Kto może mieć pełnomocnictwo do kierowania budową

Zagadnienie to zakreślić można jeszcze ogólniej - czy samodzielny uczestnik procesu budowlanego, którym zgodnie z art. 17 Prawa budowlanego jest inwestor, inspektor nadzoru inwestorskiego, projektant oraz kierownik budowy lub kierownik robót, może ustanowić dla siebie zastępstwo?

Prawo budowlane wiąże kwestię prowadzenia przez osoby mające uprawnienia budowlane działalności określonej jako samodzielne funkcje techniczne w budownictwie z odpowiedzialnością za podejmowane działania (zaniechania), wskazującą na obowiązek działania zgodnie z przepisami i zasadami wiedzy technicznej oraz z należytą starannością, zapewnieniem właściwej organizacji, bezpieczeństwa i jakości podejmowanych działań (art. 12 ust. 6 PrBud).

Można mówić o różnego rodzaju odpowiedzialności, a więc odpowiedzialności zawodowej w budownictwie, należącej do prawa administracyjnego (publicznego), odpowiedzialności cywilnej normowanej przepisami prawa cywilnego, odpowiedzialności karnej, do której odnoszą się przepisy karnego prawa materialnego. Należy przyjąć, iż z woli ustawodawcy wykonywanie działalności zaliczonej do samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie jest traktowane jako działalność zbliżona do działalności o charakterze zaufania publicznego. Regulacje PrBud w tym zakresie odpowiadają gwarancjom konstytucyjnym, a w szczególności zapewnieniu zawartemu w preambule Konstytucji RP w kwestii zagwarantowania prawa obywateli w działaniu instytucji publicznych, zapewnieniu ich rzetelności i sprawności.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/70/t89926.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/nie;bedzie;budowy;bez;pozwolenia,130,0,816002.html) Nie będzie budowy bez pozwolenia
Przez instytucje publiczne powinno się również rozumieć wykonywanie funkcji zaufania publicznego, m.in. takich, jak sprawowanie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Z czynnościami wykonywanymi przez osoby pełniące samodzielne funkcje w budownictwie będące jednocześnie uczestnikami procesu budowlanego wiąże się również sprawowanie władztwa zbliżonego do władztwa administracyjnego przejawiającego się np. w możliwości ograniczenia dostępu określonych osób do terenu budowy (kierownik budowy), możliwości nakazania wstrzymania prowadzenia robót budowlanych (inspektor nadzoru i projektant) itp.

W wypadku władztwa administracyjnego powszechnie przyjęte i co oczywiste, dopuszczalne jest działanie organu polegające na upoważnianiu pracowników danego urzędu do wykonywania części tego władztwa. Przykładem z analizowanej dziedziny może być upoważnienie dyrektora wydziału architektury i budownictwa urzędu miejskiego do wydawania w imieniu prezydenta miasta określonych decyzji w sprawach indywidualnych, np. pozwoleń na budowę.

Tym samym posiłkując się ostrożną analogią należałoby przyjąć, iż również osoba sprawująca samodzielną funkcję w budownictwie może delegować część swych uprawnień na inną osobę, przy czym należałoby wskazać, iż dla zagwarantowania prawidłowego wykonywania delegowanych czynności osoba ta winna dysponować odpowiednią wiedzą techniczną i doświadczeniem dla wykonywania danych czynności.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/231/t111847.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/nadzor;autorski;-;czy;mozna;zamowic;z;wolnej;reki,63,0,767807.html) Nadzór autorski - czy można zamówić z wolnej ręki?
Celowym wydaje się legitymowanie się pełnomocnika stosownymi potwierdzeniami posiadanych uprawnień. Podobnie jak w wypadku klasycznego władztwa administracyjnego tak i w wypadku delegowania uprawnień osób wykonujących samodzielne funkcje w budownictwie (dopuszczeniu wykonywania przez osobę upoważnioną niektórych czynności w imieniu takiej osoby) istotą delegacji nie jest sanowanie pewnej patologii występującej w praktyce a polegającej na jedynie formalnym sprawowaniu danej samodzielnej funkcji na wielu budowach, ale na umożliwieniu realizacji zadań, którym jedna osoba podołać nie zdoła.

Sytuacja taka zdarza się w przypadku dużych i skomplikowanych technicznie realizacji, w wypadku których osoby sprawujące samodzielne funkcje w budownictwie mogą być zmuszone do jednoczesnej obecności w kilku miejscach rozległego placu budowy i wykonywania tam czynności immanentnie z funkcjami tymi związanych. Dopuszczalność udzielenia pełnomocnictw służyć więc będzie ułatwieniu, a niekiedy i umożliwieniu, realizacji takich projektów.

Problematyczne w świetle art. 44 ust. 1 Prawa budowlanego wydaje się w kontekście obowiązków inwestora zagadnienie czy pełnomocnik nie staje się osobą wykonującą samodzielną funkcję w budownictwie. Prawo budowlane nie przewiduje bowiem wprost możliwości udzielenia pełnomocnictwa do zastępowania kierownika budowy bądź innej osoby sprawującej samodzielną funkcję w budownictwie, stąd każdorazowo pojawiać się będzie wątpliwość czy osoba działająca na podstawie upoważnienia sama nie staje się samodzielnym uczestnikiem procesu budowlanego.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/20/t83220.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/jakie;sa;konsekwencje;samowoli;budowlanej,251,0,698875.html) Jakie są konsekwencje samowoli budowlanej?
Takie stanowisko przemawiałoby za aktywowaniem w takim wypadku obowiązku po stronie inwestora dokonania zgłoszenia zmiany takiej osoby do właściwego organu nadzoru budowlanego. W mojej ocenie decydującym elementem będzie to, czy osoba zastępująca kierownika budowy będzie czynności wykonywać w imieniu własnym, czy też z wyraźnym wskazaniem, że działa z upoważnienia wskazując jednocześnie na podstawę umocowania i działając jedynie w imieniu zastępowanego uczestnika procesu budowlanego. W tym drugim przypadku należałoby przyjąć, że obowiązek taki po stronie inwestora powstawać nie będzie, gdyż w tym przypadku nie doszło do zmiany osoby wykonującej daną samodzielną funkcję.

Analizowane zagadnienie wydaje się o tyle doniosłe co i marginalizowane w literaturze przedmiotu. Oczywistym jest, że zasadą wynikającą choćby z przepisów kodeksu cywilnego jest dokonywanie danych czynności przez pełnomocnika, jednakże w procesie budowlanym nawet w wypadku krótkotrwałej nieobecności danego samodzielnego uczestnika (np. z powodu choroby lub urlopu wypoczynkowego)
praktykowane jest wskazywanie innej osoby, która sama i we własnym imieniu wykonywać będzie te funkcje.

Praktyka taka nie wydaje się konieczną z uwagi na opisywaną możliwość upoważnienia osoby trzeciej do zastępowania przy wykonywaniu określonych czynności. Należy jednakże pamiętać, iż takie zastępstwo nie będzie zwalniać mocodawcy z odpowiedzialności, w tym karnej i zawodowej, za ewentualne naruszenie przepisów ustawy. Tym dokładniej przemyślana - zarówno co do osoby jak i samej zasady - winna być decyzja o udzieleniu takiego pełnomocnictwa. W szczególności celowym byłoby jego udzielenie osobie, która mogłaby potencjalnie samodzielnie pełnić daną funkcję z uwagi na posiadaną wiedzę, doświadczenie i uprawnienia.

Autor jest radcą prawnym, partnerem zarządzającym w Kancelarii Radców Prawnych K&L Legal Granat i Wspólnicy Spółka komandytowa