Długi spółki jawnej - czy można się od nich uwolnić?

Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych regulującymi prawne funkcjonowanie spółki jawnej, każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia, czyli całym swoim majątkiem, solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz spółką.

Istotna z punktu widzenia wyżej opisanej zasady odpowiedzialności jest także zasada subsydiarności, która oznacza, iż wierzyciel spółki jawnej może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika tylko w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. W ten sposób ustawodawca określił kolejność w jakiej spółka i wspólnicy mogą być pozywani z tytułu odpowiedzialności za zobowiązania tej pierwszej.

W związku z tym, iż spółka jawna jest samodzielnym podmiotem prawa, w pierwszej kolejności to sama spółka odpowiada za długi. Jest to wskazówka dla wierzyciela, który najpierw powinien kierować swe roszczenia bezpośrednio do spółki. Dopiero w momencie bezskuteczności egzekucji prowadzonej w stosunku do majątku samej spółki, a zatem w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego przez komornika z powodu braku dostatecznego dla zaspokojenia całości roszczenia majątku spółki, wierzyciel uzyskuje możliwość skutecznego dochodzenia realizacji zobowiązania od wspólników.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/167/t34727.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/czy;polak;moze;byc;prezesem;rosyjskiej;spolki,166,0,870310.html) Czy Polak może być prezesem rosyjskiej spółki?
Od tej chwili bowiem aktualizuje się solidarna odpowiedzialność wspólników za te zobowiązania, których nie udało się wyegzekwować od spółki. Solidarność w tym przypadku oznacza, iż wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Należy przy tym zwrócić uwagę na występującą na tle przepisów Kodeksu handlowego specyfikę konstrukcji solidarnej odpowiedzialności wspólników spółki jawnej, która przejawia się w tym, iż wspólnicy mogą przedstawiać przeciwko wierzycielowi spółki tylko te zarzuty, które rzeczywiście przysługują wobec tego wierzyciela spółce w chwili ich zgłoszenia.

Jak stwierdził w jednym z orzeczeń Sąd Najwyższy, wspólnik ponosi solidarną odpowiedzialność za zobowiązania spółki jawnej, mimo postanowienia w umowie, iż nie uczestniczy on w stratach spółki. Należy bowiem odróżnić i rozdzielić odrębnie unormowaną przez ustawodawcę sferę stosunków wewnętrznych spółki od sfery stosunków wobec osób trzecich, a więc sfery zewnętrznej.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/171/t125355.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/skutki;bledow;przy;nabywaniu;udzialow;w;spolkach,14,0,818190.html) Skutki błędów przy nabywaniu udziałów w spółkach
Umowne zwolnienie wspólnika od udziału w stratach ma znaczenie wyłącznie w stosunkach wewnętrznych spółki, z punktu wiedzenia stosunków zewnętrznych, a więc odpowiedzialności za zobowiązania spółki, pozostaje natomiast obojętne i nie skutkuje brakiem ani nawet ograniczeniem odpowiedzialności wspólnika za zobowiązania spółki. Zaspokojenie wierzycieli przez jednego ze wspólników może wprawdzie skutkować jego późniejszymi roszczeniami zwrotnymi wobec pozostałych, co nie wpływa na kształt i zakres uprzedniej odpowiedzialności dłużnika solidarnego wobec wierzyciela spółki.

Pozwanymi z tytułu zobowiązań spółki jawnej mogą być nie tylko osoby będące wspólnikami w czasie, gdy egzekucja wobec spółki okazała się bezskuteczna, ale również osoby mające status byłego wspólnika. Wystąpienie ze spółki nie zwalnia bowiem byłego wspólnika ze współodpowiedzialności za zobowiązania powstałe wcześniej.

Autorka jest aplikantką radcowską w Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna