W momencie zawarcia związku małżeńskiego, o ile nie zostaną zawarte umowy majątkowe, tzw. intercyza, powstaje z mocy samego prawa ustawowa wspólność małżeńska. W takiej sytuacji od daty zawarcia małżeństwa powstaje wspólnota majątkowa. Jednak nie jest to jedyna masa majątku funkcjonująca w małżeństwie, zdarza się bowiem, że_ _ każda ze stron lub tylko jedna dysponuje jeszcze majątkiem osobistym.
Majątek wspólny to ten, który zgromadzą wspólnie małżonkowie w czasie trwania ich związku i należy on do obu stron. Każdy z małżonków posiada, co do niego równe prawa. Zarówno mąż jak i żona mogą nim rozporządzać. Do majątku wspólnego należą w szczególności: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków; dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków; środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków, kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art 40a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.1))
.
Jednak nie jest to jedyna masa majątkowa. W małżeństwie istnieją jeszcze dwie odrębne masy majątkowe - majątki osobiste każdego z małżonków.
Majątek osobisty
Majątek osobisty każdego małżonka pozostaje w jego wyłącznej dyspozycji. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą zgodnie z art 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,
- przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił,
- prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość);
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
- przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Powyższe składniki tworzą zamknięty katalog składników majątku osobistego. W skład majątku osobistego wchodzą tylko wymienione wyżej składniki. Pozostałe przedmioty, niewymienione w tym przepisie Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego tj. art. 33, nie wchodzą do majątku osobistego, ale do majątku wspólnego. Taką właśnie interpretację należy przyjąć w razie wątpliwości.
Majątek osobisty to własność jednego z małżonków, to on jest wyłącznie władny do podejmowania doniosłych prawnie decyzji, co do jego wszelkich składników. Współmałżonek ma natomiast uprawnienie do korzystania z mieszkania i przedmiotów urządzenia domowego będących majątkiem osobistym. Takie prawo daje mu ustawodawca, z samego faktu, że pozostaje w związku małżeńskim z właścicielem danego składnika majątkowego. Nadto współmałżonek ma prawo do przynoszonych przez majątek osobisty małżonka pożytków.
Przesunięcia majątkowe w małżeństwie
Nie ma żadnych przeszkód, aby małżonkowie dokonywali przesunięć z majątku osobistego jednego z małżonków do majątku osobistego współmałżonka. Każdy z małżonków jest bowiem uprawniony i zobowiązany do samodzielnego zarządzania przedmiotami majątkowymi wchodzącymi w skład majątku osobistego. Ponadto nie ma co do zasady przeszkód by składnik majątku osobistego znalazł się w masie majątku wspólnego. Kwestią sporną jest natomiast możliwość dokonywania przesunięć majątkowych z majątku wspólnego do majątku osobistego.
Czytaj więcej [ ( http://static1.money.pl/i/h/166/m77990.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/egzekucja;dlugow;z;majatku;wspolnego;malzonkow,127,0,1186687.html) *Masz długi? Wierzyciel może siegnąć po... * Spłata długów jednego z małżonków z majątku wspólnego może nastąpić tylko w sytuacji, gdy zobowiązanie zostało zaciągnięte za zgodą drugiego. Istnienie opisanych wyżej odrębnych mas majątkowych nie oznacza, że są one od siebie całkowicie niezależne. Są one obecne obok siebie i bardzo często dochodzi w trakcie trwania małżeństwa do dokonywania w ich obrębie nakładów i wydatków.
Nakłady i wydatki poczynione z majątku osobistego na majątek wspólny, nadto z majątku wspólnego na majątek osobisty, budzą obowiązek wzajemnych rozliczeń, w szczególności w momencie ustania małżeństwa.
W przypadku, kiedy pojawi się konieczność dokonania podziału majątku wspólnego małżonków, jedyną masą majątkową, która podlega podziałowi to majątek wspólny. Zatem podział majątku, czy to polubowny, czy to sądowy, nie obejmuje przedmiotów pochodzących z mas majątkowych, będących majątkiem osobistym każdego ze współmałżonków.
W toku takiego działu należy w sposób nie budzący wątpliwości ustalić składniki majątku wspólnego oraz te z osobistego, z podanej wyżej przyczyny. Zawsze zatem należy zadbać o to, by w razie sporu posiadać stosowne dowody, które pozwolą ustalić składniki majątkowe, te które wchodzą oraz te które nie wchodzą do podziału majątku małżeńskiego.
| Czytaj więcej w Money.pl | |
|---|---|
| Majątek wspólny małżonków. Co nim jest? Do majątku osobistego, a nie wspólnego, wchodzą przedmioty kupione w zamian za składniki majątku osobistego małżonka. Jest to tzw. surogacja. | |
| Opieka nad dzieckiem po rozwodzie. Jak jest regulowana? Przyznanie władzy rodzicielskiej jednemu z małżonków, nie ogranicza prawa drugiego do kontaktów z dzieckiem. | |
| Alimenty na dziecko. Ile może zasądzić sąd? Usprawiedliwionymi potrzebami podlegającymi zaspokojeniu w ramach obowiązku alimentacyjnego nie są te, które wynikają ze zbytku. |
Autorka jest adwokatem w Kancelarii Hejnar-Zawisza w Warszawie