowadzenia przedsiębiorstwa drugiej strony na jej rachunek i ryzyko we własnym bądź cudzym imieniu za wynagrodzeniem.
Do cech typowych dla kontraktu menadżerskiego organy podatkowe zaliczają kierowanie zespołem oraz udział w zysku wypracowanym przez kierowany zespół. Brak elementu zarządzania czy też kierowania przedsiębiorstwem, przy występowaniu innych, takich jak koordynacja biura lub działań zespołu agentów w zakresie realizacji ogółu powierzonych zadań, nadaje umowie charakter umowy podobnej do kontraktu menedżerskiego, która jest tak samo traktowana na gruncie podatku dochodowego.
W braku innych elementów wskazanych powyżej samo świadczenie usług doradczych nie kwalifikuje umowy jako kontraktu menedżerskiego lub umowy podobnej do kontraktu menedżerskiego (postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 25.03.2005 r., sygnatura DZ/415-0002/05).
_ Przychody wynikające z kontraktu menedżerskiego stanowią więc zawsze przychody z działalności wykonywanej osobiście, niezależnie od tego, czy są zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. _Zgodnie z art. 13 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz.U. z 20000 r., Nr 14, poz. 176 ze zm.) za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej, z wyjątkiem przychodów otrzymywanych przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.
Przychody wynikające z kontraktu menedżerskiego stanowią więc zawsze przychody z działalności wykonywanej osobiście, niezależnie od tego, czy są zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 5 pkt 6 oraz art. 5b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wystawienie bądź niewystawienie faktury VAT przez osobę realizującą usługi menedżerskie, pozostaje bez wpływu na zaliczenie przychodów z tego tytułu do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.
Konsekwencją zaliczenia przychodów osiąganych z kontraktów menedżerskich do przychodów z działalności wykonywanej osobiście jest niemożność skorzystania z opodatkowania dochodów stawką liniową 19% oraz opodatkowanie ich na zasadach ogólnych według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powstają również po stronie podmiotu zlecającego obowiązki płatnika do poboru składek na podatek dochodowy i jego odpowiedzialność z tego tytułu.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami z kontraktu menedżerskiego będą otrzymane lub postawione do dyspozycji menedżera w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jeżeli jednak menedżer dokona zakupu kwiatów dla kontrahenta lub poczęstunku dla gości spółki na podstawie faktury wystawionej na spółkę, zwrot gotówkowy nie będzie rozumiany jako świadczenia na rzecz menedżera i nie będzie stanowił przychodu.
_ Przychodami z kontraktu menedżerskiego będą otrzymane lub postawione do dyspozycji menedżera w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. _ Powyższa wypłata menedżerowi powinna być udokumentowana w taki sposób by dokumenty wewnętrzne spółki potwierdzały przyczynę wypłaty pieniędzy jako zwrotu świadczenia przez niego na rzecz firmy. (tak postanowienie Naczelnika Pierwszego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Sosnowcu z dnia 13.07.2005 r., sygnatura PSUS/PBOW/423/98/P/05/GA).
Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt. 16 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są diety i inne należności za czas podróży służbowej menedżera, do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy. Zwolnienie stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów.
* Koszty uzyskania przychodów przy kontraktach menedżerskich*
Koszty uzyskania przychodu w przypadku kontraktu menedżerskiego zostały uregulowane jak w przypadku umowy o pracę, a więc wynoszą 111 zł 25 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1.335 zł, a w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednej umowy nie mogą przekroczyć łącznie 2.002 zł 05 gr za rok podatkowy.
Podatek VAT przy kontrakcie menedżerskim
Kontrakt menedżerski może być uznany za prowadzenie działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity Dz.U. z 2005 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.). W takim wypadku menedżer będzie uznany za podatnika VAT, ale będzie mógł skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, gdy wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 50.000 zł lub jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży nie przekroczy tej kwoty, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży (art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług).
W razie rezygnacji ze zwolnienia podmiotowego, obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstanie według zasad ogólnych z chwilą wykonania usługi - art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W myśl art. 19 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wykonania usługi.
Faktura wystawiona na usługę menedżerską może stanowić dla osoby zlecającej podstawę do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego, chyba że transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu, jest zwolniona od podatku, a kwota wykazana w fakturze nie została uregulowana.
Kontrakt menedżerski może spełniać warunki wyłączające taką działalność z wykonywanej samodzielnie działalności gospodarczej, określone w art. 15 ust. 3 pkt. 3 ustawy o podatku od towarów i usług i wówczas menadżer nie będzie podatnikiem VAT. Kontrakt menedżerski powinien wówczas tworzyć stosunek prawny określający warunki wykonywania zleconych czynności, wynagrodzenie oraz odpowiedzialność zlecającego wykonanie czynności wobec osób trzecich.
Autor jest ekspertem prawa pracy w kancelarii Krawczyk i Wspólnicy